Laboratoriya ishi №1 Analitik kimyo laboratoriyasida ishlash texnika xavfsizlik koidalari

Sulfid anioni S² ning xususiy reaksiyalari

Reaksiyalarni amalga oshirishda suvda eriydigan sulfidlar Na₂S, K₂S eritmalaridan foydalaniladi.

1. Kumush nitrat AgNO₃ sulfid ionlari bilan kumush sulfidning qora cho`kmasini hosil qiladi:

Na₂S+2AgNO₃ = Ag₂S↓+2NaNO₃

S^2-­+2Ag⁺ = Ag₂S↓

Probirkadagi 4-5 tomchi natriy sulfid eritmasiga AgNO₃ eritmasidan 2-3 tomchi qo`shiladi. Qora cho`kma hosil bo`lishi kuzatiladi. Bu cho`kma ammoniy gidroksidda erimaydi, lekin qaynatilganda suyultirilgan nitrat kislotada eriydi:

3Ag₂S+8HNO₃ = 3S↓+2NO↑+6AgNO₃+4H₂O

2. Kaliy permanganat KMnO₄ sulfid anionlarini er­kin oltingugurtgacha oksidlaydi.

5H₂S + 2KMnO₄ + 3H₂SO₄ = 5S + 2MnSO₄ + K₂SO₄ + 8H₂O

5S^2- + 2MnO₄ +16H⁺ = 5Cl­­^- + 2Mn²⁺ + 8H₂O

Probirkaga (gaz o`tkazuvchi nayli) tekshirilayotgan aralashmadan solib, HC1 eritmasidan quyiladi, tezlik bilan gaz o`tkazuvchi nayli tiqin bilan probirkaga og`zi bekitiladi va ajralayotgan gazni sulfat kislota qo`shilgan KMnO₄ eritmasi orqali o`tkaziladi. Eritmaning pushti qizil rangi yo`qolib, ajralayotgan olitingugurtdan loyqalanish hosil bo`ladi.

Reaksiyani o`tkazish sharoiti:

• 
  sulfidlarni parchalash uchun 15% li xlorid kislota eritmasi ishlatiladi;
  
• 
  HC1 o`rniga nitrat yoki sulfat kislotalarini ishlatish tavsiya qilinmaydi, chunki bu kislotalar ta`sirida qo`shimcha oksidlanish-qaytarilish reaksiyalari ham yuz berishi mumkin;
  
• 
  qo`llaniladigan KMnO<sub>4</sub> eritmasining kontsentratsiyasi etarli darajada yuqori bo`lishi lozim;
  

- boshqa qaytaruvchilar, jumladan sulfit angidrid eritmani loyqalanishiga olib kelmaydi.