Ko’k kepter, bankiv tawig’i, u’y tishqani,u’y pishig’i,u’y ati, juwirg’ish kesirtke, apiwayi iyt, qum qoyani

Shirildawiq gekkonlar, targ’il kesirtke,ren’li kesirke, su’r eshkiemeri, suw jilani, u’len qos ayaq jer qoyani.
Apiwayi shortan. Evropannin' arqa suwlarinda, Aziya ham Amerikada ham Qara teniz, Kaspiy, Aral, Baltiq ham Barents tenizlerinde, Arqa muz okeanlarinda jerkerinde ushrasadi. Suw o'simlikleri arasında juziwdi jaqsi koredi. Suwdagi osimlikerdin renine qarap shortanin ren'i da o'zgeredi. 3-4 jasqa shiqqannan keyin shortanlar erjete baslaydi. Suwdin temperaturasi 36C ga jetkende uwildriqlarin shashiwga qolylasa baslaydi. Qaraqalpaqstan jagdayinda shortanin' erkeginin' erjetiwi 3 jas, urg'ashilari 2 jas, dene uzinligi 29,5 ten 42,3 sm.
Bankiv tawig'i, jabayı tawıq (Gallus gallus) — tawıq tarizliler otryadinin' qırǵawıllilar tuqimlasina tiyisli qus. Aziyada keń tarqalǵan. Taw hám tegislikler degi orman hám putalıqlarda jasaydı. Úy tawıqları Indiyadan Iran arqalı Evropaǵa tarqalǵan degen shamalar bar. Ol qolǵa tez hám ańsat úyrenedi. Baǵıw, tańlaw hám shaǵılıstırıw jolları menen jabayı tawıqtan úlken parıq etetuǵın xanaki tawıq zatları jetistirilgen. Qorazınıń salmaǵı 900 — 1250 g, makeninin' 500 — 550 g. Bankiv tovug'i jaqsı ushadi; kesheleri terekte tunaydi. Makeni 5—13 danaga shekem maydalaw máyek qóyadı. Bankiv tawigi hár túrlı dán, tuqim, mıywe hám omırtqasız mayda janiwarlar menen awqatlanadı.
SHAQQAN KESİRTKE
Forması sulıw, uzın deneli, quyrıg'ı menen 20 sm ge shekem baradı, al quyrıqsız 8,5-10,5 sm. awırlıg'ı 6-7 g. Uzın quyrıqlı, jas shaqqan yashurkalardın' denesinde u'sh ten' bo'lingen qara qon'ır sızıq sızılg'an. Eresek yashurkalarda denesinin' ren'i sur, qum ta'rizli yamasa oliva-sur ren'li, qara-qon'ır ren'degi sızıq bo'linip-bo'linip, formasız, o'z aldma ha'r qiyht u'lkenliktegi daqlarg'a aylanadı. Bu'yirdegi daqlar aspan ko'kke aylanadi. Quyrıq qabırshaqları mayda do'n'geleklerdi payda etedi. Sho'lli, yarım sho'l, taslaqlı-qum, kanal, da'rya jag'alarında, oazislerde ko'plep ushirasadı. Ku'ndiz aktivliligi ku'shli. Jazda ku'n issi waqıtları inlerine kiredi yamasa qoyiw sayalarda turadi. Tez qasha aladı, eger kerek dese 50 sm ge shekem sekire aladı.Awqatlang'anda tiykarınan qon'ızaqlar, shayanlar, o'rmekshiler ha'm basqa da nasekomalar menen awqatlanadı. Rawajlanıwı yag'niy qashiwi aprel, may ayında boladi. Bir ma'wsimde 2-3 ma'yek tuwadı, ha'r tuwg'anda 2-9 ma'yekke shekem tuwa aladı. Ma'yek uzınlıg'ı 1,3-1,5 sm.
19.05.2022
Bizler 19-may ku'ni zoologiya pa'ninen u'y a'trapinda a'mеliyet jumisin ótedik. A’meliyat waqtinda ko’plegen haywanlar menen tanistiq.
Atap aytqanda to’mendegi haywanlar menen tanistiq: