Л. М. Шипитсйна И. А. Вартанян анатомия, ФİЗİология ва патология eшитиш, нуқҚ ва кўриш органлари

Овоз кучи свя тебранишларининг амплитудасига боғлиқ - тасма. Вокал арқондан ва тебраниш амплитудаси катта, субглоттик босими ҳаво Жет нафас чиқариш кучи кучлироқ - овоз товушлар, масъул катта куч. Ҳалқумдаги товуш энергияси нафас олиш ва ҳалқум мушакларининг ишининг натижасидир. Фақат кичик ( ъ/ "- 7") энергия исроф қисми - этся, дам бош, бўйин ва кўкрак тўқималари тебраниш. Субглоттик босимнинг кучи қанчалик катта бўлса, овоз пайчаларининг тебранишлари амплитудаси шунчалик юқори бўлади. Бироқ, самарадорлик деи - овоз қутиси Cоролларй паст, гуттурал овоз жуда си эмас - зиғир, ва танада, у мушак энергия минимал билан максимал аудио таъсир бериб, махсус механизмлар томонидан кенгайтирилган. Бундай механизмлар (пост учун механизмлар ҳисобланади - Новки овоз) галстук-орқа функтсияси резонанс колба (фарингеал бўшлиғи, оғиз, бурун, синуслар) ўз ичига олади. Шунингдек, жуда муҳим резонанс кўкрак поло эҳтимоли бор - СТИ - улар бош таъсирини ўз ичига олади. Кўкрак қафасидаги ўзига хослик резонанси - лекин бой оҳанглар, у энг катта даража пастки - Кие овоз оҳангларини таъминлайди. Бир бутун сифатида тақдим Бошсуяги раҳбари резонанс тебранишлар, юқори қозониш учун ишлатилади - частота овоз тебранишларини.
Овоз баландлиги овоз пайчаларининг тебраниш ҳаракатларига боғлиқ бўлиб, уларнинг узунлиги, қалинлиги, йўналиши (пойгалар - позитсия) ва кучланиш билан белгиланади. Узоқ ва қалин овозли алоқа - ки, жуда таранг эмас (шунинг учун заиф кучланиш), ҳаво оқимининг ўтиши паст частотали тебранишларни таъминлайди. Улар ҳалқумнинг диаметрига эга бўлган эркакларга хосдир - аёлларникидан юқорироқдир.
Майдонда даромад ортиши натижасидир - перст- нон-қалқонсимон мушакларни камайтириш ҳат ва вокал арқондан кескинлик. Боғларнинг кучланишининг чегараси бор, ундан кейин овоз частотасини янада ошириш мумкин эмас. Кейин, уларнинг узунлигини қисқартириш механизми, яъни ҳомо таъсирида ўзгариб турадиган овоз пайчаларининг ўша қисми - ҳаво ка.
Боғнинг узунлигини қисқартириш папа - дарё томоқ мушакларини қисқартирганда, аритеноид хафтагаларни бир-бирига босганда содир бўлади . Шунинг учун, овоз пайчаларининг орқа учлари кола олмайди - батся ва бундай имконият фақат овоз пайчаларининг олд қисмида сақланади. Овоз пайчаларининг қисқарган ва таранг қисмлари юқори частотада тебранади. Охир-оқибат, вокал кордларининг кучланишини ҳам, узунлигини ҳам ўзгартириш имконияти чегараси келади. Кейин фалсетто механизми ишга тушади.
Eнг муҳим хусусият - нутқ оқимида характерли тарзда ўзгариб турадиган овознинг асосий частотаси . Жорий йилда - баҳолади механизми муҳим овозли фундаментал частотасини тартибга солувчи
223 

таранглик халкум даражаси мушаклари томонидан берилган роли - лосовйҳ кордонлар ва нафас олиш тизими томонидан ишлаб чиқарилган субглоттиc босим қиймати. Овоз аккордларининг - спондс билан тебраниш частотаси чиқарилган оҳангни созлаш. Овознинг асосий частотаси - бу товуш пайчаларининг тебранишларининг энг паст частотаси. У қуйди - эркаклар ва аёлларда чается, шунингдек, одамнинг ёши (16-жадвал.) дан боғлиқ.

