L. S. Karieva makroiqtisodiyot

13.4.7-rasm. Rag‛batlantiruvchi moliya siyosatini belgilangan valyuta 
kursi bo‛yicha tavsiflovchi egri chiziqlar 
Shu bilan birga, Markaziy bank milliy valyuta kursini dastlabki darajada ushlab 
turish uchun interventsiyalarni amalga oshiradi, ya’ni u chet el valyutasini sotib 

---

297 
oladi (zaxiralarni ko‛paytirish orqali) va shu bilan birga iqtisodiyotdagi pul 
massasini avtomatik ravishda oshiradi, bu LM egri chizig‛ining o‛ng tomoniga LM 
‘ga siljishi bilan aks etadi. 
Natijada, suzib yuruvchi valyuta kursi bilan bog‛liq vaziyatdan farqli o‛laroq, 
rag‛batlantiruvchi fiskal siyosat daromadlarning o‛sishiga olib keladi, chunki u 
avtomatik ravishda pul massasining ko‛payishi bilan birga keladi. 
 
13.4.8-rasm Valyuta siyosatini qat’iy belgilangan kurs bo‛yicha 
tavsiflovchi egri chiziqlar 
Aksincha, belgilangan valyuta kursi bo‛yicha monetar siyosati samarasiz.
Iqtisodiyotda pul massasining ko‛payishi (o‛ng LM tomon siljish, 13.4.8-rasm) 
foiz stavkasining pasayishiga va kapitalning chiqib ketishiga olib keladi, valyuta 
kursining pasayish tendentsiyasini keltirib chiqaradi.Ammo valyuta kursini ushlab 
turishga majbur bo‛lgan markaziy bank valyuta zaxiralarini kamaytiradi - bozorda 
chet el valyutasini sotadi, iqtisodiyotdagi milliy valyuta hajmini avtomatik 
ravishda kamaytiradi (LM egri chizig‛i asl holatiga qaytadi). Natijada, belgilangan 
valyuta kursi bilan markaziy bank pul taklifini deyarli nazorat qila olmaydi; u 
valyuta bozoridagi intervensiyalari tufayli o‛zgaradi. Markaziy bank faqat 
belgilangan valyuta kursini o‛zgartirishi mumkin – devalvatsiya yoki 
revalvatsiyani amalga oshiradi. Ko‛rib chiqilayotgan modelda devalvatsiyaning 
qisqa muddatli oqibatlari suzib yuruvchi valyuta kursida pul massasi o‛sishining 
oqibatlariga o‛xshashdir (LM o‛ng tomonga siljiydi). 

---

298 
Shunday qilib, Mandell-Fleming modeliga muvofiq, qisqa muddatda, kichik 
ochiq iqtisodiyotdagi iqtisodiy siyosatning oqibatlari valyuta kursi rejimiga bog‛liq 
bo‛lib, unda suzib yuruvchi valyuta kursi bilan monetar siyosati, daromadlarga 
fiskal siyosati ta’sir ko‛rsatganda belgilangan valyuta kursi samarali bo‛lishi 
mumkin.