Kurashchilar trenirovkasi jarayonida tiklanish vositalari

Farmakologik vositalar

Sportchilar organizmida tiklanish vositalarini tezlashtirish omillaridan biri modda almashinuviga yo‘naltirilgan ta’sir etish vositalari xisoblanadi. Bunga turli xildagi dori-darmonlar va komplekslar, ba’zi farmakologik boјlanishlar, yukori darajada biologik kiymatga ega maxsulotlardan foydalanish orkali erishiladi. YUkori darajadagi biologik kiymatga ega maxsulotlar orasida eng muxim axamiyatga egalari kuyidagilar:

- energetik ta’sir etish dori-darmonlari (karnitinxlorid, pa-nangin, glyutamin kislotasi, kalsiy - glitserofosfat, kalsiy-laktat, litsitin, aminolon);
- adaptogen dori-darmonlar (eleuterokkok, saparel, polli-tabas);
- kon xosil kiluvchi stimulyatorlar (turli tuzlar ko‘rini-shidagi temir).
Kimyoviy tarkibi va farmakologik ta’siriga ko‘ra turlicha bo‘lgan dori-darmonlar ma’lum bir tizimli yondashishni va ularni mutaxassis raxbarligi ostida okilona ko‘llashni takazo etadi. Xozirgi paytda mutaxassislar turli farmakologik dori-darmonlarni “Aerovit”, “Dekamevit”, “Undivit” vitaminlari xamda yukori biologik kiymatga ega maxsulotlar (oksilli pechene, uglevodli-mineral ichimliklar va boshk.) bilan ko‘shib foydalanish taktikasini ishlab chikkanlar.
Dori-darmonlarni ko‘llash taktikasi kuyidagi muxim omillarga boјlik xolda kuriladi:

0. 
   Dori-darmonlarni trenirovka davrlari bo‘yicha (o‘tish, tayyorgarlik va musobaka) va asosiy musobakalarga bevosita tayyorgarlik davrida ko‘llash.
   
1. 
   Trenirovka mikrotsikllarida vositlar kompleksini tayinlashning tamoyilli sxemasi.
   
2. 
   O‘rtacha toј sharoitlarida tayyorgarlikning o‘ziga xos xususiyatini xisobga olish.
   
3. 
   Nagruzka oshirilganda asosiy dori-darmonlar dozasining ko‘paytirilishi nazarda tutiladigan aloxida komplekslarni tanlash va ko‘shimcha dori-darmonlarni kiritish xamda bitta vositalarni boshkasi bilan almashtirish.
   
4. 
   Ma’lum bir tayyorgarlik boskichida u yoki bu sportchi oldiga ko‘yilgan maxsus pedagogik vazifalarni xal etish.
   
5. 
   Sportchi yoshi va stajini xisobga olish.
   
6. 
   Oldin ko‘llanilgan dori-darmonlarga bo‘lgan ta’sirni o‘rganish.
   

YUkorida aytib o‘tilgan omillarga karab, dori-darmonlarni muayyan xolda ko‘llash tegishli soxa mutaxassislarini (vrachlar, fiziologlar, biokimyochilar va farmakologlar) kat’iy nazorati ostida o‘tkazilishi lozim.