Ko’k kepter, bankiv tawig’i, u’y tishqani,u’y pishig’i,u’y ati, juwirg’ish kesirtke, apiwayi iyt, qum qoyani

Sag’al, qasqir, tuyetawiq, bu’rkit, u’ki , qum qoyani, jabayi shoshqa,
U'lken A'miwdarya beltumsigi ( ulken sumiray).
Ulken A'miwdarya dene uzinligi quyriq jipleri menen 82 sm, awrligi 1,5- 2 kg ga jetedi. 6-7 jasinda erjetedi. Ba'ha'r aylarinda mart-aprel suwdin' temperaturasi 15- 16 C g'a jetkende tasli jerge barip uwildiriq shashadi. Uwildriqlardin' sani 31 - 37 min'ga shekem jetedi. Uwildriqlardan shiqan shabaqlar daryanin' ayagina qaray kete baslaydi. Basi jalpaq bolip, ol belge uqsas, sonliqtanda Beltumsiq at berilgan. Ko'pchilik jagdaylarda omirtqasizlar menen geyde mayda baliq penen aziqlanadi.
BALIQCHI-UKKI (Ketupa reylonensis) — bayıwlılar shańaraǵına tiyisli qus. Basınıń eki janında bir qamtımnan uzın párleri — «quloqlari» bar. Párleri názik hám naǵısdor, ash gúńgirt reńli. Barmaqpari hám uzın kafti patsiz, jalańash, tırnaqları pánje bolıp, suwda balıq tutıwǵa maslanǵan. Arqa Aziyada tarqalǵan. Rossiyanıń Uzaq Shıǵıs úlkesinde otırıqshı jasaydı, biraq júdá kem ushraydı.


TORLI KESİRTKE
Basqa kesirtkelerge qarag'anda torlı kesirtkenin' murin bo'limi su'yir ha'm uzinlaw keledi. Quyrıg'ı menen esaplag'anda dene uzınlıg'ı 28-30 sm. Moyin bo'limi juwan, al gewde bo'limi bolsa enli, tompaq. Ayaqları kelte, juwan mıqlı. Barmaqları uzın onda jalpaq u'shmu'yeshli qabırshaqlar ornalasqan, bul a'sirese keyingi ayaqlardin' barmaqlarında jaqsı bilinedi. Buni geyde «qumlıjası» depte aytadi. Kesirtkenin' arqa ta'repi sur, jasil yamasa qon'ir tu'r aralasqan. Uliwma qarag'anda denenin' arqa ta'repi ko'p sandag'i torli daqlardan turadi. Al, quyriq bo'liminde qara ren'degi do'n'gelekler bar. Qarın bo'limi sarılaw geyde aqshıl.Tu'rkmenstan, O'zbekstan Qubla Batis Ta'jikstan, Shig'is Qazaqstan Respublikalarında, qumli a'sirese sho'pli jerlerinde ko'p gezlesedi. Putalardin' tuplerinen in qazadi. Ininin' teren'ligi emes, al uzınlıg'i 1,5 m. ge jetedi. Tez ha'm shaqqan qıymıldag'anı ushin oni uslaw qıyın. Qısqı uyqıdan fevraldın' ayaqlarında oyanadı. Eger qıs jilli kelse dekabr aylarına shekem, bolmasa noyabr aylarında uyqıg'a ketedi. Awqatlıq zatları bolıp - o'mekshiler, shayanlar, nasekomalar ha'm olardın' qurtları,gu'beleklerdin' qurtları, qumırısqalar ha'm mayda kesirtkelerdi de jeydi. Bir ma'wsimde 2 yamasa 3 ret ma'yek saladı.
17.05.2022
Bizler 17-may ku’ni a’meliyat basshimiz Sultanov Esbosin ag’a menen birgelikte Qizilqum etegi Amiwdarya zonasinda a’meliyat jumisin o’tedik. Ol jerdin’ faunasin u’yrendik ha’m tomendegi haywanlar menen tanistiq: