Kolorometriya

Farmaseftika Ta’lim va Tatqiqot instituti Mavzu:MODDALAR VA ENERGIYA ALMASHINUVI ISSIQLIKNING IDORA ETILISHI (TERMOREGULATSIYA).. OVQATLANISH.
KOLOROMETRIYA.
Yozdi:Xoliqberdiyev Rahmatillo Tekshirdi.Jo’rayeva Aziza

REJA:
1.Modda va energiya almashinuvi haqida umumiy tushuncha
2.termarugulyatsiyaning organizmga ta’siri.
3.kolorometriyan haqida tushuncha.

1.Modda va energiya almashinuvi haqida umumiy tushuncha.
Moddalar va energiya almashinuvi tirik materiyaning asosiy xossasidir. Organizm unga tinmay energiya kirib turadigan va u shu energiyadan foydalanadigan bo'lsagina yashay oladi. Organizm energiyaga boy bo'lgan organik moddalarning ovqat bilan birga kirib turishi hisobiga, shu moddalarning oxirgi mahsulotlargacha parchalanishi jarayonida energiya oladi va undan foydalanadi.Inson ovqatlanganida ovqat tarkibidagi asosan yog’,oqsil uglivod malum organga borib hazm bolib parchalanadi va energiya hosil boladi,shu energiya hisobiga inson harakatlanish,aqliy,jismoni va inson tinch turganida ishlaydigan organlari ham shu energiya hisobiga amalga oshadi.Moddalar almashinuvi quyidagicha boladi:
Ovqat moddalari tarkibiy qisimlarining hujayralarga o’tishi assimilyatsiya yoki anabolizm debataladi. Bu jarayon natijasida hujayralarning tarkibiy qismlari yangilanadi, ular ko’payadi. Organizm qancha yosh bo’lsa, unda assimilyatsiya jarayoni shuncha faol o’tadi. Bu esa yosh organizmning o’sishi va rivojlanishini ta’minlaydi.
Hujayralar eskirgan tarkibiy kismlarining parchalanishi (emirilishi) dissamilyatsiya yoki katabolizm deb ataladi. Buning natijasida energiya hosil bo’ladi va bu energiya assimilyatsiya jarayoni uchun sarflanadi. Dissimilyatsiya jarayoni natijasida hosil bo’gan qol diq moddalar ayirish organlari orqali tashqariga chiqariladi (karbonat angidrit, suv, azot qoldiqlari va boshqala).

v Metabolizm
(moddalar va energiya almashinu i)




Assimulatsiya-anabolizm almashinuv

Dissimulatsiya-katabalizm
Energiya almashinuvi

2.Termarugulyatsiyaning organizmga ta’siri.
Termoregulyatsiya [termo… va lot. regulo – boshqaraman] – odam va issiq qonli hayvonlar (qushlar va sut emizuvchilar) tana haroratning turgʻunligini taʼminlovchi fiziologik jarayon. Issiqlik hosil boʻlishi (organizmda oksidlanish jarayoni yuz berganda) tezligining va teri orqali issiqlik chiqarish (terlash va buning oʻzgarishi tufayli amalga oshadi. Kishi sovuqda qaltiraganda issiqlik hosil boʻlishi 3 baravar koʻpayishi mumkin. Organizmdan issiqlik nurlanishi, issiqlik oʻtishi (tevarak-atrofdagi jismlarga tegilganda issiqlik berilishi), teri va oʻpkadan suvning bugʻlanishi va terlash orqali issiqlik chiqadi. Jismoniy mehnatda issiqlik hosil boʻlishi bir necha marta koʻpayadi va bu jarayonda mushaklar hal qiluvchi ahamiyatga ega boʻladi. Organizmdan issiqlik, asosan, teri orqali, kamroq darajada nafas, siydik va najas bilan ajralib chiqadi. Odamning meʼyoriy hayot faoliyati bir necha gradus doirasida kechishi mumkin. Tana h-rtining 36° dan past boʻlishi ham, 40-41° dan yuqori boʻlishi ham organizm uchun xatarlidir. Termoregulyatsiya markazlari tana haroratining doimiligini saqlab turuvchi juda koʻp va murakkab jarayonlarning borishi hamda koordinatsiyasni taʼminlaydi. Termoregulyatsiya jarayonida markaziy nerv tizimining nazoratida endokrin tizim katta rol oʻynaydi. Jumladan, qalqonsimon bez garmonlari moddalar almashinuvining jadaligini, binobarin issiqlik hosil boʻlishini kuchaytiradi, buyrak usti bezi garmonlari oksidlanish jarayonlarini kuchaytiradi vtomirlarin
3.Kolorometrya haqida tushuncha.
Kolorometriya(lot kolor-rang va metriya )
Ranglarni va ularni orasidagi tafovutlarni o’lchash va miqdoriy jihatdan ifodalash usullari.Bunga tekshirilayotgan rangdan farq qilmaydigan rang tanlanadi.Ranglar kolorometr asbobida o’lchanadi.Ranglarni miqdoriy ifodalash usullari yorug’lik texnikasida,rangli kino,televediniya va boshqa sohalarda foydalaniladi.Mashiq qilaverish natijasida odam ko’zi 10 mingdan ortiq,rang va tuslarni farqlashi mumkin.

ETIBORINGIZ UCHUN RAHMAT!!!