12-14 ёшли ўғил болалар ва қизлар учун фарқлар ҳоло - са неведики, аудио частота диапазонлари:
8-10 ёш - 320-512 Ҳз;
10-12 ёш - 290-580 Ҳз;
12-14 ёш - 256-680 Ҳз.
Овознинг асосий частотасининг ўзгариши билан боғлиқ бўлган маълумотларнинг катта қисми - гидрохлорид нутқнинг прозодик хусусиятларига (ифода баёни, сўроқ, ундов интонатсияси, урғу, оғзаки ва айниқса мантиқий, Нез белгиси - ювилган) тегишли. ёки якунланган ™ иборалар ва бошқалар).
Ҳалқумнинг асосий тонуси билан бир қаторда қўшимча - гармоник частотали овоз - оҳанглар ҳосил бўлади, уларнинг сони ва кучи ҳалқумнинг структуравий хусусиятларига, резонаторларнинг боғловчи найчасининг катталиги ва шаклига боғлиқ. Опра - оҳангларнинг бўлинган комбинатсияси ҳар бир киши учун ўзига хос бўлган овознинг тембрини ("ранги") белгилайди .
Инсон овозининг диапазони (сиздан ташқаридаги овоз ўзгаради - ҳужайра) икки - икки ярим октава. Овоз асосий частота ва оҳангларни ўз ичига олади. Инсон эшитиш диапазони - 16 дан 20 000 Гтс гача; қўшиқчилар овоз чегаралари таркиби - 60 дан ляют - 70 Ҳз (бас) 1 200- 1300 Ҳз (сопрано).
Болаларда ўғил ва қизлар овоз овози частота диапазонини - ском ёши бир-биридан фарқ қилмайди, лекин ўғил болалар ўзгариш 12-15 йил (синиш) овозини бошланади - мутатсиялар - ҲС. Бу даврда ўғил болаларнинг овози бир ярим октавагача пасаяди. У ўзгарувчан, "бузилади", айниқса баланд овозда, ҳирқироқ бўлади. Мутатсия даврининг давомийлиги -
16-жадвал
Овознинг асосий частотасининг чегаралари, Ҳз

Eркак овозлари	Аёл овозлари
Басс - 80-340	Контралто - 170 - 620
Баритон - 96-426	Меззо-сопрано - 216 - 864
Тенор - 128-512	Сопрано - 256-1024

тахминан бир йил. Мутатсия балоғат давридаги ҳалқумнинг тез ўсиши билан боғлиқ. Қизларда мутатсия ҳам содир бўлади, лекин овоз фақат 1 дан 3 тоннагача пасаяди, мутатсия даври қисқароқ ва, қоида тариқасида, овоз функтсияси сезиларли даражада ўзгармайди.

