Kurs ishi mavzu: «Xitoy tilida energetikaga oid terminlar»

Kurs ishning yangiligi quyidagilarni o‘z ichiga qamrab oladi:
-Xitoy energetika tarmog‘ining nafaqat, an’anaviy, balki alternativ turlari bo‘yicha taxlil amalga oshirildi;
-Xitoy energetika sanoatining yutuqlari bilan bir vaqtda, uning kamchiliklari ustida ish olib borildi va ular aniqlandi;
-Xitoy energetika tarmog‘i yutuqlaridan O‘zbekiston uchun foydalanish imkoniyatlari batafsil taxlil etildi va kerakli tavsiya hamda takliflar berildi.
Kurs ishning ob’ekti – XXR ning energetika tarmoq'i hisoblanadi.
Tadqiqotning predmeti – Xitoy iqtisodiyotida uning energetika tarmog‘ining o‘rni va rolini aniqlash, undagi muammolarni hal etish hisoblanadi.
Ishning amaliy ahamiyatiga kelsak, mazkur ish natijalarini xitoy iqtisodiyoti fanidan ma’ruza darslariga ma’ruza matni va mustaqil ishlar shaklida hamda soha mutasaddi muassasalari tanishib chiqishlari uchun tavsiya etish mumkindir.
Kurs ishining qisqacha mazmuni.
1. Kirish — bunda tanlangan mavzuning dolzarbligi belgilandi.
2. Asosiy qism — muallif tomonidan rejalangan fikr, muammo yoki yangilik bayon qilindi.
3. Xulosa — mavzu yuzasidan muallifning xulosalari, tavsiyalari beriladi.
Kurs ishi kirish, ikki bob, xulosa, foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati hamda 40 varoqdan iborat.

1. 
   Bob. Xitoy energetika tarmog‘ining rivojlanish bosqichlari va xususiyatlari
   

1. 
   Xitoy energetika tarmog‘ining rivojlanish yo‘nalishlari va bosqichlari
   

II - Bob. Xitoy energetika sohasining rivojlanish istiqbollari.
2.1. Xitoy zamonaviy energetika tarmog‘ining rivojlanishi va unga jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozining ta’siri.

O’zbek tilida ibora	Tarjima		Talaffuz
Ikki kishilik xonani bron qildik, mana pasportlarimiz	我们预定了双人房间。 这是我们的护照。		Ayollar shuangren fangjienni yudingle. Zhe shi ayollar te huzhao
Sizda bo'sh xonalar bormi?	有没有空的房间?		Siz fangjienmisiz?
Arzonroq raqam bormi?	有没有便宜点儿的房间?		Siz yaxshimisiz?
Menga bitta xona kerak	我需要单间。		Wu xuyao danjien
Menga ikki kishilik xona kerak	我需要双人间。		Wu xuyao shuangzhenjien
Menga dengiz manzarali ikki kishilik xona kerak	我需要一个海景的双人房间。		Wu xuyao ige haijing te shuangren fangjien
Xonada telefon / televizor / muzlatgich / konditsioner bormi?	房间里有电话/电视/冰箱/空调吗?		Fangjien li you dienhua / dienshi / bingxiang / khunthyao ma?
Xona qaysi qavatda?	我的房间在几楼?		Vo te fangjien jai ji lo?
Nonushta ham qo'shilganmi?	价格包括早餐吗?		Jiage baokhuo zaotshan ma?
Nonushta soat nechada?	早餐几点开始?		Zaotshan ji dien khaishi?
Mening xonam tozalanmagan	我的房间没有打扫。		Vo te fangjien meiyou dasao
Men raqamni o'zgartirmoqchiman	我想换个房间。		Vo xiang huange fangjien
Xonamizdagi hojatxona qog‘ozi tugab qoldi	我们房间没有手纸了。		Ayollar fangjien meiyou shouzhi le
Bugun ketamiz	我们今天走。		Ayollar jinthien zou
Biz 5 avgustda ketamiz	我们八月五号走。		Ayollar ba yue wu hao zou
Biz xonani ijaraga olmoqchimiz	我们想退房。		Xiang thui muxlisi ayollar
Men bu xonaga kirishimdan oldin xona allaqachon bo'sh edi	我进房间的时候迷你吧就是空的。		Vo jiu fangjien te shihou miniba jiu shi khun te

