Konfransinin

DƏRİN NEFT QUYULARININ TAMAMLANMASI 

PROSESİNDƏ QUYULARIN 

MÖHKƏMLƏNDİRİLMƏSİ TEXNOLOGİYASININ 

TƏKMİNLƏŞDİRİLMƏSİ 

Magistr:            

                                             Elmi rəhbər: 

Həsənov Əbülfəz Əşrəf  oğlu                             Dos.A.S.Sadıqov  

2-ci kurs, A2327 

 

Dərin  neft  quyularının  tamamlanmasında  qoruyucu 

kəmərlərin  sementlənməsinin  keyfiyyətinin  artırılması  çox 

aktual  problemlərdən  biridir.  Qoruyucu  kəmərlərin  maneəsiz 

nəzərdə  tutulan  dərinliyə  endirilməsini  və  sementlənmə 

prosesini düzgün tamalamaq üçün quyuya endiriləcək kəmərin 

xarici  diametri  ilə  quyunun  diametri  arasında  qalan  həlqəvi 

fəzada  ara  məsafənin  ölçüsü    müvafiq  hesabat  əsasında 

hazırlanıb təsdiq edilmiş texnoloji reqlamentə uyğun olmalıdır.  

---

59 

 

Quyuya  qoruyucu  kəmər  endirildikdən  sonra,  gilli 

məhlulun  parametrləri  tənzimləndikdən  və  lazımi  işlər 

görüldükdən sonra sementləmə prosesi aparılmalıdır.  

Sementləmə  prosesində  xüsusi  qarışdırıcılarla  təmin 

olunmuş  tutumlardan  istifadə  olunmalıdır  ki,  quyuya  vurulan 

sement  məhlulunun  sıxlığı  lazım  olan  həddə  hazırlansın. 

Kəmər arxasında olan həlqəvi fəzada gilli məhlul sıxışdırılaraq 

tam  çıxarılmalıdır  və  çıxarılan  gilli  məhlulun  sement  məhlulu 

ilə  əvəz  edilməsinin  effektivliyinin  artırılması  üçün  hidravliki 

yarılma nəzərə  alınmaqla  quyuda  yuma prosesi aparılmalı və 

qoruyucu  kəmər  arxasında  olan  sement  məhlulun  qalxma 

sürətinin 0,5-1,5m/san arasında olması təmin olunmalıdır.  

Yüngülləşdirilmiş  sement  məhlulu  tətbiq  olunan  dərin 

neft  quyularında  sementin  bərkiməsi  prosesindən  sonra  baş 

verə  biləcək  təzahürlərin  qarşısının  alınmasını  təmin  etmək 

məqsədilə  quyudibindən  200-250  m  hündürlükdə  həlqəvi 

fəzanın  daha  yaxşı  təcrid  edilməsi  üçün  yüngülləşdirici  qatqı 

vurulmamış  normal  sıxlıqlı  sement  məhlulunun  istifadəsi 

məqsədə uyğun sayılır. 

Mədən şəraitində sement məhlulunun lazım olan sıxlıqda 

hazırlanması  prosesində  “kiçik  təsir  və  həyəcan  effekti” 

əsasında sementə metal nanohissəciklərin (dəmir və yaxud mis) 

0,001-0,0015% miqdarında əlavə olunması məqsədə uyğundur. 

İstifadə olunmuş pereparatlar və reagentlərdən fərqli olaraq bu 

nanohissəciklərin  sement  məhluluna  vurulması  sayəsində 

sement  məhlulunun  kolloid-kimyəvi  və  struktur-mexaniki 

xassələrinə  heç  bir  ziyan  vurmamaqla  kəmər  arxasında 

formalaşan  sement  daşının  əyilməyə  və  sıxılmağa  qarşı 

möhkəmlik həddi  25, nanosement  daşının aqressiv mühit  olan 

lay suyuna davamlılığı isə 17% -ə qədər artır. 

Nəticə  olaraq  qeyd  etmək  lazımdır  ki,  göstərilən  metal 

qarışıqlardan  əlavə  iqtisadi  cəhətcə  əlverişli  olan  digər  metal 

nanohissəciklərindən  istifadəsi  məsləhət  görülür.  Məsələn 

metal xəlitələrini, metal tozlarını, alüminiumu misal göstərmək 

---

60 

 

olar.  Nanohissəcik  kimi  istifadə  olunan  mis  və  dəmir  ağır 

metallardır.  Bu  metallar  sement  məhlulun  ağırlığını  artıraraq 

quyudibi  təzyiqin  artırılmasına  gətirib  çıxara  bilər  ki,  bu  da 

hidravliki  yarılmanın    baş  verməsinə  səbəb  ola  bilər.  Təklif 

edirəm ki, sement məhluluna elə nanohissəciklər əlavə olunsun 

ki, bu hissəciklər sement məhlulunun sıxlığını artırmasın və ya 

onu  neytral  şəkildə  saxlaya  bilsin.  Bu  səbəbdən  toz  şəkilli 

nanohissəciklərdən  istifadəsinin  məqsədə  uyğun  olduğunu 

düşünürəm.  

Dərin  neft  quyularının  tamamlanmasında  qoruyucu 

kəmərlərin  sementlənməsinin    keyfiyyətinin  artırılması 

məqsədi  ilə  müvafiq  tədqiqatlar  nəticəsində  müəyyən  edilmiş 

təlimatlar əsasında icra olunması təmin olunmalıdır. 

 

Ədəbiyyat siyahısı. 

1.  UOT 622.245.7:622.276. E.A.Kazımov, t.e.d., N.M.Əliyev, 

t.e.n., N.Ə.Məcidov, t.e.n., Y.X. Rəhimova, 

“Neftqazelmitədqiqatlayihə” İnstitutu, “Neft Təsərrüfat jurnalı”, №9, 

2016. 

2.  Р.Д. 39-01472113-017-91.Руководства по технологии 

бурения , крепления, предупреждению аварий и осложнений 

при проводке скважин/ Сеид-Рза М.К., Сафаров Н.Г., Кулиев 

Р.Г. – Баку: Аз НИПИнефть, 374 с.