Kompyuter tarmoqlari telekommunikatsiya texnologiyalari, 5 semestr

2. 4G (WiMAX ва LTE). В мобильных4G оиласига мобил алоқа тармоқларида 100 Мбит/сек. дан ортиқ тезликда маълумотларни узатишга имкон берадиган технологияларни киритиш кўзда тутилган. Кенг маънода 4G - бу яна маълумот узатувчи умумий уланиш тармоқларига (масалан, Интернетга), шунингдек Wi-Fi (унинг янги стандартлари) ва WiMAX (назарий жиҳатдан бу стандартда тезлик 1 Гбит/сек. дан ортиши мумкин) тармоқларига симсиз кенг полосали уланиш технологияларидир. Қиёслаб кўрилса, ҳозирги кунда дунёда кенг тарқалган GSM/EDGE (2G/2,5G) сотали алоқа стандартида маълумотларни узатиш тезлиги 384 кбит/сек. ни ташкил этади. Асосан Европа, АҚШ ва Осиёнинг бир неча мамлакатларида (Япония, Тайвань, Сингапур) кенг тарқалган 3,5G авлод тармоқларида тезлик 7-14,4 Мбит/сек. гача етиб боради (16.5-расм).



16.5-расм. Мобил алоқа технологияларида маълумот узатиш тезликларининг эволюцияси.

Тўртинчи авлод тизимларини аввалги 3G тизимларидан асосий фарқи шундаки, бу технологиялар маълумотларни тўлиқ пакетли узатиш протоколларига асосланган, 3G тизимлари эса ўзида ҳам нутқ, ҳам пакет трафигини узатиш протоколларини бирлаштирган эди. ХТИ 4G тизимларини узатувчи ва қабул қилувчи ўртасидаги маълумот алмашиш тезлигини тўлиқ ҳаракат шароитида 100 Мбит/сек. гача, чекланган ҳаракат шароитида эса (узатувчи ёки қабул қилувчи тарафидан) 1 Гбит/сек. гача тезликка эришиш имконини берадиган симсиз алоқа технологиялари деб ҳисоблайди. 4G тизимларида маълумот узатиш IPv6 (IP протоколининг 6-версияси) протоколи асосида амалга оширилади ва бу тармоқларнинг ўзаро ишлашини, айниқса, агар улар турли технологияларга мансуб бўлганда, сезиларли равишда осонлаштиради. Истиқболда юқорида кўрсатилган маълумот узатиш тезликларини таъминлаш учун 40 ва 60 ГГц диапазонлардаги юқори частоталардан фойдаланиш кўзда тутилади. Аммо яқин келажакда 4G тармоқлари кўпроқ 10 ГГц дан пастки диапазондан фойдаланади.

WiMAX технологияси. Бугунги кунда Интернетга уланиш учун симсиз технологияга ўтиш керак. Бунинг учун икки сабаб мавжуд. Биринчидан, агар Интернетга симли уланиш мавжуд бўлмаса ёки қиммат бўлганда одамлар уйидан ёки офисдан (турғун) Интернетга уланишни ҳоҳлайди. Иккинчидан, улар ўз сотали телефонларини (мобил телефонлар) ишлатганда Интернетга уланиш имконияти мавжуд бўлиши керак. Бу иловалар турига микротўлқинли уланиш учун глобал мослашув (WiMAX - Worldwide Interoperability for Microwave Access) ишлаб чиқилган. У «охирги миля» симсиз кенг полосали уланишни таъминлайди.