对于
(preposition.，adverbial)
Meaning:
“对于”focus on drawing forth the object of the attitude or situation.
Structure:
对于 + Subject/subject + 对于
e.g.
你对于这个问题，要认真考虑一下。

(nǐ duìyú zhè ge wèntí, yào rènzhēn kǎolǜ yí xià. )

她对于这件礼物非常珍惜。

(tā duì yú zhè jiàn lǐwù fēicháng zhēnxī. )

关于
(preposition.，adverbial)
Meaning:
“关于”focus on pointing out the scope or aspect of the situation.
Structure:
关于 + Subject
e.g.
关于考试规则的介绍，我就说到这里。
(guānyú kǎoshì guīzé de jièshào, wǒ jiù shuō dào zhè lǐ. )
关于这件礼物，有一个感人的故事。
(guān yú zhè jiàn lǐwù, yǒu yí ge gǎnrén de gùshì. )

XULOSA
Hozirgi davrdagi jahon moliyaviy-iqtisodiy inqiroziga qaramasdan, Xitoy Xalq Respublikasi iqtisodiyoti intensiv tarzda rivojlanayotgan bo‘lib, uning sanoat ishlab chiqarish sohalari uchun energiya iste’moli ham ortib bormoqda. Xitoyda energiya ishlab chiqarish hajmi uning o‘z iste’molini to‘liq qondirmaganligi uchun, u energiya mahsulotlarini import qiladi va aynan energiya importini kamaytirish masalasi mamlakat iqtisodiyoti uchun dolzarbligicha qolmoqda. Shuningdek, Xitoyning yana bir yirik muammosi - bu ekologik muammo bo‘lib, xukumat uni hal qilish ustida tinmay mehnat qilib, turli xil dasturlar va loyihalar ustida ish olib bormoqdadir.
Xitoyda energiyaga bo‘lgan talab yil sayin oshib borar ekan, bu albatta, ko‘shni davlatlarning, MDH mamlakatlari va Osiyo – tinch okeani davlatlarini energiya savdosi hajmini oshib borishiga ham sabab bo‘ladi. Shuni ta’kidlash lozimki, 1990 yillarda Xitoyning neftga bo‘lgan talabi yiliga 5,3% ga o‘sgan va bu xolat hozirgi kunga kelib ham davom etmoqdadir.
Xozirgi kunda (2012 y.) Osiyo – tinch okeani havzasi bo’yicha, Xitoyning energiya iste’molidagi ulushi 64%ga teng bo’lib, bu ko‘rsatkich yil sayin oshib bormoqda. Xususan, xozirgi paytda, Xitoy o‘zini energiya resurslari bilan taminlashda Rossiya va Markaziy Osiyo davlatlari orqali foydalanmoqda. Mazkur soxada ular bilan xamkorlik qilish rejalarini tuzib chiqdi va bugungi kunda amalda tatbiq etmoqda. Bunga asosiy (birinchidan) sabab, avvalombor, uning shu davlatlar bilan chegarasi umumiy bo‘lib, ikkinchi sababi esa, Rossiya va Markaziy Osiyo davlatlarining xom – ashyo zaxiralarining boyligi va geografik jixatdan qulayligi, bu davlatlar Xitoyning gaz va neftga bo‘lgan extiyojini 50% dan ortig‘i bilan qondirayotganligini qayd etish lozimdir. Bu shartnomalarni barchasi, Shanxay Xamkorlik Tashkiloti doirasida amalga oshirilib kelinmoqda.
Shuni ta’kidlash lozimki, xar qanday davlat o‘z iqtisodiy manfaatidan kelib chiqib, iqtisodiy va savdo aloqalarini olib boradi. Xususan, rasmiy Pekin ham bundan istisno emas. Shu qatorda biz, Xitoyni Markaziy Osiyo. davlatlari bilan siyosiy – iqtisodiy aloqalarini yanada kuchaytirishga sabab bo‘layotgan ayrim omillarga to‘xtalib o‘tishni lozim toptik:

1. 
   Markaziy Osiyo mintaqasidagi boy energiya resurslari va xom – ashyo resurlari uchun kurashda Xitoyni faolligini oshishi;
   
2. 
   O‘zining barqarorligini ta’minlashni davom ettirgan holda, chegaraviy xududlarini rivojlantirishni qo‘llab – quvvatlash;