Klassik universitet darsligi o'zbekiston Milliy universitetining 100 yilligiga bag’ishlanadi

Tuproqlarning  sho‘rlanishi
  –  ko‘pgina  qishloq  xo‘jaligi 
ekinlarining  o‘sishiga  qarshilik  ko‘rsatuvchi,  tarkibida  ko‘p  miqdorda 
eruvchan  tuzlar  mavjud  bo‘lgan,  ishqoriy  tavsifga  ega  bo‘lmagan 
tuproqlar, bu sho‘rlanish quyidagi tiplarga ajratiladi: 

 
Tuproqlarning  birlamchi  sho‘rlanishi 
–  ya’ni,  er  osti 
suvlarining bug‘lanishi, ona jins tarkibidagi tuzlar miqdori yuqoriligi yoki 
shamol,  biogen  yoki  boshqa  omillar  ta’sirida  tuproqda  tuzlarning 
to‘planishi; 

 
Tuproqlarning  ikkilamchi  sho‘rlanishi
  –  suv  rejimining  su’niy 
ravishda  o‘zgartirilishi,  masalan  noto‘g‘ri  sug‘orish  ta’sirida  tuproqda 
tuzlarning yig‘ilishi qayd qilinadi. Tuproqlarning ikkilamchi  sho‘rlanishi 
sho‘rlanmagan  yoki  birlamchi  sho‘rlanishga  ega  bo‘lgan  tuproqlar 
maydonlarida  yuzaga  kelishi  mumkin.  Ko‘pincha  holatlarda  ikkilamchi 
sho‘rlanish nisbatan chuqurda joylashgan er osti jinslari qatlamlaridan va 
er osti suvlari ta’sirida suvda eruvchan tuzlarning yuzaga tomon chiqishi 

---

 
183 
yoki 
nisbatan 
yuqorida 
joylashgan  sug‘oriluvchi  massivlardan 
minerallashgan suvlarning oqib tushishi hisobiga yuzaga kelishi mumkin; 