Овоз товушининг бошқа хусусиятлари ҳам мавжуд. Регистрлари овоз - шакллантириш ва хусусияти механизми ўхшаш товушлар бир қатор - истасангиз овози. Учта регистр мавжуд: кўкрак, бош ва CМE - шаннй (аралаш). Қачон озиқлантирмаслик Рўйхатдан ўтиш кўкрак-стендини акс садо - ка, шамалар билан бой овозини. Ушбу регистр паст тонларни ўз ичига олади. Бош келишик аниқласа бош резонатöрüнü эга - калла суяги тебраниш да маънони англатади. Овоз оҳангда заиф, сохта овоз типик. Бош регистр диапазоннинг юқори тонларида ишлатилади. Аралаш регистр оҳанглари Куз - CEТга қараганда бойроқ , улар учун ўртача овоз диапазони оҳанглари мавжуд. Қўшиқ айтишда овознинг учта регистридан фойдаланилади, сўзлашув нутқида - асосан аралаш (регистрларни аралаштириш). Фалсетто балоғат ёшидан олдин болаларда ишлайди.
Овоз пайчаларининг фаоллашишига овозли ҳужум дейилади . Овозга ҳужум қилишнинг учта йўли ("олиш", "бошлаш") мавжуд:
1) қаттиқ ҳужум - бурмалар ярадан олдин маҳкам ёпилади - бир дақиқа, кейин трахеяда тўпланган ҳаво босими остида ПОРТЛАШ - бурмалар тебранишларга киради (масалан, бир ундов одамни безовта қилди: "Оҳ, қандай безовталик!" );
2) юмшоқ ҳужум - бурмалар бир-бирига яқинлашади ва соприкос вақтида - Новена дарҳол тебранишни бошлайди. Овоз бир вақтнинг ўзида пайдо бўлади - Менно бурмаларни тешиб ўтади (масалан, завқ ифодаси: "Оҳ, бу ёқимли ҳид!");
3) аспиратсия ҳужуми - бурмалар боғлана олмайди ва глоттис орқали ўтади ундан ҳавонинг бир қисми заиф шовқин ларингеал олдинги овоз - Номе (масалан, украинча "гаи" немис "ҳабен") олинади.
11.1.4. Болаларда овоз шаклланишининг хусусиятлари
Янги туғилган чақалоқда фонатсия рефлексли тарзда содир бўлади ва фақат катта ёшдаги болада онгли равишда амалга оширилади. Кичкинтойлар йиғлайдилар, норозилик билдирадилар, кейин қаттиқ ҳужум ва гапиришади, мамнуният ва хотиржамликни ифодалайдилар - юмшоқ ҳужум билан бирга келади.
Ҳалқум ўсиши билан овоз ҳам ўсиб боради. 3 ёшгача бўлган ўғил ва қиз болаларнинг ҳалқумлари бир хил узунликда бўлади, 3 ёшдан 16 ёшгача бўлган ўғил болаларда ҳалқум узунроқ бўлади. Жинсий балоғат даврида (12 ёшдан 16 ёшгача) ўғил болаларнинг ҳалқумлари деярли икки баравар кўпаяди, овоз мутатсияси мавжуд (оҳанг, куч, сиз - ҳужайра ўзгариши). Худди шундай ҳодисаларни туклар билан қизларда ҳам кузатиш мумкин - ҳайз кўриш пайдо бўлиши. Дан муҳим анатомик билан боғлиқ мутатсия фонасён даврида бузилиши - Билан пайчаларининг: қалқонсимон тоғай ҳажми тез ўсиб бораётган ва камайтирилса, букланган узунлиги 15 - 25 бо да мм - аграр ва 15 - қизлар 20 мм. Ўғил болаларнинг овози октава, қизларнинг овози икки тоннага тушади. Ўғил болалар учун требл ва алтодан товуш тенор, баритон, басга, қизлар учун эса сопрано ёки контралтога айланади. Ҳаво кирадиган оғиз ва бурун, вйҳо - ҳалқумдан элинг , энди оҳангни ўзгартира олмайди. Юқори бўшлиғи, улар у бўйича махсус жисмоний шахсни, «феатуринг, маълум бир оҳанг касб шундай деб, баъзи бир келиб фақат гуттурал овози ошириш - Биз таниш одамларнинг овози тан мумкин.
Овознинг ўзгариши 2 ёшдан 3 ёшгача бўлган болаларда, баъзан эса бир неча ой ичида содир бўлиши мумкин. Тўсатдан овоз ўзгариши кузатилган гиперемия слйзйстой қобиқ халкум , иккинчи - лосове тўни АОК қилинади, шишган. Ёқилган - патологик жараён билан эмас, балки гıртлак ўсиши билан боғлиқ Рушен товушлари. Бу даврда овознинг узоқ давом этадиган кучланиши сурункали ларингитнинг ривожланишига олиб келиши мумкин.
11.1.5. Нутқ товушларини шакллантириш - артикулятсия