Kremniy, Qalay, Qo`rg`oshin. Ularning birikmalari va xossalari

Kremniy va uning birikmalari va xossalari

Bajardi: K/T 104 ”A” guruh talabasi

Magrupova Munisa

Reja

• Kremniyning tabiatda uchrashi.
• Olinishi.
• Fizik va kimyoviy xossalari.
• Silitsidlar.
• Kremniyning vodorodli, galogenli va kislorodli birikmalari. Shisha.

Kremniy

• Elektron formulasi:
• Ionlanish energiyasi: 8,15
• Atom radiusi, nm: 0,117
• Elektr manfiyligi: 1,75
• Zichligi: 2,33
• Suyuqlanish harorati: 1413
• Qaynash harorati: 2630
• Yer po`stlog`ida tarqalishi: 27,6%

•  

Tabiatda uchrashi

• Yer po‘stlog‘ida eng ko‘p tarqalgan element. Kremniy (IV) oksidi yoki silikat angidrid holatida uchraydi. Bundan tashqari, silikatlar ham juda keng tarqalgan. — albast, — ortoklaz, — nefelin, — kaolin, — asbest, — kvars va boshqalar.

•  

Asbest
Kaolin
Albast
Nefelin

Olinishi

• Agar qum magniy bilan suyqlantirilsa qo‘ng‘ir amorf kukun olinadi:

+2Mg = 2MgO+Si

• Agar SiCl4 rux bilan qizdirilganda ham kremniy hosil bo‘ladi:

+2Zn=+Si

• Toza kremniy olish uchun kremniyga xlor ta’sir ettirilib aw al SiCl4 olinib va undan vodorod bilan qaytarib kremniyga aylantiriladi: +=Si+4HCl

•  

Fizik xossalari

• Kremniy ikkita allotropik shakl o‘zgarish holatida uchraydi:
• kristall
• amorf
• Kristall kremniy to ‘q kulrang yaltiroq modda oktaedrik kristallar hosil qiladi. Elektr tokini o‘tkazadi. Amorf kremniy qo‘ng‘ir kukun, kimyoviy jihatdan faolroq.

Kimyoviy xossalari

• Kuchli oksidlovchi, galogenlar, , S bilan kremniy qaytaruvchi, lekin metallar bilan oksidlovchidir.
• Kremniy va kislorod orasidagi o‘zaro ta ’sir 600—700°C haroratda sodir bo’lib , kislorod miqdoriga qarab SiO yoki hosil bo’ladi: