Kremniy, Qalay, Qo`rg`oshin. Ularning birikmalari va xossalari

Ba’zi bir silitsidlar o‘zgaruvchan tarkibga ega:, MoSi, bu birikmalardan valentlikni bilib bo‘lmaydi.

• Ba’zi bir silitsidlar o‘zgaruvchan tarkibga ega:, MoSi, bu birikmalardan valentlikni bilib bo‘lmaydi.
• Ayniqsa d-elementlar karbidlari qiyin suyuqlanuvchan m oddalarga kiradi:
• (2165°C), (2050°C), (2150°C), (2120°C).
• Anchagina yuqori haroratda kremniyga suv ta ’sir etadi:

Si + 3 = + 2

•  

Kremniyning vodorodli birikmalari.

• Silanlar tarkibi SinH2n+2. Ular silanlar deyiladi va tarkibi jihatdan uglevodorodlarga o ‘xshab ketadi. Agar C—C bog‘ning bog‘lanish energiyasi 347,69 kJ/mol ni tashkil etsa, Si—Si bog‘ining bog‘lanish energiyasi 174,56 kJ/mol ni tashkil etadi. Shuning uchun ham silanlar beqarorroq.

Agar silitsidlarga suv yoki kislotalar ta’sir ettirilsa, ulardan silan hosil bo‘lishi kuzatiladi:

• Agar silitsidlarga suv yoki kislotalar ta’sir ettirilsa, ulardan silan hosil bo‘lishi kuzatiladi:

+ 4HCl = 2 +

• badbo‘y hidli gaz modda bo‘lib, issiq ta’siriga chidamsiz:

= Si +

• Silanning yonishidan va suv hosil bo'ladi:

+ 2 = + 2

• Bu reaksiya o ‘z-o‘zidan yonish bilan — 191°C da boradi. Silanga suv ta’sir etib:

+ 2 = + 4

• Silan va xlor portlash bilan oksidlanadi:

+ 4 = + 4HCl

• Agar silanga oksidlovchilar ta’sir ettirilsa, u silikat kislotagacha oksidlanadi:

+ 8 + 4 = + 8Ag + 8

•  

Kremniyning galogenli hosilalari

• ga HF ta’sir etib (gaz modda) olish mumkin:

+ 4HF = + 2

• Suvdagi eritmalarda oson gidrolizga uchraydi:

+ 4 = + 4HF

• Kremniyning geksaftor silikatlarga tegishli kompleks birikmalari olingan:

+ + 4HF =Ca + 2

• Kremniy (IV) oksidiga ko‘m ir va xlor ta’sir etish orqali olish mumkin: