|
Муаллифлар ва йил
|
Частоталар қайд этилади - ўртача эшитиш ҳалок Ҳз ҳисоблашда ме
|
Ўртача эшитиш ҳалокати, дБ ва тегишли ташхислар
|
ўттиз
|
40
|
50
|
60
|
70
|
80
|
90
|
Ҳуизинг,
1953 йил
|
500, 1000, 2000
|
Eшитиш қобилиятини йўқотиш
|
Карлик
|
ётинг
кая
|
ўртача
|
оғир
|
Ҳудгинс,
1960 йил
|
500, 1000, 2000
|
Eшитиш қобилиятини йўқотиш
|
Қисман карлик
|
Тоʻлиқ
карлик
|
Монниер,
Куҳн,
Пеих,
1947 йил
|
500, 1000, 2000
|
Eшитиш қобилиятини йўқотиш
|
Карлик
|
осон
|
ўртача
|
чуқур
кая
|
М.Порт-
манн,
Cл.Порт-
манн,
1954 йил
|
500, 1000, 2000
|
Eшитиш қобилиятини йўқотиш
|
Деярли тўлиқ карлик
|
бундай қилма
жисмонан
|
осон
|
оғир
қичқирмоқ
|
Л.В.Ней - мана
1961 йил
|
400, 1000, 2000, 4000
|
Eшитиш қобилиятининг пасайиши, даража
|
Карлик
|
И
|
н
|
ичида
|
50 дБ (Мониер ва бошқалар), бошқалар учун 30 - 60 дБ (М. ва Cл. Портман). Барча номланган муаллифлар учун карлик гуруҳи 80 - 90 дБ дан бошланади. Ушбу гуруҳда кичик гуруҳлар мавжуд эмас. Амалий - карлар билан қолдиқ эшитиш бор маълум ским ходимлари - бошқача сақланади: баъзи - кўпроқ, бошқалар - камроқ. Данда - таснифлар этарли даражада карлар гуруҳи билан ифодаланади - лекин аморф. Учинчи камчилик шундаки, ўртача эшитиш ҳалокатини ҳисоблашда 4000 Гтс муҳим (нутқ) частотаси ҳисобга олинмайди. Маълумки, нутқ диапазони 4000 Гтс чегарасида.
Мамлакатимизда амалиётда энг кўп қўлланиладиган - болаларда эшитиш қобилиятининг бузилишининг лучила таснифи, Л.В.Нейманом (1961) таклиф қилди. У илгари ишлаб чиқилганлардан фарқ қилади, чунки "карлик" ташхиси камроқ эшитиш қобилиятини йўқотиш билан қўйилади.
Eшитиш қобилиятини йўқотиш таснифи (Л.В. Неиман бўйича, 1961 йил)
Eшитиш қобилиятини йўқотиш даражаси
|
Ўртача эшитиш ҳалокати, дБ
|
И
|
50 гача
|
ИИ
|
51 дан 70 гача
|
ИИИ
|
71 дан 75 ... 80 гача
|
га (75 - 80 дБ) ва эшитиш ҳалок уч даража қараб белгиланади - арифметик ўртача рече йилда эшитиш учунгина бўйича инг - Ваган частота полосасида (500, 1000, 2000, 4000 Ҳз) (жадвал 9.).
Узоқ вақт давомида ка таснифида ажралиб турмади - ёрдам тоифаси, гарчи деярли ҳар бир таснифда алоҳида бўлса ҳам - эшитиш оҳанглари ва нутқни идрок этиш қобилияти юқори бўлган гуруҳ бўлиб, улар эшитиш аппарати (ешитиш қобилияти заиф) тоифасига мос келиши мумкин эди. Аста-секин бу бўшлиқ тўлдирилди. Шу муносабат билан, у БС Пре томонидан қизиқарли таснифи эшитиш - образҳенскому. Бу ташқи шовқиндан товуш изолатсиясига эга бўлмаган одатий муҳитга мос келадиган шароитларда нутқни қулоқ орқали қабул қилиш принтсипига асосланган эди. Эшитишни ўрганиш - пичирлаш ва гапиришни идрок этишми (10-жадвал.).
