Курашиш дарслик “Akademiya” Тошкент – 2022

Номоддий активлар
мавҳум, бироқ маълум қийматга эга. Масалан: патент
-
лар, савдо маркалари, интеллектуал мулк ҳуқуқлари, ер қаъридан фойдаланиш 
ҳуқуқи, лицензиялар ва рухсатномалар, формулалар, дастурий маҳсулотлар, 
технологиялар ва бошқа шунга ўхшаш товар-моддий бойликлар.
Молиявий активлар
га молия ташкилотларидаги депозитлардаги ссудалар, 
бошқа ташкилотларнинг акциялари ва облигациялари каби пул маблағлари ва 
уларнинг эквивалентлари киради.
93
Жан-Пьер Брюн Ларисса Грей Кевин Стивенсон Клайв Скотт “Руководство 
по возврату активов для специалистов- практиков” 2012, С-78. 
94
Теодор Гринберг, Линда Сэмюэль, Вингейт Грант, Ларисса Грей. Возврат по
-
хищенных активов: Руководство по конфискации активов вне уголовного произ
-
водства. — Москва: Альпина Паблишерз, 2010, С-193.

---

226
Активларни қайтариш қуйидаги жараёнларни ўз ичига олади
БМТнинг Коррупцияга қарши конвенцияси ноқонуний ўзлаштирилган 
давлат маблағларининг Конвенцияга аъзо давлатларга қайтарилишини 
таъминлайдиган қонунларни қабул қилишни тавсия қилади. 
Жиноий йўл билан топилган активларни қайтариш ушбу БМТ Кон
-
венциясининг асосий принципидир. Коррупцияга қарши конвенцияга 
мувофиқ активларни қайтаришнинг қуйидаги механизмлари мавжуд:
1. мансабдор шахслар ва уларнинг оила аъзоларининг банк 
ҳисобварақлари билан боғлиқ шубҳали операциялар устидан молиявий 
ташкилотларни назорат қилиш чоралари (52-модда);
2. иштирокчи-давлат бошқа иштирокчи-давлатнинг судига хусу
-
сий шахс сифатида иштирок этиши учун зарур бўлган процедуралар 
(53-модда);
3. бир давлатнинг бошқа давлат суди томонидан чиқарилган мусода
-
ра қилиш буйруғини тан олишга ва ижро этишга имкон берадиган ички 
қонун мавжудлиги, кейинчалик тергов ҳаракатларини ўтказиш ва нати
-
жада бошқа давлатда коррупцион механизмлар орқали сотиб олинган 
мол-мулк музлатилиши ва мусодара қилиниши (54-модда);
4. жиноятчининг ўлими, қочиб кетиши ёки яшириниши натижасида 
жиноий таъқибдан ташқари мол-мулкни мусодара қилишга рухсат бера
-
диган бошқа чоралар (55-модда);
5. Конвенция активларни қайтаришда иштирокчи давлатларнинг 
ўзаролик тамойилларига риоя қилинишини қўллаб-қувватлаш.
Давлат активларини ўзлаштириш муаммосини ҳал қилиш мақсадида 
Жаҳон банки, БМТнинг Гиёҳванд моддалар ва жиноятчилик бўйича 
Бошқармаси билан биргаликда, 2007 йил сентябрь ойида ўзлаштирилган 
мулкларни қайтариш (