|
Yuridik shaxslarning mol-mulkiga solinadigan soliq bo‘yicha
Soliq to‘lovchilar ro‘yxati, shuningdek, yuridik shaxslarning mol-mulkiga solinadigan soliqni hisoblash va to‘lash tartibi saqlanib qolinmoqda.
Mol-mulk solig‘ini hisoblab chiqarishda bino va inshootlar bo‘yicha soliq bazasi (liniyali obyektlar va tugallanmagan qurilish obyektlari bundan mustasno) bu obyektlarga 1 kvadrat metr uchun mutlaq miqdorda belgilangan minimal qiymatdan past bo‘lishi mumkin emasligi bo‘yicha quyidagi miqdordagi tartib kiritilmoqda:
Toshkent shahrida – 2 500 000 so‘m;
Nukus shahrida va viloyat markazlarida – 1 500 000 so‘m;
boshqa shaharlarda va qishloq joylarda – 1 000 000 so‘m.
Bunda Qoraqalpog‘iston Respublikasi Jo‘qorg‘i Kengesi va xalq deputatlari viloyatlar Kengashlari belgilangan minimal qiymatga, tumanlarning iqtisodiy rivojlanishiga qarab 0,5 gacha bo‘lgan kamaytiruvchi koeffitsiyent kiritishi mumkin.
Agar obyektning 1 kvadrat metri qiymati belgilangan minimal qiymatdan past bo‘lsa, soliq to‘lovchi ko‘chmas mulk obyektlari qiymatini mustaqil baholashni amalga oshirish uchun baholovchilarni jalb etishga haqli. Bunda mustaqil baholash natijalari soliq bazasi sifatida e’tirof etiladi.
2.3. Prezident Soliq kodeksiga o‘zgartish kiritishga oid qonuni
P rezident Soliq kodeksiga o‘zgartish kiritishga oid qonunni imzoladi.
2022-yil 1-yanvargacha davrda 2020-yil 31-dekabrdagi holatga ko`ra soliq qarzini majburiy ravishda undirish, shuningdek quyidagilar bo`yicha penya hisoblash choralari ko`rilmaydi:
turizm, transport va umumiy ovqatlanish bilan band tadbirkorlarning mol-mulk va yer solig`i bo`yicha;
2020-yilda hisoblangan va qiyinchiliklar bilan yuridik shaxslar tomonidan to`lanmagan ularning mol-mulkiga solinadigan soliq va yer solig`i bo`yicha;
2020-yil 15-maydagi holatga ko`ra qarzdorligi mavjud bo`lgan mikrofirmalar va kichik korxonalarga soliqlar, penyalar va soliq to`g`risidagi qonunchilikni buzganlik uchun hisoblangan jarimalar bo`yicha.
2021-yil 31-dekabrgacha bo`lgan davr uchun turoperatorlar, tur agentlar va turizm sohasida mehmonxona xizmatlari (joylashtirish xizmatlari) ko`rsatuvchi tadbirkorlik subyektlari:
foyda solig`ini belgilangan soliq stavkalariga nisbatan 50% kamaytirilgan soliq stavkalari bo`yicha to`laydi;
ijtimoiy soliqni 1% miqdoridagi soliq stavkasi bo`yicha to`laydi;
yuridik shaxslarning mol-mulkidan olinadigan soliqni va yuridik shaxslardan olinadigan yer solig`ini to`lashdan ozod qilinadi.
Quyidagilar mol-mulk, yer, aylanmadan olinadigan soliqni to`lashdan, yakka tartibdagi tadbirkorlar uchun daromad solig`ining qat`iy belgilangan summalarini to`lashdan ozod qilinadi:
Prezident qarorida Qoraqalpog`iston Respublikasining har bir shahari va tumani uchun “o`sish nuqtasi” deb belgilangan faoliyat turlarini amalga oshirayotgan yangidan tashkil etilgan tadbirkorlik subyektlari — 2024-yil
1-yanvargacha;
Qoraqalpog`iston Respublikasining Taxtako`pir, Bo`zatov va Shumanay tumanlarida joylashgan, yangidan tashkil etilgan sanoat sohasidagi tadbirkorlik subyektlari — 2024 yil 1-yanvargacha. Soliq to`lovchilarning mazkur toifasi foyda solig`ini va suv resurslaridan foydalanganlik uchun soliqni belgilangan soliq stavkasidan 50% pasaytirilgan soliq stavkalari bo`yicha to`laydi;
Q oraqalpog`iston Respublikasi Jo`qorg`i Kengesi tomonidan aniqlangan ro`yxat bo`yicha Qoraqalpog`iston Respublikasida xizmatlar ko`rsatishga ixtisoslashtirilgan va og`ir sharoitlardagi 45 ta mahalla va ovullarda joylashgan, yangidan tashkil etilgan tadbirkorlik subyektlari — 2026-yil
1-yanvargacha. Tadbirkorlik subyektlarining mazkur toifasi foyda solig`idan ham ozod qilinadi.
