Konferensiyasi

“ZAMONAVIY TA‟LIM TIZIMINI RIVOJLANTIRISH VA UNGA QARATILGAN KREATIV G‟OYALAR, 
TAKLIFLAR VA YECHIMLAR” MAVZUSIDAGI 6-SONLI RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY ON-LINE 
KONFERENSIYASI 
www
.
bestpublication.
org
218 
суякларнинг қотиши рўй беради. Юрак ва қон томирлар фаолиятида ҳам 
нотекислик бўлиб, бу ҳам бола феълининг ўзгарувчан, динамик ва баъзан 
номаъқулликлар ва ноқулайликларни келтириб чиқаради. Булар албатта асаб 
тизимига ҳам ўз таъсирини кўрсатиб, бола тез аччиқланадиган ѐки 
тормозланиш юз берганда анчагача дипрессия ҳолатидан чиқолмайдиган 
тушкунликда қолиши ҳам мумкин. 
Ўсмир жисмоний тараққиѐтини белгиловчи асосий омил жинсий балоғат 
бўлиб, у нафқат психик, балки ички органлар фаолиятини ҳам белгилайди. Шу 
билан боғлиқ ҳолда онгли(кўпинча онгсиз) жинсий майллар, шу билан боғлиқ 
ноҳуш ҳис-кечинмалар, фикрлар пайдо бўладики, бола уларнинг асл сабабини 
ҳам тушуниб етолмайди
14
.
Болаларни шахс сифатида шакилланиб бориши тўғрисида шарқ 
мутафаккир олимлари ҳам ўз илмий манбаларида баѐн этиб борганлар. Ибн 
Синонинг таъкидлашича болани тарбиялаш оила, ота-онанинг асосий 
вазифасидир. Ахлоқий тарбияда энг муҳим воситалар боланинг нафсониятига 
тегмасдан яккама-якка суҳбатда бўлиш, унга насиҳат қилишдир. Алломанинг 
бу каби тарбия усулидан айнан ўсмирлик даврида фойдаланиш муҳимдир.
Хулоса: 
ўрнида шуни таъкидлаш
 
лозимки ўсмирларни шахс сифатида 
тараққий этиб боришларида оила ва мактаб жамоаси ҳамкорлигини ташкил 
этилиши энг муҳим омиллардан биридир. Боланинг руҳий ва жисмоний 
ҳолатидаги ўзгаришларни катталар томонидан ўз вақтида аниқланиб-
каррекцион ишлар олиб борилса, тўғри маслаҳатлар, насиҳатлар бериб борилса 
албатта боланинг бу даврни қийнчиликларсиз енгиб ўтишига эришилади. 
14
.
Васила Каримова. Психология. Тошкент 2002 йил 145-бет. 

---