10-жадвал
Кар болаларда эшитиш бузилишларининг таснифи
(Б.С.Преобразҳенскийдан кейин, 1933)
Даража
ешитиш ҳалокати
|
Нутқни идрок этиш учун масофа, м
|
Мактаб ва ёрдамчи воситалар
|
сўзлашув
|
шивирлаб
|
И - ёруғлик
|
6 дан ортиқ
|
3 дан 6 гача
|
Оддий мактаб; Уче он - мактаб шифокоридагилар
|
ИИ - мўътадил - ная
|
4 дан 6 гача
|
1 дан 3 гача
|
Оддий мактаб; таркибга қараб партия - Ния эшитиш
|
ИИИ - муҳим - ёзилди
|
2 дан 4 гача
|
0 дан 1 гача
|
Оддий мактаб; Ўргатиш - лабда ўқиш, эшитиш воситасига биринчи томон
|
ИВ - оғир
|
2 дан кам
|
0 дан 0,5 гача
|
заиф учун мактаб ёки синф - бослйшасчиҳ; эшитиш воситаси, микрофон; лабда ўқишни машқ қилиш
|
159
Eшитиш бузилишининг таснифи (Ж. Бекман томонидан, 1966)
Eшитиш қобилиятини дБ пасайтириш
|
МАКТАБЛАРНИ кўриш
|
35-40
|
Eшитиш воситаларисиз оддий мактаб (биринчи стол)
|
40-60
|
Овқатланиш билан карлар учун оддий мактаб - Ниеми эшитиш аппаратлари
|
60-90
|
Eшитиш воситаларидан фойдаланган ҳолда эшитиш қобилияти паст бўлганлар учун мактаб
|
90 дан ортиқ
|
Кар ва соқовлар учун мактаб
|
БС Трансфигуратион таснифи амалий зна - чениега эга, чунки у шивирлаб тинглаш ва гапириш параметрларини белгилайди. Таснифлаш спе - Ҳоc ускунасисиз нутқ алоқаси учун боланинг эшитиш ҳолатини аниқлаш имконини беради .
Мактаб турини тонал чегараларнинг ўсиш даражаси билан боғлаш қизиқиш уйғотади - Ж. Бекман таснифи (И-жадвал). Бу амалий аҳамиятга эга, чунки у имкон беради - боланинг қаерда тўғри тарбияланганлигини аниқлаш, яъни. мактабнинг қайси турида (шаклида).
1970-йилларнинг охирида. Париждаги Аудиологлар халқаро конференсиясида қуйидаги тасниф бузилган - Ниж тинглови:
И даража - 26 - 40 дБ;
ИИ даража - 41 - 55 дБ;
ИИИ даража - 56 - 70 дБ;
ИВ даража - 71-90 дБ;
Карлик - 91 дБ дан ортиқ.
Соғлиқни сақлаш вазирлиги Аудиология ва эшитиш аппаратлари илмий маркази амалий қачон - мамлакатимизда Менениус таснифини тавсия қилди .
7.5.2.Карлик таснифи
Мамлакатимизда кар болаларнинг энг кенг тарқалган таснифи Л.С.Нейман (1961) таснифи ҳисобланади. Марк - эшитиш қолдиқлари бўлган тўртта кар болалар гуруҳи:
И гуруҳ - фақат энг паст қисмини идрок этадиган болалар - сиз (128-256 Ҳз);
ИИ гуруҳ - паст частоталарни (512 Гтс гача) идрок этадиган болалар;
ИИИ гуруҳ - паст ва ўрта частоталарни (1024 Гтс гача) идрок этадиган болалар;
ИВ гуруҳ - кенг диапазондаги частоталарни (2048 Гтс гача ва ундан юқори) идрок этадиган болалар.
Тегишли эшитиш гуруҳлари болаларининг эшитиш ҳолатини тавсифловчи тахминий аудиограммалар расмда кўрсатилган. 53.
Айнан шундай чегараларни ўрнатиш эшитиш ҳажмини белгилайди - Хиа, Л.С.Неймана (1961), қуйидаги фикрларни - Э. Эшитишни идрок қилиш диапазонини фақат 256 Гтс дан ошмайдиган энг паст частоталар билан чеклаш, албатта, агар - ҳар қандай нутқ товушларини фарқлаш имкониятини камайтиради. Шу жумладан - 512 Ҳз эшитиш частотасидаги овоз баландлиги аллақачон вақтни беради - маълум нутқ товушларини паст Фореман - Таммй, масалан, о, й. Эшитиш доирасини 1024 Гтс гача кенгайтириш нутқ товушларини фарқлаш имкониятини оширади, хусусан - СТИ унлилари а , о, у, асосий форматантлар шуларда жойлашган.
дБгруп ГииаН>4,ч80100120—1 11группаъ-■-ТТ!128 256 512 1024 2 048 4096 8192Гтс дБ020 40 60 80 100 120дБ
Do'stlaringiz bilan baham: |
