Konfutsiychilik falsafiy g’oya sifatida maydonga kelgan. Uning asoschisi Konfutsiy (Kun Tszi) mil av. 551 yilda tug’ilib, mil av. 479 yilda vafot etgan

Konfutsiy nomining ilohiylashtirilishi.

• Konfutsiy nomining ilohiylashtirilishi.

• Konfutsiy o’zi yashab ijod etgan joy – Tsuyfuda vafot etgandan keyin uning qabri yaqinida bir ibodatxona qurdilar. Ibodatxonaga Konfutsiyning shogirdlari va yaqinlari tomonidan uning barcha tabarruk narsalari va unga taalluqli ashyolar: yozgan asarlari, musiqa asboblari, ro’zg’or anjomlari, aravasi va boshqa narsalari keltirib qo’yildi. Vaqt o’tishi bilan faylasufning obro’si oshib, ta’limoti keng tarqalgani sari ushbu ibodatxona ham ziyoratgohga aylanib bordi. Tsuyfu yaqinida Konfutsiy shogirdlari va izdoshlari makon tutgan kattagina qishloq barpo bo’ldi. Lu podshohligi hukmdorining o’zi Tsuyfuga kelib Konfutsiy ibodatxonasida uning xotirasiga qurbonlik qildi. Ibodatxonaning ahamiyati oshgani sayin uning yer mulklari bilan boyidi. Bu joy oddiy mahalliy ibodatxona shaklidan Xanь sulolasi davriga kelib butun mamlakat miqyosidagi muqaddas ziyoratgohga aylandi. Mil. av. 195 yilda birinchi Xanь podshohi Lyu Ban shaxsan o’zi Konfutsiy ibodatxonasida unga atab «tay-lyao» (Xitoyda eng oliy qurbonlik – qo’y, xo’kiz va cho’chqa) uchlik qurbonligi keltiradi.

• Mana shu asrdan boshlab Konfutsiy nomi Xitoyda ilohiylashtirildi va unga atab muntazam qoidalar asosida qurbonliklar qilinadigan bo’ldi. Xanь sulolasi davrida Konfutsiyga knyazlik unvoni berildi. X-XIII asrlarga kelib, Sun sulolasi davrida unga imperatorlik unvoni, otasiga esa knyazlik unvoni berildi. Keyinroq Yuanь va Min sulolalari (XIII-XIV asrlar) davrida unga yana ham yuksakroq daraja – «Haqiqiy donishmand», «Millatlarning buyuk ustozi» unvonlari berildi.

Xitoyning deyarli barcha shaharlarida Konfutsiyga atab qurilgan ibodatxonalar paydo bo’ldi. Bunday ibodatxonalar soni mingga yaqin edi. Dastlabki paytda ibodatxonaning qurbonlik qilinadigan joyida oddiygina Konfutsiy nomi yozilgan lavha osilgan edi. Xitoyga buddizm kirib kelgach, lavha o’rnini endi Konfutsiyning haykali egalladi. Tsuyfudagi ibodatxonadan boshqa hammasi bir xil shaklga ega edi. Unda Konfutsiy haykali yoniga 86 shogirdining nomi bitilgan lavha yoki haykallar qo’yilgan. Tsuyfudagi ibodatxonada ularning soni ko’proq.