Л. М. Шипитсйна И. А. Вартанян анатомия, ФİЗİология ва патология eшитиш, нуқҚ ва кўриш органлари


Ойнага киритилган СРИ - ҳалқум обследова да кўриниб турганидек тахминан кўрсатилган



Download 1,9 Mb.
bet94/233
Sana12.07.2022
Hajmi1,9 Mb.
#779479
1   ...   90   91   92   93   94   95   96   97   ...   233
Bog'liq
1Anatomiya, fiziologiya

Ойнага киритилган СРИ - ҳалқум обследова да кўриниб турганидек тахминан кўрсатилган . А - орқа крикоид мушак томонидан глоттиснинг кенгайиши; Б - глоттис латерал перстнечер торайиши - паловиднйми мушаклари; қолдиқлари - кичик учбурчак лагер - бир ярим мил; Б - аритеноид мушаклар билан глоттиснинг тўлиқ ёпилиши


Глоттисни торайтирувчи мушаклар гуруҳига қуйидагилар киради:
-латерал крикоид мушак - орқа мушакнинг антагонисти, глоттисни ёпади; у ҳалқа шаклидаги ёй хафтага ён юзасига бириктирилган ва бошқа учи - мйшеч учун - Номе Сcион арйтеноид хафтага;
- кўндаланг аритеноид (жуфтланмаган) мушак - иккала аритеноид хафтага боғлайди; уни камайтириш эса яқинлашиш - зҳает улар орасидаги хафтага, унинг овоз пайчаларининг ёпилиши;
-облиқуе арйтеноидеус - мушак отросини боғлайди - бир аритеноид хафтага иккинчисининг тепаси билан дренажланади; ўнг ва чап қийшиқ мушаклар бир-бирига ёпишади; бу мушакларнинг ҳаракати кўндаланг мушакнинг ҳаракатини тўлдиради.
Ҳалқумнинг бутун бўшлиғи шиллиқ қават билан қопланган, цилиндрсимон киприксимон эпителий билан қопланган, овозли скла - доcкинг бундан мустасно , улар скуамоз эпителий билан қопланган. Ҳалқумнинг латерал деворларида шиллиқ қават бурмалар ва чуқурликлар ҳосил қилади:
1) фосса - тилнинг илдизидан эпиглоттисга ўтганда;
2)ҳалқум қоринчаси - ёлғон ва ҳақиқий овоз ўртасида - Вйм бурмалар (63-расмга қаранг, .. Б);
3) нок шаклидаги чўнтак - қизилўнгачнинг деворларига ўтиш жойида.
Субмукозада аралаш сероз-шиллиқ пардалар мавжуд.
безлар, айниқса, гıртлак қоринчаларининг деворларида, улар товуш бурмаларини намлаш учун хизмат қилади.
Ҳалқум қоринчалари ва скоопларингеал бурмалар соҳасида лимфоид тўқималарнинг тўпланиши (ларингеал бодомсимон безлар) мавжуд.
Вагуснинг иннерватсияси ларингеал филиали нерв - wа - баррел чегарасидан юқори гуттурал, такрорий ва симпатик шохларни амалга оширади.
Бу нервлар аралаш, лекин юқори ҳалқум нерви асосан сезгир, такрорий нерви эса ҳаракатлантирувчидир.
Бреакоут вагус нерви Област - ти қовурға билан ажралиб туради , чап томондан аорта ёйи ва ўнг томондан - субклавиан артерияни ўраб, трахеозофагиал труба томон юқорига йўналтирилади. Унинг якуний тармоғи - пастки ҳалқум нерви - Локня ичидаги моторни ҳалқумнинг барча ички мушакларини таъминлайди. Бузилиши ҳаракатланувчи - СТИ вокал қатламлар сиқилиш ёки зарар натижасида пайдо бўлиши мумкин - ҳар қандай жойда Дениа нерви.
Верҳнегортаннй нерв икки шохчага бўлинади: ташқи (ҳаракат! - Телънйкҳ) крикотироид мушак таъминлаш ва ички - нюю (сезгир). Эпиглоттиснинг ларингеал юзаси, ҳақиқий овоз бурмалари ва шиллиқ қават остидаги Овоз - О бурмалари бой ретсепторлари. Рефлексогеннинг тирнаш хусусияти - ДАВЛАТ зоналари, айниқса болаларда йўтал, глоттиснинг спазми ва қайт қилиш.
Ларингеал функтсиялар. Ҳалқум нафас олишда иштирок этади, бажариш учун - Сзcзйтно ва голосообразователную функтсияси.
219 

