Kutubxonashunoslik

Kutubxonashunoslik va matematika 
XX 
asrning 
ikkinchi 
yarmidan 
boshlab, 
avval 
chet 
el 
kutubxonashunoslik fanida, so‘ngra esa bizda matematika bilan aloqalar 
kuchaya boshlandi. Bu jarayon ijtimoiy fanlarni matematikalashtirish va 
kutubxonachilik ishini kompyuterlashtirish an’anasi bilan bevosita 
bog‘liqdir. 
Zamonaviy kutubxonashunos - tadqiqotchi va kutubxonachi - 
amaliyotchi zarur matematik fikrlash ko‘nikmalariga ega bo‘lishi kerak. 
Xolbuki u aslida kasbi bo‘yicha gumanitardir. 
Shu bilan birga kutubxonashunoslikni matematika bilan o‘zaro 
aloqadorligi ma’lum bir chegaralanishga egadir: birinchidan, faqat 
amaliy matematik qo‘llaniladi, butun matematika emas; ikkinchidan, 
kutubxonachilik ishining barcha hodisalari, jarayonlari,va obyektlarini 
matematika vositalari yordami bilan yoritib bo‘lmaydi; uchinchidan 
kutubxonashunoslik - ijtimoiy, gumanitar fan bo‘lib, matematik usullar 
muhim rol o‘ynaydi, lekin asosiy emas.
Shunday qilib, kutubxonashunoslik yuqori statusga ega bo‘lgan fan 
sifatida xarakterlanadi va u ijtimoiy fanlar bilan keng o‘zaro aloqada 
bo‘ladi. Shu bilan birga tabiiy - ilmiy va texnika fanlari bilan ham. 
Ushbu status nafaqat o‘zini ilmiy xarakteri bilangina emas, balki rasmiy, 
formal xarakter kasb etadi. Dunyoning har bir rivojlangan 
mamlakatlarida, shuningdek O‘zbekistonda ham kutubxonashunoslik 
ilmiy va o‘quv fani sifatida va davlat tomonidan tashkil etilgan oliy va 
o‘rta maxsus ta’lim statusiga egadir. Ilmiy - pedagogik kadrlar 
tayyorlanmoqda. 
Nazorat savollari: 
1.
Kutubxonashunoslik 
metodologiyasi 
deganda 
nima 
tushuniladi? 
2.
“Qarama- qarshiliklar birligi va kurashi qonuni”ni ta’riflang. 
3.
“Miqdor o‘zgarishlarning sifat o‘zgarishlariga o‘tish 
qonuni”ni ta’riflang. 
4.
“Dialektikaning inkorni inkor qonunining” ni ta’riflang. 
5.
Kutubxonashunoslikning xususiy metodologiyasi 
6.
Kutubxonachilik tizimlarini shakllanishini qonuniyatlar 

---

58 
7.
Analiz, Sintez, Eksperement atamalariga ta’rif bering? 
8.
Tuzilmaviy-vazifaviy metodi nima? 
9.
Klassifikatsiya, Kontent-analiz atamasiga ta’rif bering? 
10.
Kutubxonashunoslik tadqiqotlarni o‘tkazishning qanday 
bosqichlariga amal qilish kerak? 
11.
Kutubxonashunoslik tadqiqotlarida qanday tashkiliy sxema 
eng qulay xisoblanadi? 
12.
Kutubxonashunoslik 
fanini 
statusi 
deganda 
nimani 
tushunasiz? Fanlarni ijtimoiy, tabiiy-ilmiy va texnika fanlariga 
bo‘linishida kutubxonashunoslik qaysi fanlar sinfiga mansub?
13.
Kutubxonashunoslikni 
mustaqil 
fan 
sifatida 
keyingi 
rivojlanishiga informatika fani nima yangilik kiritdi? 
14.
Kutubxonashunoslik fani sotsialogiya va ijtimoiy psixologiya 
fanlaridagi qanday yutuqlar va metodlarni o‘zida qo‘llaydi? 
15.
Iqtisodiy fikrlashning ta’siri natijasida kutubxonashunoslikda 
qanday masalalar o‘rganiladi?