Xulosa
Ushbu kurs ishimizda mamlakatimizda soliqlar haqidagi turli xil qarashlar, ularning makroiqtisodiy mohiyati, funksiyalari va tamoyillarini tahlil qilishga harakat qildik va quyidagi xulosalarni chiqardik:
* Soliqlar, yig‘imlar, bojlar va boshqa to‘lovlar hisobiga davlat moliyaviy resurslari tashkil topadi. Davlat faoliyatining barcha yo‘nalishlarini mablag‘ bilan ta’minlashning asosiy manbalaridan biri va davlat ustuvorligini amalga oshirishning iqtisodiy vositasi soliqlardir. Soliq tizimini tartibga solish va mukammallashtirish samarali davlat iqtisodiy siyosatini olib borishga, xususan, moliyaviy tizimni rivojlantirishga yordam beradi. Iqtisodiyotni davlat tomonidan soliqlar orqali tartibga solish, davlat byudjetini shakllantirish, soliq solish vositasida jamiyatdagi u yoki bu jarayonlarning rivojlanishiga ta’sir etuvchi usuli hisoblanadi. Shunday qilib, davlatning mavjudligi soliqlar bilan uzviy bog‘liq, chunki soliqdan tushadigan tushumlar davlat iqtisodiy mustaqilligining bosh manbaidir.
* Soliqlar moliyaviy resurslarni davlat ixtiyorida to‘planib borishini ta’minlaydi, bu resurslardan iqtisodiy rivojlanishning umumdavlat, mintaqaviy vazifalarni hal qilish, ishning samaradorligi va sifatini rag‘batlantirish, ijtimoiy adolat tamoyillaridan kelib daromadlarni tartibga solish uchun foydalaniladi.
*. Soliqlarning iqtisodiy mohiyati davlat bilan huquqiy va jismoniy shaxslar o‘rtasida vujudga keluvchi ob’ektiv majburiy to‘lovlarga asoslangan moliyaviy munosabatlar orqali xarakterlanadi. Bu moliyaviy munosabatlar maxsus ijtimoiy xarakterga ega bo‘lib, milliy daromadning bir qismi bo‘lgan pul mablag‘larini davlat ixtiyoriga safarbar qilishga xizmat qiladi.
* Soliqlarning umumdavlat va mahalliy soliqlarga bo’linishi hukumat idoralarining respublika hukumati va mahalliy hukumatlarga bo’linishi asosida kelib chiqadi. Har bir xokimiyat idoralari o’zlarining bajaradigan muhim vazifalaridan kelib chiqib, o’z byudjetiga va uni ta’minlaydigan soliqlarga va boshqa majburiy to’lovlarga ega bo’lishi kerak.
* Davlat budjetiga tushgan soliq va to‘lovlarni tushumini tahlil qilish natijasida soliq tizimini rivojlantirish samaradorligi, korxonalarni ishlab chiqarish sharoitlarni, tovarlar va xizmatlarning sotilishini izga solish faktorlari o‘rganib chiqiladi va ishlab-chiqarish uchun «soliq iqlimi» yaratiladi. Tahlil asosida soliqlarning ishlab-chiqarishni o‘sish sur’atlarini o‘sishi yoki pasayishi, mablag‘ to‘planishini tezlatilishi yoki sekinlashtirilishi, aholining to‘lov qobiliyati kengayishi yoki kamayishi bo‘lgan tasiri o‘rganib chiqiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
