Kurs ishi mavzu: Gap bo’laklari 2022-yil reja

bahorda gullaydi. 2. Shaharlarimizda ko’rkam binolar qurilmoqda.

Topshiriqli keyslar to‘plami.

Ma’lumki, tilning qurilishi, uning tayanch vositalari bolaning ongida shakllangan bo‘lib, sog‘lom bola gapdan bemalol foydalanish ko’nikmalariga egadir. Ona tilining grammatik qurilishidan tamomila bexabar kishi ham gapni grammatik jixatdan to‘g‘ri tuzadi. Grammatika, orfografiya darslarida yordamchi maktab o‘quvchilari gapning bosh bo‘laklari: ega va kesim; ikkinchi darajali
bo‘laklari aniqlovchi, to‘ldiruvchi, hol kabi zaruriy materiallar bilan tanishadilar va bu ,shubhasiz, ularning gap qurish mahoratini ancha kengaytiradi. Ona tilining izchil kursini o‘rganishda o‘quvchilardagi mavjud ko’nikmalar rivojlantiriladi. Ular gap orqali fikrni ixcham, to‘g‘ri va ta’sirchan ifodalashning turli yo‘llari va usullari
bilan tanishadilar.
Ona tili mashg’ulotlarida gap ustida ishlashning yo‘llari rang-barangdir. Ularning ayrimlariga to‘xtalib o‘tamiz.
1. Gapni kengaytirish va toraytirish. Gapni kengaytirishning eng qulay usuli kesimdan savol berish orqali uning egasi va ikkinchi darajali bo‘laklarni topib qo‘yishdir. Masalan, o‘quvchilarga “boraman”, “uchishdi”, “ko’rganmisiz?” singari bir bo‘lakli gaplarni berib, ularni avval ikki bo‘lakligiga (men boraman, qushlar uchishdi, Siz ko’rganmisiz?), so‘ngra ko‘p bo‘lakliga (qushlar qayerga uchishdi? – Qushlar issiq ulkalarga uchishdi. Qushlar kuzda issiq o’lkalarga uchishdi.) aylantirish topshiriladi. Ayni vaqtda sodda yoyiq gaplarni yig‘iq gaplarga aylantirib, gapni toraytirish usulidan foydalanish mumkin.

1-keys

Savod o‘rgatish jarayonida og‘zaki bayon qilish metodlari o‘quvchilarning umumiy madaniyati, mantiqiy fikrlashi hamda bilish qobiliyatini rivojlantirishga xizmat qiladi.

Keys topshirig‘i:

Savod o‘rgatish jaranyoida og‘zaki bayon qilish metodi turlarini “Baliq skeleti” grafik organayzerida ifodalang.
Manba: ta’lim metodlariga oid adabiyotlar.