Kurs jumisi tema: 1-3-klass «Ana tili hám oqıw sawatxanlıǵı» sabaqlıqlarında berilgen shınıǵıwlardıń mazmunı hám túrleri

ÓZBEKSTAN RESPUBLIKASI JOQARI HÁM ORTA ARNAWLI BILIMLENDIRIW MINISTRLIGI

ÁJINIYAZ ATINDAǴI NÓKIS MÁMLEKETLIK

PEDAGOGIKALIQ INSTITUTI

BASLAWISH TÁLIM KAFEDRASI

70110501 - Tálim hám tarbiya teoriyası hám metodikası

(baslawısh tálim) qánigeliginiń
2-kurs magistrantınıń
“Joqarı hám professional tálimde qánigelik pánlerdi oqıtıw metodikası” páninen jazǵan


KURS JUMISI

Tema: 1-3-klass «Ana tili hám oqıw sawatxanlıǵı» sabaqlıqlarında berilgen shınıǵıwlardıń mazmunı hám túrleri

Tapsırdı: _________________________________I.J. Aytmuratova


Ilimiy basshı: __________________________p.i.k., docent S.Tajbenova
NÓKIS
2023
MAZMUNI

KIRISIW ………………………………………………………………….… 3

Tiykarǵı bólim

1. 
   «Ana tili hám oqıw sawatxanlıǵı» pániniń maqset hám wazıypaları ….… 7
   
2. 
   Baslawısh klaslarda fonetika, grammatika, tuwrı jazıw hám sóylewdi ósiriw hám olardıń logikalıq oylawǵa shınıǵıwlardıń tásiri ……….….... 10
   
3. 
   «Ana tili hám oqıw sawatxanlıǵı» sabaqların oqıtıwda zamanagóy shınıǵıwlardıń mazmunı hám túrleri ……………………………………….… 18
   
4. 
   1-3 klass «Ana tili hám oqıw sawatxanlıǵı» sabaqlarında oqıwshılardıń awızsha, jazba sóylewin shınıǵıwlar arqalı rawajlandırıw …..……......... 24
   

Juwmaqlaw ……………………………………………………………........ 28
Paydalanılǵan ádebiyatlar ………………………………………………..… 32
Qosımshalar ……………………………..……………………………….… 33
KIRISIW

Ana tili hám oqıw sawatlılıǵı pániniń aldına qoyılǵan tárbiyalıq wazıypanıń tabıslı sheshim tabıwı sabaqta kórkem shıǵarmalar teksti ústinde islew menen ǵana baylanıslı bolıp qalmay, bálkim, balalardı qorshaǵan ortalıq, tábiyattaǵı túrli ózgerisler, ekologiyalıq jaǵday, sociallıq paydalı miynet penen de óz ara baylanıslı bolıwı múmkin. Oqıwshılardı oqıwǵa úyretiwde turmıs tájiriybelerine tayanıp is kóriledi, balalarda gózzallıqqa súyispenshilik oyatatuǵın, páklik tuyǵıları menen azıqlandıratuǵın, sezimdi ótkirlestiretuǵın, estetikalıq talǵamdı rawajlandıratuǵın, oydı ósiretuǵın, kózqarastı bayıtatuǵın muzıka hám súwretlew óneri pánleri menen úzliksiz baylanısta alıp barılǵan.

Mámleketlik bilimlendiriw standartında ulıwma orta bilimberiw mekteplerinde ana tilin oqıtıwdıń tiykargi maqseti belgilengen: “Óz pikirin yadtan aytıw hám jazıw, anıq hám durıs bayan etiw, kitapqumarlıq mádeniyatı qáliplesken, jeke hám dóretiwshi pikirge iye, basqalardıń pikirin ańlaw-sáwbetlesiw hám sóylew, mádeniyatlı ósken shaxstı kamalǵa keltiriwden ibarat”.
Ana tili sabaǵın oqıtıwdıń tiykarǵı wazıypası retinde “Oqıwshı erkin pikirlewge, basqalardıń pikirin ańlaw, óz pikirin yadtan hám jazıw arqalı sawatlı bayan ete alıwına qaratılǵan sóylew kompentenciyasın qáliplestiriw; oqıwshıda grammatikaǵa tiyisli ózlestiriletuǵın bilimlerin (fonetika, leksikologiya, jazıw, sózdiń dúzilisi, sózdiń sóylew usılları, morfologiya, sintaksis, jazıw hám orfografiya, irkilis belgileri, stilistikaǵa tiyisli túsiniklerdi) qáliplestiriw; ana tiliniń keń múmkinshiliklerinen ónimli paydalanıw menen durıs hám anıq bayan etiwge qaratılǵan lingvistikalıq kompetenciyalardı qáliplestiriwden ibarat ekenligi bel-gilengen.
Milliy oqıw baǵdarlamada 1-4-klass oqıwshıları ushın úyreniwge usınılǵan temalarǵa itibar bergen bolsańız, bul sanawlı temalar 1-4 -klass milliy baǵdarlamasında hárbir klasta tákirarlanǵan menen tekstler bir-birin tákirarlamaydı. Mısalı: Men, sen, ol hám olar bóliminde 1-klass oqıwshıları “Meniń shańaraǵım” temasındaǵı bilimler menen tanıssa, 2-klasta “Mektebim-ekinshi úyim” temasında, 3-klasta “Jámiyetlik transportları”, al 4-klasta bolsa “”Kindik qanım tamǵan el”, “Klasımız belsendileri”, “Meniń dostım” temasında sáwbetlesedi. “Tábiyat inámları “bóliminde de bir-birin tákirarlamaytuǵın tematikanı kóriwge boladı. “Jasıl planeta”, “Janlı múyesh”, 2-klasta “Qorǵalatuǵın haywanlar”, “Jer astında ne bar?”, “Sayaxatshı quslar”, “Qısqı uyqıǵa ketetuǵın haywanlar” temasındaǵı maǵlıwmatlar menen tanıs bolsa, 3-klasta “Ózbekstannıń ayrıqsha tábiyatı”, “Antarktida – muz saltanatı”, “Dúnya okeanları” haqqında bilim alamız. 4-klasta bolsa “Taza hawa – mıń dártke dawa”, “Qızıl kitap”, “Dúnyada neshe materik bar?” temalarında sáwbetlesiw alıp barıladı.