Kostum va moda tarixi

Germaniya san’ati. Germaniyada insonparvarlik g‘oya-
larini targ‘ib qilishga intilish XV asr o‘rtalaridan boshlandi. 
Yaxlit markazlashgan davlatning mavjud emasligi iqtisodiy 
rivojlanishga to‘sqinlik qilsa-da, san’atda o‘ziga xos 

---

72
xususiyatlarning tarkib topishi kuzatildi. San’atda realistik 
prinsiplar, yangi ideallar shakllandi. Kitob bosish san’atining 
rivojlanishi grafikaning taraqqiy etishiga yordam berdi. 
XV asr nemis realistik san’atining rivojlanishida nemis 
rassomlarining niderland san’atkorlari bilan aloqasi muhim 
bo‘ldi. Mashhur rassomlardan biri Martin Shongauerning (tax. 
1435–1491) yuksak mahorat  bilan ishlagan gravyuralari diniy 
mavzuda bo‘lsa ham, hayotiy lavha va detallar ko‘p uchraydi. 
Shongauerning asarlaridan Germaniya, Niderlandiya va boshqa 
Yevropa mamlakatlarida ko‘plab nusxalar ko‘chirilgan. Davrning 
murakkab tarixiy mazmuni, uning g‘oyaviy yutuqlari buyuk 
nemis rassomi Albrext Dyurer (1471–1528) ijodida o‘zining 
chuqur ifodasini topdi. U o‘z ijodida nemis san’atida erishilgan 
yutuqlarga tayanib, uning yangi realistik yo‘lini boshlab berdi. 
Dyurer taniqli mahalliy rassom Volgemut ustaxonasida to‘rt yil 
(1486–1490) o‘z bilimini oshirdi. Germaniya, Italiya shaharlari 
bo‘ylab sayohatda bo‘ldi va o‘z malakasini oshirdi. Ayniqsa, 
Italiya san’atiga qiziqib qaradi. Rassomning «Avtoportret» 
va gravyurada ishlangan «Otliq ajal va ajdaho» (1514), 
«Melanxoliya» (1514) asarlari nemis tasviriy san’atining nodir 
namunalari sanaladi. 
Uyg‘onish davrida Fransiya, Germaniya, Angliya singari 
G‘arbiy Yevropa mamlakatlari liboslari dastlab Italiya ta’sirida, 
keyinchalik Ispaniya ta’siri ostida rivojlandi. Lekin milliy 
rivojida o‘ziga xos belgilari ham yo‘q emas edi.