Ko’rildi: O’ibdo’

E yoritilganlik – S yuzali sirtga tushayotgan Φ yorug‘lik oqimining shu yuzaga nisbati bilan aniqlanadi:

(4)

Yoritilganlikning birligi – luks (lx).

Lukx – 1 lm yorug‘lik oqimining 1 m² yuzada tekis taqsimlanganda hosil qiladigan yoritilganligi.

Yoritilganlik ham yorug‘lik manbayining kuchiga, ham yorug‘lik manbayi bilan yoritilayotgan sirt orasidagi masofaga bog‘liq bo‘ladi. Aytaylik, R radiusli sfera markazida yorug‘lik kuchi I bo‘lgan nuqtaviy manba joylashgan bo‘lsin. Agar bu holda barcha nurlar sferaning ichki radiusiga tik tushishini va sferaning sirti S=4πR² bo‘lishini e’tiborga olsak, unda (2) ifodadan foydalanib yoritilganlik uchun quyidagi ifodani topish mumkin: (5).

Demak, yorug‘lik tushayotgan sirtdagi yoritilganlik yorug‘lik kuchiga to‘g‘ri, yorug‘likmanbayidan yoritilayotgan sirtgacha bo‘lgan masofaning kavadratiga esa teskari proporsional bo‘lar ekan.

Bizga ma’lumki, Maksvell nazariyasiga muvofiq, yorug‘lik ko‘ndalang to‘lqinlardan iborat bo‘lib, elektr va magnit maydon kuchlanganliklarining vektorlari E va H o‘zaro perpendikulyar va to‘lqin tarqalish tezligi vektori υ ga perpendikular tekislikda tebranadi.Shuning uchun ham yorug‘likning qutblanish qonunlarini o‘rganishda faqatgina bitta vektorni o‘rganishning o‘zi yetarlidir. Odatda, mulohazalar yorug‘lik vektori deb ataluvchi elektr maydonkuchlanganligi vektori E to‘g‘risida yuritiladi.

Yorug‘lik ko‘plab atomlar tomonidan chiqariladi va ko‘plab elektromagnit nurlanishlarning yig‘indisidan iborat bo‘ladi. Bu nurlanishlar mustaqil ravishda amalga oshirilgani uchun yorug‘lik vektorining hamma yo‘nalishlar bo‘yicha taqsimoti bir xil bo‘ladi.

3. 
   Mustahkamlash:
   

1. 
   Yorug‘lik oqimi deb nimaga aytiladi?
   
2. 
   Yorug‘lik kuchi deb nimaga aytiladi?
   
3. 
   Yoritilganlik qonunlarini tushuntiring.
   

4.