«Kompyuter tizimlari» kafedrasi S. T. Kubayev, U. I. Murtazayeva kompyuter tizimlarini loyihalash va tashkil etish

Qanday qilib protsessordagi yadrolar sonini bilish mumkin?
Hozirgi kunda, kompyuterdagi protsessorlarning turlari va texnologiyalari rivojlanib bormoqda, bunga sabab axborotlarni qayta ishlash jarayoni tezlashmoqda. Shu sababli protsessorlar bir necha yadrolar(cores)da ishlaydigan qilib yaratilmoqda. Qancha yadrolar soni katta bo’lsa, shuncha kompyuter quvvatliroq bo’ladi.
Yadrolar protsessor turiga qarab, bir necha xil bo’lshi mumkin: ikki yadroli, to’rt yadroli, sakkiz yadroli (serverlarda).
Yadro tushunchasi bo’lmagan paytlarda, protsessorlar asosan takt chastotasi orqali o’lchanar edi, keyinchalik yadrolar soni yaratilib, chastotalar ikkinchi darajaga tushdi.
Yadro tushunchasini tushuntiradigan bo’lsak, agar protsessor bir yadroli bo’lsa, foydalanuvchi biror hujjatni qayta ishlashga berganda, qolgan hujjatlar kutib turadi, ya’ni ketma-ket ishlash amalga oshiriladi. Bu bir oz kutishni talab qiladi, ikki yadroli protsessorlar ishlab chiqarilgandan so’ng, protsessorlar ikki amalni parallel bajaradigan bo’lishdi, bu tezlikni anchaga oshirdi. Yadro tushunchasiga ega bo’ldingiz, endi protsessoringiz necha yadroliligini aniqlaymiz, buning bir necha usullari mavjud. Avvalo, 1-usul:

1. 
   Пуск -> Мой компьютер -> к/м -> Свойствo
   

Диспетчер устройств -> Процессоры

4.2-rasm.Protsessorni necha yadroligini aniqlash usuli
Demak, bu protsessor ikki yadroli ekan. Agar sizning protsessoringizda Hyper-threading texnologiyasi mavjud bo’lsa (Intel protsessorida bo’ladi), bu usul sizga biroz noto’g’ri ma’lumot beradi. Chunki, bu texnologiyada har bir yadroda alohida-alohida oqim mavjud bo’ladi va sizga ikki yadroli emas, balki ko’proq qilib ko’rsatadi (2 barobar ko’p).
Bunday holda aniq yadrolar sonini bilish uchun ikkinchi usuldan foydalaning.
2. CTRL + ALT + DELETE yoki CTRL + SHIFT + ESC tugmalarini bosgan holda, «Диспетчер задач Windows» oynasini ochamiz va «Быстродействие» vkladkasiga o’tamiz. Bu yerda ham, agar Hyper-threading texnologiyasi mavjud bo’lsa ko’proq yadro ko’rsatiladi.

4.3-rasm. “Диспетчер задач Windows” oynasi