Kurbanova durdona salaxitdinovna gimnastika va uni o

4.7.
Akrobatik va va yarim akrobatik mashqlar. 
O‘tgan yillarda akrobatika mashqlari barcha darajadagi dasturlarga kiritilgan,
shu jumladan sport ustalari uchun ham. Hozirgi vaqtda akrobatika mashqlarini 
qo‘llash musobaqa qoidalari bilan cheklangan, o‘quv dasturlarida ham bu 
harakatlar tayyorlovning o‘rta qismida uchraydi.
Asosan akrobatika mashqlari gimnastikachilarning jismoniy va umumiy 
harakat tayyorgarligi vositalaridan biri hisoblanib qo‘llaniladi. 
Yuqori darajadagi sportchilarda musobaqa qoidalari bilan chegaralangan
yarim akrobatik deb nomlanuvchi mashqlar ishlatiladi. Yarim akrobatik mashqlar 
kombinatsiyalarning ifodali, go‘zalli, nafisligini boyitadi, oyoqlarda tik turishdan 
parter, g‘ujanak bo‘lib yotish va h.k. holatiga o‘tish hisobiga hosil bo‘luvchi 
zaruriy yorqinlikni kiritadi.
Bundan tashqari, ular predmetli mashqlarda xavfli, qaltis elementlarni oshiradi, 
badiiy gimnastikaning sport yo‘nalishini ta’kidlaydi. 

---

128
4.7.1
 
Mashqlar klassifikatsiyasi 
Rasman bu turdagi harakatlarning 2 asosiy guruhini ajratish mumkin: aynan 
akrobatik va yarim akrobatik. Akrobatik mashqlar akrobatika va sport 
gimnastikasiga oid ko‘plab nashriyotlarda batafsil tasvirlangan. Ushbu nashrda
biz yarim akrobatik mashqlarnigina tasvirlash bilan cheklanamiz. Bu mashqlar 3ta 
asosiy guruhlarga bo‘linishi mumkin (9-jadval).
Birinchi guruhga dumalashlar va o‘mbaloq oshishlar kiradi. Bu harakatlar 
turi ayni akrobatik mashqlar buyicha ma’lum. Dumalashlar va o‘mbaloq oshishlar 
oldinga, orqaga va yonga bajarilishi mumkin. Xuddi shunday shaklda aylanib 
tushishlar ham klassifikatsiyalanadi (ikkinchi guruh). 
Nihoyat, yarim akrobatik mashqlarning uchinchi guruh sifatida akrobatik 
burilishlarni ajratish mumkin.
Ular yetarli darajada turli-tumandir, biroq oyoqlarda turgan holda 
bajariladigan turli burilishlardan farqli ravishda maxsus holatlarda bajariladi:
yelkada, ko‘krakda, tizzalarda, kuraklarda turib va h.k.