L. A. Djalilova

"Pekindu 2008-yiJi ochiJish marosimidu televideniya orqali ko'rsaiilgan "Raqumli usul yordamida katlalashtirilgan
mushakhozJik” juda kai/a taJabga ega bo 'ldi. MushakbozJik shousining hir qismi "haqiqiy " va jonli bo'Jgan, qolgani qismi esa. oldirulan yozih olingan va lelevizion lasvimi kattalashtirish uchun foydaianilgan, degan jikrlar biidirilgan. Buruiay aybJashlar, agarda Qlimpiya o ‘yinlari televizion hodisa sifalida emas. balki televizor orqaJi ko ‘rsatiladigan hodisa sifatida komeptuailashtirilgan mazmunga ega.
Shu narsa ravshanki, ochiJish marosimi - shou-biznes an 'analari bo'yicha san'atkorlarning aniq rejalashtirilgan ishi hisoblanadi va u. qandciy ishlab chiqilganiga qarmasdan. iuir do. o'z lurkibiga tutun va toshoynalarni olgan
Pekinda ochilish marosimida stadiorula haqiqiy mushakbozlik tashkil qilinga Mushakhozlik keng geografik zonani qamrab olgan (hundan hir kun oidin Olimpiya stadionidan hir necfiu mil uzoqda. shaharning har xil qismlarida, jundadan Tyan'an'men' moydonida




mushakbozlik uchun to'plar batareyasirti ko'rish mumkin eiiij Faqatgina televizor orqali butun holat bo'yicha lo'liq raqumli kallalashtiriigan to'g'ri lasawurga cgct bo'lish mumkin cdi. Bayramlar \ a tomoshalar bundav holatlarda bir-biri biian qo'shilib ketadi.
"Pekin Olimpiya o'yinlariga tomosha tayyorgarliklari. ko'pchilik jihatlari bo 'yicha iarg'ibot instrumenti rolini va aholining diqqatini Xitoyda sodir bo ‘layotgan yer hilan keng tarqalgan chayqovchilik, korrupsiya va notekis rivojlanish hilan birgalikdagi tezkor iqtisodiy qayta qurishlardagi kamchiliklardan chalg'itish uehun yarashtirish instrumenti rolini o'ynagan Shunday qilih, tomosha hostirish va nazorat qilish bilun hog'liq bo'lih qoladi, kambag'alchilik va ijlintoiy uzoqlashishni niqoblash uchun qo ‘llanilishi mumkin.⁸²
Masofadun turib ajratish yoki ijro va auditoriya o'rtasidagi ma'Ium bir chegaraning biron-bir shaklini o'matadigan tomoshalaming barcha shakllarini, qisman. tomoshaning shakli sifatida hisoblash mumkin. Bu. o ‘zicha negutiv yoki pastga uradigan “tomosha ” atamasini cjo llanilishini talab qilmaydi.
Oxirgi yillardct. hahslashish mumkin bo ‘isa iuirn. asosiy sjror/ tadbirlarida kamavalli xulq-atvomi ko 'rsalish ham joy oigim feys- art, yumoristik bannerlar, g 'aiaii va koordinutsiyalangan, kn 'p hollarda ma lum darajada erkin fasonli liboslarni kiyish (masalan, vikinglaming dubulg 'asini).
Tomosha va hayramning ushbu o'zaro hog'liqligining qayerida va qay tctrzda siyosat ifodalanadi? Xostubillik, destabilizcitsiya, qjralishlar, uzilishlar va muammolarning momentlari qanaqa? Ularning mavjud bo ‘lishi sharllari qanaqa?
Dovyurak siyosat qudrutliiar va ta sir o 'lkaza oladiganlaming jinoyatlarini, ulaming boy yashashi sabablarim va u qayerdan olinishini ko'rstaih berish orqali ochib tashlashga urinadi. U, kamhag 'allik sharoitiarini hatn yoritishga urinadi.
Londondagi 2012-yilgi Olimpiya o'yinlarida stadion savdo- tomosha markazi sijatida foydalanishning alternaliv zamomiviy saroyiga yaqin hn 'lib qolgan. Stadion ideal tarzda trenirovka qilgan tanalarni musobaqa harakatlaridagi tnrnoshani ta'minlaydi va


*’ Jolin Home, (jairy Whannel UnderMamluig the Okmpics. Koulledge. Taylor-Francis Gronp.
London and New Vork 2012. - I-I9 p




ko 'rsatish imkonini heradi. Savdo markazi tovarlar tomoshasini taklif qilaJi Sport va dam olish uchun kiyimlar Nike va Adidas hrend tovarlari shaklida stadion va savdo markazini hog 'laydi.
Olimpiya o ‘yinlari vaqtiya to 'liq rekvizilsiya qilingan markaziy Pekindagi yirik mehmonxona qarshisidagi dahdahali savdo markazida. mazkur tomosha ekspozitsiyasi, yugurish yo ‘lakchasini yaxshi jismoniy formaning xushbichimliligini namoyish qilish uchun yuqorigi ko prtk sifatida qtryla tiklaydif'
Olimpiya o'yinlari girdohfkahi tomosha hisoblanadi. ular yangiliklar kun tartibida vaqtincha\dominant sifatida diqqatni ancha darajadagi jadallik biltm o'ziga jalb qiladi. Dutitn dttnyo bo'yidta televizion ekranlar. gazetalar. intemet-sqytlar, bloglar va suhbatlar qisqa ikki hafta iehida Olimpiya o'yinlarida mujassamlashtiriladi. Olimpiya maydonchasi jahonning markaziga aylanadi. Lekin Olimpiya o 'yinittri ham - taqsimlangan tomosha hisohlanadi. Ular. butun jahon ho'ylab televideniyada, internet-saytlarda va ommaviy axborot vosiialarining nashriy vositalarida iste 'mol predmeti bo 'lib qolishi mumkin va shunday ham ho jadi. To 'g 'ridan-to ‘g 'ri eftr ttchun gigani ekranlar hog'iarda. sluihar maydonlarida va savdo markazlarida o'rnatiiadi (huning harciuisi futhol ho'yicha Jahon kubogitla ancha kuchli bo'ladi va oxir oqibatda. vatanparvarlikni namoyon qilinishiga ancha samarali ko 'maklashadi).
Televideniyada translatsiya qilinadigtm glohal yirik hndisalar markazdtm qochuvchi hanula markazga intiluvchi xarakterga ega hu'ladi. Barcha narsalar qabul qiltuligan shaharda hamda qahul qiladigatt mamlakutda mujassamlashtiriladi va hunda, tomoshalar hamma joyda iste 'mol qilinishi mumkin. Undan tashqari, ular. ayrim paytJarda, masofadan turib ishtiyoq hilan Lste 'mol qilinadi. Pekintia 2008-yilda ho'lish, «Sinerama» panoramali film ko'rishga urinish kabi judazich his qilingan.
Tomoshahin tadbirda bo 'lganida. farqlash mazmunida, bevosita ishtirok etish va o 'z tajribasida hayajonhmish. to liqlik, yakun- langanlik va texnologik mahorat hissi biiun taqqoslanganda, televideniya beradigan qis/tnm va to'liq bo'lmagtm tajribadek


*' John Home, Whanne! UndoiV-indmg the Olympics. Routledge Tayior-Franeis Gruup.
Londcm and Ke» Yerk 2012 -I50p