Konstruksiya elementlari va tuzilmalari

Brusga ta’sir etuvchi tashqi kuchlar klassifikatsiyasi

Sirtqi va hajmiy yuklar. Jismga qo‘shni bo‘lgan ikkinchi jismdan o‘tuvchi kuchlarga sirtqi kuchlar deb ataladi.

Taqsimlangan va to‘plangan yuklar. Sirtqi kuchlar konstruksiya sirti yuzasiga yoki uning elementining biror sirti yuzasi bo‘yicha taqsimlangan bo‘lishi mumkin. Statik va dinamik yuklar. Yuk o‘z miqdori, qo‘yilgan nuqtalari yoki yo‘nalishlarini sekin-asta oxirgi qiymatigacha o‘zgartiradigan, ya’ni tezlanishlari e’tiborsiz bo‘lgan yuklarga statik yuklar deyiladi.

Doimiy va vaqtincha yuklar. Yuklarni bunday turlarga bo‘lish konstruksiya elementlari hisoblash usuli bilan asoslanib, ayrim hollarda ishonchlilik yuk koeffitsientini kiritish va ehtiyotlik koeffitsientlarini kiritish bilan tushuntiriladi.

Qirqish usuli brus kesimidagi ichki kuchlarni aniqlash

Jism tashqi kuchlar ta’sirida, garchi muvozanatda bo‘lsa ham, ma’lum darajada deformatsiyalanadi, buning natijasida jismning kesimidagi zarrachalar bir – biridan qochishga yoki o‘zaro yaqinlashishga intiladi, ana shu intilishda hosil bo‘lgan reaksiya kuchlari zarrachalar muvozanatini saqlaydi. Zarrachalar muvozanatini saqlovchi reaksiya kuchlar ichki kuchlar yoki zo‘riqish kuchlari deb ataladi.

Jism kesimlarida hosil bo‘ladigan zo‘riqish kuchlarining teng ta’sir etuvchisini topish uchun kesish usulidan foydalaniladi. Jismga qo‘yilgan kuchlar sistemasi va unda hosil bo‘lgan reaksiya kuchlari ta’sirida muvozanatda bo‘ladi (1.2– chizma ).

Qaralayotgan jismning kesimlarida hosil bo‘lgan ichki kuchlarni aniqlash uchun kesish usulidan foydalanamiz.