«Kompyuter tizimlari» kafedrasi S. T. Kubayev, U. I. Murtazayeva kompyuter tizimlarini loyihalash va tashkil etish

MP funksional jihatdan ikki qismdan iborat:
• amalli, u o’z ichiga boshqarish qurilmasi (BQ), arifmetik-mantiqiy qurilma (AMQ) va mikroprotsessorli xotirani (MPX) oladi (bir nechta adresli registrlardan tashqari); 
• interfeysli, ular o’z ichiga MPX ning adresli registrlarini; buyruqlar registrlari blokini — mashinaning yaqin taktlarida bajariladigan buyruqlar kodlarini saqlash uchun xotira registrlarini; shinalarni va portlarni boshqarish sxemasini oladi.
Ikkala qism parallel ishlaydi, lekin interfeysli qism amalli qismdan o’zib ketadi, shuning uchun xotiradan navbatdagi buyruqni tanlab olish (uni buyruqlar registri blokiga yozish va oldindan tahlil qilish) amalli qism oldingi buyruqni bajarish vaqtida bajariladi. Zamonaviy mikroprotsessorlar interfeysli qismida bir nechta guruh, registrlarga еga, ular turli darajadagi o’zib ketish bilan ishlaydi, bu еsa amallarni konveyer usulida bajarish imkonini beradi. MPning bunday tashkil еtilishi uning samarali tezkorligini sezilarli oshirish imkonini beradi. 


Intel va AMD protsessorlari orasidagi ustunliklar.

Testlarning natijalari va tekshirilayotgan protsessorlarning imkoniyatlari haqida gapirishdan oldin, rivojlanishning yuksalishi, ya’ni kelajakka nazar tashlasak. Hozirda INTELning ko’plab mashhur protsessorlari 65nm texprotses bilan ishlab chiqarilmoqda. Hech kimga sir emaski, tranzistor qancha kichkina bo’lsa, issiqlik ajralish va energiyaga talab shuncha kam bo’ladi. Shu oddiygina qoidaga amal qilish, INTEL injenerlariga yagona kristalda ikki va ikkitadan ko’p yadro yaratishga imkon berdi.

Imkoniyatlar namunasi sifatida, ikkita INTEL CORE 2 DUO E6700dan iborat, to’rt yadroli protsessor ishlab chiqildi. Hatto 90nmli texprotsesslar bo’yicha ishlab chiqarishning yanada takomillashuvi ham AMDga yordam berolmaydi, qoloqlik juda ham katta. AMDning 65nm li tehnologiya bo’yicha ishlangan to’laqonli birinchi avlodlar protsessorlari 2007 yil dekabr oyining boshlarida chiqariladi, biroq yangi, o’yin uchun mo’ljallangan protsessorlar 2008 yilda chiqariladi. Intuziastlar va ashaddiy geymerlar uchun qiziqroq deb bo’lajak to’rt yadroli, L2 kesh bilan birlashtirilgan AMD AGENA FX ni aytish mumkin. Lekin bugunning o’zida do’kon peshtahtalarida INTEL CORE 2 EXTREME QX6700 (aslida 2 ta CORE 2 DUO E6700)ga munosib javob AMD ning 4 yadroli platformasini ko’rsatish mumkin. Qiziqarlisi AMD avvalgi metodikani qilolmasdi va AMD ATHLON 64 FX-&X seriyasidagi ikki protsessor bilan bir vaqtda ishlaydigan stol tizimini tashkil qildi. Hozirda juda kam dasturlar ko’p masalalilikni qo’llab-quvvatlaydi va ikki yadroli protsessorlarning ustunligi haqida hozircha gapirish erta. 4 yadroli protsessorlarning meyorida ishlashi uchun dasturiy ta’minot yaratuvchilarining chaqiruvini kutish kerak.