Laboratoriya ishi № Mavzu: Tokarlik yo‘nishdagi kesish kuchlarini aniqlash

K = K_mr K_γr K_φr K_rr K_vr K_hr K_MSr,
bunda, K_mr – yo‘nilayotgan materialning fizik – mexanikaviy xossalari ta’sirini;
K_γr – keskichning oldingi burchagini;
K_φr – keskichning plandagi asosiy burchagini;
K_rr – keskich uchining yumaloqlashish radiusini;
K_vr – kesish tezligini;
K_hr – keskich ketingi yuzasi yeyilganlik darajasini;
K_MSr – moylash – sovitish suyuqligining ta’sirini hisobga oluvchi koeffitsientlar.


4. ISHNI BAJARISH TARTIBI
1. Laboratoriya ishini bajarishdan avval 3 – bo‘lim mukammal o‘rganilib chiqiladi va o‘qituvchi nazoratidan o‘tiladi.
2. Laboratoriya ishi o‘tkazish joyi laboratoriya o‘qituvchisi va hodimi tomonidan tekshirib chiqiladi.
3. Laboratoriya ishi o‘tkazish stoliga quyidagi tokarlik keskichi va o‘lchovchi asboblar keltiriladi:
a. Tokarlik qattiq qotishma plastinkasi bilan ta’minlangan to‘g‘ri o‘tuvchi keskich.
B. SHtangentsirkul SHTS 1, dinomometr.
V. Asbobsozlik materiallarini qattiqlik ko‘rsatkichlari berilgan jadval.
G. Po‘lat va cho‘yan materialidan tayyorlangan zagotovkalar.
4. Tajribani birinchi bosqichi.

bog‘liqlikni o‘rnatish uchun o‘tkaziladi.
T = 2 ... 3 mm, V = 60 ... 80 m/daq va S = 0.1 ... 1.0 mm/ayl.
CHegarada bo‘lgan har xil surish qiymatlarida po‘lat valikni yo‘nish bajariladi. Bunda o‘lchov asbobi ko‘rsatgan qiymat yozib olinadi va tarirovka bo‘yicha bu ko‘rsatkichga muvofiq R_z, R_u, R_x kuchlari topiladi.

1. 
   R_z = C_s bog‘liqlik grafigi quriladi. Logarifmik kordinata sistemasida bu to‘g‘ri chiziq ko‘rinishida bo‘ladi (4.2 – rasm).
   

.
Xuddi shunday usulda R_u – C_s, R_x– C_s grafiklari ham quriladi.

2. 
   Tajribani ikkinchi bosqichi
   

bog‘liqlikni o‘rnatish uchun o‘tkaziladi.
S = 0.3 ... 0.4 mm/ayl, V = 50 ... 80 mm/dan va t = 0.5 … 4 mm
chegarada bo‘lgan xar xil keksish chuqurligida po‘lat balvankani yo‘nish bajariladi.
Bunda xuddi olingan tajribalardagidek o‘lchov asbobini ko‘rsatkichi yozilib olinadi va tarirovka grafigi bo‘yicha bu ko‘rsatkichlarga muvofiq kesish kuchi topiladi.

3. 
   Amaliy koeffitsient qiymati aniqlash uchun tajribalardan R_z, t, S, v qiymatlar va grafiklardan aniqlangan daraja ko‘rsatkichlari formulalarga qo‘yilib tashkil etuvchi kesish kuchlarini aniqlash shart.
   

Masalan: