Kreativ 2020. indd

KRE ATIV FIKRLASHNING KOMPETENSIYAVIY MODELI

86.  PISA  baholash  dasturida  kreativ  fikrlash  testining  kompe-

tensiyaviy modeli uch shaklda aks etadi. Kompetensiyaviy model kreativ 

fikrlashni baholash maqsadiga ko‘ra uch jihatga boʻlinadi: «turli gʻoyalarni 

ishlab chiqish», «kreativ gʻoyani ishlab chiqish», «gʻoyalarni baholash va 

takomillashtirish».

87.  Test oʻquvchilardan gʻoya berish (yaʼni, turli yoki kreativ gʻoyalar 

berish)  kognitiv  jarayonida  hamda  gʻoya  qiymatini  baholash  va  uni 

takomillashtirishda  samarali  ishtirok  etishni  talab  etish  orqali  kreativ 

fikrlashni  oʻlchaydi.  Shuning  uchun  testlar  nafaqat  kreativ  fikrlashning 

tafovutli (divergent) kognitiv jarayoniga diqqat qaratadi, balki o‘quvchilar, 

shuningdek, boshqalarning gʻoylarini baholashga, ularni takomillashtirish 

usullarini ham taklif etishi kerak. 

88.  PISA sinovida gʻoya turli shakllarni olishi mumkin: masalan, hi-

koya,  chizilgan  rasm,  ijtimoiy  muammoga  yechim  yoki  ilmiy  fenomen 

borasidagi gipoteza. Test komponentlari oʻquvchilarning turli gʻoyalarni 

bera olish va nostandart fikrlay olish qobiliyatlarini namoyish qilishi uchun 

maʼnili kontekst va yetarli darajada ochiq vazifalarni taqdim etadi. Test 

komponentlari  kreativ  fikrlashning  barcha  jihatlarini  qamrab  oladigan 

shaklda tuziladi. Lekin testdagi har qaysi komponent ham kompetensiyaviy 

modelning barcha jihatlari haqida maʼlumot bermaydi.

---

34

35