Konfransinin

İKİFUNKSİYALI BORU TİPLİ SEPERATORUN 

TƏTBİQİ 

Tələbə :                                                   Elmi rəhbər : 

Tağızadə Kamran Ceyhun oğlu             dos. Novruzova Südabə 

III kurs , qrup 269.6S 

 

Umumiyyətlə seperatorlar laydan gələn fluidləri – nefti ; 

qazı  və  suyu  bir-  birindən  ayırır  .  Təzyiqin  seperatorlarda 

azalması qazın tərkibinəki ağır karbohidrogenlərin ayrılmasına 

səbəb olur . Hal-hazırda müxtəlif növ seperatorlar mövcuddur . 

Seperatorlar işləmə prinsiplərinə görə müxtləlif olurlar . Jalüzlü 

;  hidrotsiklonlu  ;  qravitasiyalı  və  s.  Boru  tipli  seperatorlarda 

seperatorların yeni növlərindəndir  

Boru  tipli  seperatorlar  kəmərdə  yerləşdirilərkən  mütləq 

ən  çox  maye  toplanan  zonalar  və  ayrılan  qaz  kondensatın 

utilizə  etmə  imkanlarını  nəzərə  almaq  lazımdır  .  Əgər  boru 

daxilində  axan  qaz  mayenin  sürəti  boru  tipli  seperatorun 

seperasiya  sürətinə  bərabər  və  ya    ona  yaxın  olarsa  yeni  boru 

seperasiya gövdəsinin yaranmasına gərək qalmır  

Dəniz platformalarında  platformaların  ölçüləri kiçik olur 

.  Bu  səbəbdən  boru  tipli  separator  dəniz  özüllərində  istifadə 

olunur  .  Dənizin  xüsusi  dərin  hissələrində  dəniz  suyunun 

soyuqluğu nəticəsində bu tip seperatorların səmərəliliyi böyük 

---

63 

 

olmalıdır  .  Boru  tipli  seperatorlardan  istifadə  sahəsi  məhdud 

olan  platformlarda  böyük  tipli  seperasiya  qurğularının 

yerləşdirilməsinin bir növ qarşısını alır  

Bu  cür  seperatorların  müxtəlif  modifikasiyaları  var  .  

Bunlardan  biri  də  nasos  vasitəsilə  vuruluaraq  dəniz  suyu  ilə 

soyudulan boru tipli seperatordur . Seperator temperaturu 4-8C 

olan  dəniz  suyu  vasitəsilə  soyudulur  .  Seperator  həm  soyutma 

funksiyası    yerinə  yetirərək    alçaq  temperaturlu  seperasiya 

prosesini də həyata keçirir .  

Boru tipli seperatorun bir digər növü isə  qaz-maye  axını 

tangensianal soplo vasitəsilə fırlanma hərəkətinə məruz qoyur . 

Maye  –  qaz  burulğan  şəklində  seperatora  daxil  olur  və  bu  tip 

sepertorlarda  onlar  daha  alçaq  statiki  temperaturda  hərəkət 

edirlər.  Adi  tətbiq  olunan  drosselərdə  isə  bu  temperatur  daha 

yüksək olur . Bu tip seperatorlarda qaz – maye axınının hərəkət 

sürəti  səsin  sürətinə  yaxın  olur  .  Bu  cür  seperatorlarda  qaz-

maye  axının  temperaturu  kəskin  şəkildə  aşağı  düşür  .  Belə 

seperatorda  qaz  axını    temperaturları  fərqlənən  axınlara 

bölünmürlər  əksinə  burada  umumi  temperaturun  azalması 

hesabına  mərkəzdənqaçma  qüvvələrinin  köməyilə  seperasiya 

prosesi gedir . 

Alçaq  temperaturlu  seperatorlarda  temperatur  düşküsü 

adi  drosselləmə  prosesi  ilə  işləyən  seperatorlardakı  temperatur 

düşküsündən  2.37 dəfə böyük olur  

Ejeksiya  ilə  işləyən  seperatorlar  iki  funksiyanı    yerinə 

yetirir  .  Bunlardan  biri  “ejektor  “  ;  digəri  isə  “seperator  “ 

funksiyasıdır .  

Absorber  tipli  seperatorların  da  iki  funksiyası  var  .  Bu 

seperatorlar  da  seperasiya  və  absorbsiya  proseslərini  həyata 

keçirir .  

                         

---

64