Klinik anatomiya, II jild. Qorin parda va hosilalari. Gulmanov Ilich Djumabaevich

Oshqozon  oldi  xaltasi  –  oshqozon  bilan  jigarning  chap  bo‘lagi  orasida 

joylashgan.  Aniq  chegaralari  ko‘yidagicha:  oldindan  –  jigar  chap  bo‘lagining 

pastki yuzasi, orqadan – oshqozonning oldingi devori, yuqoridan – kichik charvi 

va jigar darvozasi. 

Charvi xaltasi yoki kichik qorin bo‘shlig‘i (bursa omentalis) me’daning 

orqasida  joylashgan  yoriqsimon  bo‘shliq  bo‘lib,  uning  6  devori  bor:  oldingi  – 

kichik  charvi,  oshqozonning  orqa  devori  va  oshqozon-chambar  boylami;  orqa 

devori – qorin pardaning umurtqa pog‘onasida yotuvchi, oshqozon osti bezi va 

yirik  tomirlarni  qoplovchi  devor  oldi  (pariyetal)  varag‘i;  yuqorigi  devori  – 

jigarning dumli va chap bo‘laklaridan tashkil topgan, pastki devorini ko‘ndalang 

chambar  ichak  va  uning  tutqichi  hosil  qiladi;  charvi  xaltasining  chap  va  o‘ng 

chegaralari  qorin  pardaning  bo‘rmalari  hisobiga  hosil  bo‘ladi.  Oshqozon-

oshqozon  osti  bezi  boylami  charvi  xaltasi  bo‘shlig‘ini  2  qavatga:  yuqorigi  – 

kichik  charvi  bo‘shlig‘i  va  pastki  –  katta  charvi  bo‘shlig‘iga  bo‘lib  turadi. 

Kichik charvining o‘ng devori qorin pardaning 3 ta boylamidan tashkil topgan 

bo‘lib, ular orasida charvi teshigi hosil bo‘ladi. Bu teshik orqali charvi xaltasi 

«katta qorin bo‘shlig‘i» bilan tutashadi. Bu teshik orqali boylamlarni kesmasdan 

(jigar-o‘n ikki barmoq, jigar-buyrak va o‘n ikki barmoq-buyrak boylamlari bilan 

chegaralangan)  faqat  barmoq  yoki  ingichka  asbob  bilan  charvi  xaltasiga  kirish 

mumkin.  Kichik  charvi  bo‘shlig‘i  katta  charvi  bo‘shlig‘i  bilan  oshqozon-

oshqozon osti teshigi orqali aloqa qiladi. 

Charvi  xaltasining  quyidagi  cho‘ntaklari  farq  qilinadi:  1)  taloqning  ko‘r 

qopchasi  –  chap  diafragma  osti  sohasida  chap  diafragmal-ko‘ndalang  chambar 

ichak  boylami  ustida  joylashgan;  2)  charvi  qopchasining  yuqori  bo‘rtmasi  – 

charvi  xalatasining  gumbazi  hisoblanib,  jigarning  dumli  va  chap  bo‘laklari 

ostida  yotadi;  3)  charvi  xaltasi  bo‘shlig‘i  cho‘ntagi  –  uncha  katta  bo‘lmagan 

chuqurcha  bo‘lib,  charvi  xaltasi  bo‘shlig‘ining  chap  qismida,  oshqozon-

---