Kompleks o’zgaruvchili funksiyalar. Asosiy elementar funksiyalar. Aytaylik d- c

1-chizma 2– chizma

Misol. a) E: aylana ichki nuqtalari to‘plami

b) E: aylana nuqtalari to‘plami

Ta`rif. Agar quyidagi ikki shart:

1. E to‘plam faqat ichki nuqtalardan iborat bo‘lsa;

   
   

2. E to‘plamning har qanday ikki nuqtasini birlashtiruvchi uzluksiz chiziqning barcha

   
   

nuqtalari E ga tegishli bo‘lsa, tekslikdagi nuqtalar to‘plami (E) – soha deyiladi.

Ta`rif. Chegaraviy nuqtalari o‘ziga tegishli bo‘lmagan E soha ochiq soha, chegaraviy nuqtalari o‘ziga tegishli bo‘lgan soha yopiq soha deyiladi.
Misol a) E: , , - ochiq soha

b) E: , - yopiq soha

Ta`rif. Soha chegaralangan chiziq sohaning konturi yoki chegarasi deyiladi.
Ba`zi bir sohalarni ko‘rib chiqamiz

1. Ushbu tengsizlik markazi () nuqtada, radiusli aylananing ichki nuqtalaridan, ya`ni radiusli va markazi nuqtada bo‘lgan ochiq doirani bildiradi, chimki, , bundan .

   
   

2. tengsizlik bilan ifodalangan soha, yuqoridagi natijaga ko‘ra halqa deyilib, markazi nuqtada bo‘lgan va radiuslari bo‘lgan konsentrik aylanalar ichki nuqtalari to‘plamidan iboratdir.

   
   

Agar bo‘lsa, halqa markazi koordinatalar boshida bo‘ladi. Agar bo‘lsa, bo‘lib, bu radiusli doiradan iborat. Unga markaziy nuqta kirmaydi.

Agar bo‘lsa, bo‘lib, bu radiusli doiraning tashqarisini bildiradi.

Agar va to‘plamlar yopiq bo’lsa doira halqa bo‘ladi.

3. Ushbu tengsizlik, to‘g‘ri chiziqning o‘ng tomonini ifoda qilib, chegara ham to‘plamga kiradi. Haqiqatdan,

   
   

4. tengsizliklar tekislikning va to‘g‘ri chiziqlar orasidagi qismini bildiradi.

   
   

5. tengsizliklar tekislikning va chiziqlar orasidagi tasmadan iborat, chunki

   
   

Jordan chizig‘i

Haqiqiy argumentli (2.1) uzluksiz funksiyalar berilgan bo‘lsa, ular tekislikdagi biror uzluksiz egri chiziqning parametrik tenglamasidan iborat bo‘ladi.

Ta`rif. Agar bu egri chiziqdagi ning ikkita har xil qiymatiga har xil nuqtalar mos kelsa, ya`ni karrali nuqtalarga ega bo‘lmasa bu chiziq Jordan chizig‘i deyiladi yoki uzluksiz silliq chiziq deyiladi. (3a-chizma).


3-chizma
Agar ga ni qo‘ysak egri chiziq teglamasi hosil bo‘ladi. Bunda parametr , dan ga o‘zgarganda z nuqta Jordan chizig‘ini chizadi. Agar bo‘lsa, chiziq yopiq chiziq deyiladi. Bitta yopiq Jordon chizig‘i bilan chegaralangan soha bir bog‘lamli (3b-chizma), aks holda ko‘p bog‘lamli (3c-chizma) soha deyiladi.