Комплексные соединения

Metall indikatorlar

• O’zlari bo’yalmagan metalloxromli
• hususiyati:
• Fe3+ - sul'fosalitsilli bo’yalgan, bir necha
• Kislota (qizil tusda) xromofor guruh
• Ві3+ - tiomochevina (sariq) saqlagan va metallar
• bilan rangli kompleks
• hosil qiladi
• Metallxromli indikatorlar:
• а) –N=N- (EXCH Т, arsenazo ІІІ)
• б) trifenilmetanli bo’yoqlar
• в) boshqa indikatorlar (mureksid, ditizon, alizarin)

Metalloxrom indikatorlarning rang o’zgartirish mexanizmi

• Me2+ + Іnd  MeІnd-
• ko’k qizil
• MeІnd + H2Y2-  MeY2- + H2Іnd
• qizil rangsiz ko’k

Modda aniqlash	Ind	pH	Ind rangi	MeInd rangi
Са2+	kal'kon-karbonli kislota	pH  12	Havo rang	Qizil – binafsha rang
Mg2+	ErioxromQora Т	рН6,3 6,311,6 рН11,6	Qizil Ko’k Sariq	Qizil

Modda Aniq.	Ind	pH	Ind rangi	MeInd rangi
Pb2+, Zn2+, Bi3+	Ksilon L sarig’i	2  рН  6,4 рН  6,4	Sariq Qizil – binafsha rang	Qizil
Al3+, Zn2+	Ditizon	рН6,3	Yashil ko’k rangning nozik farqi bilan	Qizil – binafsha rang

• TAXLILIY QISM
• Vaziyatli masalalar:
• 1. Magniy sulfat Mg SO4  7H2O nig 20 % li (massa jihatdan) eritmasini gipertoniya kasalligida mushaklar orasiga yoki qon tomiriga 10,0 – 20,0 ml miqdorida yuboriladi. Shu moddaning 2,00 ml 20,0% li eritmasini titrlash uchun sarf bо‘ladigan 0,5235 mol/l konsentratsiyali kompekson III eritmasini xajmini hisoblang. (MgSO4)= 1,235 g/ml.
• 2. Kalsiy xlorid – CaCl2  6H2O eritmasi tibbiyot amaliyotida turli patologik holatlarda keng ishlatiladi. Undagi kalsiy ionini konsentratsiyasi kislotali xrom tо‘q kо‘ki ishtirokida kompleksonometrik usulda aniqlanadi.
• 3. Agar qon tomiri orqali yuboriladigan CaCl2  6 H2O eritmasining 5,00 ml ni titrlashga 4,50 ml 0,5028 mol/l konsentratsiyali trilon B sarflansa, eritmadagi CaCl2  6H2O ining massa ulushini (%) hisoblang.  (CaCl2  6H2O)= 1,125 g/ml

• AMALIY KUNIKMALARNI BAJARISH BUYICHA XARAKAT ALGORITMLARINI NAMOISH ETISH:
• 1. Kompleksonometriya usuli bilan suvning kattikligini aniklash
• Maqsad: Titrlash yo’li bilan eritma konsentratsiyasini aniqlashni o’rgatish
• Bajariladigan bosqichlar:

№	Tadbir	Bajarilmadi (0 ball)	Tulik va tugri bajarildi
1.	Toza kuruk titrlash kolbasini olish	0	1
2.	Pipetka yordamida analiz kilinayotgan vodoprovod suvidan 50 ml kuyish	0	1
3.	Trilon B va SaCO3 bilan MgCO3 о‘rtasida reaksiya tenglamasini yozib indikator tanlash va tugri tanlangan indikatordan kolbaga tomizish	0	2
4.	Byuretkaga ishchi eritma Trilon B dan kuyib, nol nuktaga keltirish	0	1
5.	Ekvivalent nuktagacha titrlash va ishchi eritma xajmini belgilab olish. Indikator rangi uzgarishini tushintirish	0	2
6.	Formulalar yordamida eritmaning normaligi, titri va suvning kattikligini xisoblab topish.	0	2
7.	Amaliy ishlar daftarida kuyilgan talablarga binoan rasmiylashtirish	0	1
	Jami:	0	100