Конспект 5340600«Финанслар», 5340900«Бухгалтериялық есап ҳәм аудит»

13-тема. Бәсекелесиўши фирма ҳәм тармақтың узақ мүддетли аралықтағы тең салмақлылығы ҳәм тармақтың усынысы (2 саат)

1. 
   Орташа узақ мүддетли қәрежет ҳәм оның қәсийети.
   
2. 
   Узақ мүддетли аралықта бәсекелесиўши фирма ҳәм тармақтың тең салмақлылық жағдайын анықлаў.
   
3. 
   Тармақтың узақ мүддетли аралықтағы усынысы, қәрежетлери өсип атырған тармақ, қәрежетлери өзгермес болған тармақ, қәрежетлери кемейип атырған тармақ.
   
4. 
   Тармақтың кеңейиў механизми.
   

Узақ мүддетли аралықта ислеп шығарыў көлемин таңлаў. Узақ мүддетли аралықта фирма пайдаланатуғын барлық факторларын өзгертиреди, соның ишинде ислеп шығарыў қуўатларын да. Узақ мүддетли аралықта фирма өз капиталы көлемин өзгертириўи, яғный ислеп шығарыў қуўатын өзгертириўи мумкинлиги фирмаға ислеп шығарыў қәрежетлерин кемейтириўге имкан береди. Фирма ислеп шығарыў қәрежетлериниң қандай өзгериўи ислеп шығарыў масштабы нәтийжелигиниң өсиўи, өзгермеслиги ҳәм кемейиўи менен анықланады.
Әдетте, ислеп шығарыўдың басында масштаб нәтийжесиниң асыўы, оннан кейин өзгермес ҳәм кейиншелли кемейиўи көп ғана фирмаларға сай болып табылады. Соның ушын ҳам узақ мүддетли аралықта улыўма орташа қәрежетлер сызығы ботиқ көринисине ийе болады (1-сүўрет).


13.1-сүўрет. Узақ мүддетли аралықта орташа қәрежетлер графиги

Узақ мүддетли аралықта тармақтың типик ўәкили болған фирма өз пайдасын сондай ислеп шығарыў ҳажмида максималластырады, бул көлемде узақ мүддетли шекли қәрежет өним баҳасына тең болса (13.2-сүўрет).

13.2-сүўрет. Узақ мүддетли аралықта бәсекелесиўши фирманың
ислеп шығарыў көлемин таңлаўы.
Тармақтың узақ мүддетли оралидаги улыўма усынысы. Қысқа мүддетли аралықта базар усынысы фирма усыныс сызықлары жыйындысы арқалы табылады. Узақ мүддетли аралықтағы усынысты фирма усынысларын қойыў арқалы анықлап болмайды. Не ушын дегенде, узақ мүддетли аралықта базар баҳаның өзгериўине көре фирмалар базарға киреди яки оннан шығады.