Нафас олиш. Нафас олаётган ва чиқарилган ҳаво ҳалқум орқали ўтади. Нафас олаётганда глоттис очиқ бўлади. Ҳалқумнинг лüменинин кенглиги рефлексли тартибга солинади. Нафас олинаётган ҳаво қўзғамоқ - шиллиқ бир асаб учлари (ретсепторлари), қурум - вагус асаб танасига ҳақида, тегишли ахборот низ - этся нафас олиш марказида. Мотор импулслари нафас олиш марказидан ҳалқум мушакларига келади. қовурғалараро мушак тезлиги ва диафрагма билан бир реф - маъруза-ҳалқум алоқаси ҳам бор - менинг. Глоттиснинг максимал очилиши юқори жисмоний фаоллик ва патологик шароитларда содир бўлади, чунки бу ҳолатда кислороднинг катта оқими зарурати - дитионлар.
Ҳимоя функтсияси. Агар нафас олаётган ҳавода зарарли моддалар бўлса - не аралашмалари (чанг, газ), глоттис тораяди ёки проис - унинг ёпилиши (спазм) билан якунланади. Бинобарин, рес - Нуҳ функтсияси билан чамбарчас боғлиқ ва ҳалқумнинг ҳимоя функтсияси.
ютиш пайтида, ҳалқум юқорига кўтарилади, бир тил босим - Ваетҳ ҳалқум ва вокал тўни киришини ёпиб, пастга тушади эпиглоттис ҳақида. Ино билан алоқа қилгандан сўнг - ҳалқумдаги маҳаллий тана муҳим ҳимоя механизми - йўтал кучга киради. Йўтал туфайли нафас олаётган ҳаводан кирлар, кўп ҳолларда иссиқдан чиқарилади - Тани.
Голосообразователная вазифаси - жавдар билан бошланади - Дениа. Унинг шаклланишининг хусусиятлари кейинги бобда батафсил муҳокама қилинади.
Болаларда ҳалқум тузилишининг хусусиятлари. Жинсий - зревания бошланишидан олдин ўғил ва қиз болаларда ҳалқумнинг ҳажми ва тузилишидаги фарқлар кузатилмайди. Ёш болаларда ҳалқум ҳуни шакли, бола ўсиб улғайган сайин, у аста-секин тахминан - цилиндрсимон зҳается.
Ҳалқумнинг ўсиши 5-7 ёшда бошланади. Жинсий - қизларда камолотга эришиш даврида у учдан бирига, бо - Пинс эса - учдан иккига кўпаяди ; овоз пайчаларининг чўзилиши, ўғил болаларда Одам Атонинг олмаси кўрсатилган.
10.1.5.Трахея, бронхлар ва ўпканинг тузилиши ва функтсияси
Трахея. Трахея ичи бўш эластик найча бўлиб, гıртлакнинг тўғридан-тўғри кенгайтмасидир (63-расмга қаранг). У ҳалқа остидан бошланади - кўзга кўринган хафтага ва ИВ кўкрак умуртқасининг бифуркатсияси даражасида тугайди. Трахея скелети 16 - 20 гиалин хафтага тўлиқ бўлмаган ҳалқалардан иборат бўлиб, уларнинг орқа учлари боғланган - локнистой мато билан очилади. Ҳалқанинг орқа мембранали қисмида силлиқ мушак толалари мавжуд, улар қисқарганда трахеянинг лüмени тораяди. Бу девор қизилўнгачга улашган. Мувофиқлик не - трахеяни репончатой озиқ-овқат - сув орқали озиқ-овқат ўтишини осонлаштиради .
Бронхлар. Трахея бронхларга бўлинади. Тра тубидан - - ҲEИ икки қувурлар йўлга асосий (асосий) касалликлар. Ўнг бронх кенгроқ ва қисқароқ, у трахеянинг деярли тўғридан-тўғри давоми. Бронхлар трахея билан бир хил тузилишга эга, аммо хафтага камроқ мунтазам шаклга эга ва улар кичикроқдир.
Бирламчи бронхлар ўпкага юборилади ва ЖСТга бўлинади - арй. Ўнг бронх учга, чап эса иккита бронхга (ўпка лоблари сонига кўра) бўлинади. Иккиламчи бронхлардан - бронхиал шохлар (учламчи бронхлар) ўтади, улар кўп - кўп бўлиб бронхиал найчаларга айланади Кичик бронхлар хафтага тушадиган асосдан маҳрум.
Нафас олаётганда бронхлар узаяди ва кенгаяди, нафас чиқарганда эса қисқаради ва тораяди.
Трахея ва бронхлар қатламли устунли силиер эпителий билан қопланган шиллиқ қават билан қопланган. Дwи - юқорига йўналтирилган кучланиш эпителия туклари. Шиллиқ қават тахминан - оқсил-шиллиқ се - Cретеил ишлаб чиқарадиган кўплаб безлар оралиғида . Бронхиолаларда эпителий текис бўлади.
Ўпка. Бронхнинг шохланиши охирги ўтиш ўпка пуфакчалари ёки алвеолалар билан ўралган алвео - лар йўлларида Алвеолаларнинг деворлари эластик эластик тўқималардан иборат; улар Сало - қон томирларининг зич тармоғининг хотини (ўпка капиллярлари). Бу эрда нафас олаётган ҳаво ўз кислородини қонга беради ва қондан карбонат ангидридни олади.
Ўпка пуфакчалари бронхлар таркибининг рамйкулярлари билан бирга - ўпка тўқимасини ляют.
Ўпка кўкрак қафасида, улар орасидаги бўш жой - медиастинум, бу юрак, аорта, озиқ-овқат - сув. Кўкрак қафаси умуртқа поғонаси, қовурғалар ва кўкрак ҳосил қилди - Нуҳ. Қовурғалар орасидаги бўшлиқлар мушакларнинг икки қатлами - ички ва ташқи қовурғалараро мушаклар билан тўлдирилади (66-расм). Ташқарида, силлиқ сероз мембрананинг энгил қопламаси - Плевен - тўда.
Трахея ва бронхларнинг асосий вазифаси ҳаво ўтказишдир. Нафас олиш ҳаво ифлосликлари билан тушиб, ва махфий ва яллиғланиш экссудат чиқиш қайтиб ҳаракат мертсател - Ного эпителийси. Эхҳалед ҳаво воздуҳонос орқали ўтади - не йўл, вокал кордлар тебранишларини сабаб. Х ҳаво йўллари сезгир ва моторли толалар сифатида синовдан ўтганларни ўз ичига олган жуфт краниал нервларни иннерватсия қилади (айёр - йўл-йўриқлар).

Download 1,9 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   90   91   92   93   94   95   96   97   ...   233




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish