Кодекси Ҷиноятии Ҷумҳурии Тоҷикистон

Моддаи 80. Озод кардан аз ҷазо дар натиҷаи ҳолатҳои фавқулодда 
Шахсе, ки барои содир намудани ҷинояти начандон вазнин ё дараҷаи миёна маҳкум шудааст 
мумкин аст аз ҷазо озод карда шавад, агар ҷазоро адо намуданаш дар натиҷаи сўхтор ё офати табиӣ, 
бемории вазнин ё фавти ягона узви қобили меҳнати оила ё ҳолатҳои дигари фавқулодда метавонад 
барои маҳкумшуда ё оилаи ў боиси оқибатҳои хеле вазнин гардад. 
Моддаи 81. Озод  кардан аз  адои ҷазо  бо сабаби гузаштани мўҳлати иҷрои ҳукми 
айбдоркунӣ 
1) Агар ҳукми айбдоркунӣ аз рўзи эътибори қонунӣ пайдо карданаш дар мўҳлати зерин ба
иҷро расонида нашуда бошад, шахси барои ҷиноят маҳкумшуда аз адои ҷазо озод карда мешавад: 
а) ду сол дар ҳолати маҳкум кардан барои ҷинояти начандон вазнин; 
б) шаш сол дар ҳолати маҳкум кардан барои ҷинояти дараҷаи миёна; 
в) даҳ сол дар ҳолати маҳкум кардан барои ҷинояти вазнин; 
г) понздаҳ сол дар ҳолати маҳкум кардан барои ҷинояти махсусан вазнин ба истиснои 
нишондоди қисми чоруми ҳамин модда. 
2) Агар маҳкумшуда аз адои ҷазо саркашӣ кунад, мўҳлати иҷрои ҳукм боздошта мешавад. Дар 
ин ҳолат мўҳлати иҷрои ҳукм аз рўзи дастгир кардани шахс ё омада ба гуноҳи худ иқрор шудани ў 
барқарор мешавад. Дар айни замон, агар аз вақти баровардани ҳукм бист сол гузашта, мўҳлати
иҷрои ҳукм қатъ нашуда бошад, ҳукми айбдоркунӣ ба иҷро расонида намешавад. 
3) Агар то гузаштани мўҳлати дар ҳамин модда зикргардида шахс қасдан ҷинояти нави 
дараҷаи миёна, вазнин ё махсусан вазнин содир кунад, мўҳлати иҷрои ҳукм қатъ мегардад. Дар 
ин ҳолат ҳисоби мўҳлати иҷрои ҳукм аз сари нав аз рўзи содир намудани ҷинояти нав шурўъ
мешавад. 
4) Масъалаи нисбати шахси ба ҷазои қатл ё якумра аз озодӣ маҳрум сохтан маҳкумшуда 
татбиқ намудани мўҳлати иҷрои ҳукмро суд ҳал мекунад. Агар суд татбиқи мўҳлати иҷрои ҳукмро 
имконнопазир донад, ин намуди ҷазо бо маҳрум сохтан аз озодӣ иваз карда мешавад. 
5) Нисбати
шахсон
е, ки ба муқобили сулҳ ва амнияти башарият ҷиноят содир кардаанд, 
мўҳлати иҷрои ҳукм татбиқ карда намешавад.