Kitob al-masolik va-l-mamolik

5-rasm. Mahmud Koshg‘ariy tuzgan dunyo xaritasi
3) joy nomlari va ularning izohi; 4) ayrim qabilalarning joylashishi haqidagi
ma’lumotlar; 5) astronomik ma’lumotlar, kalendar sistemasi – muchallar va
ularning tarixi.
Savol va topshiriqlar
1. Tasviriy geografiyaga oid ma’lumotlar dastavval shaharlar yoki o‘lkalar
tavsifiga bag‘ishlangan qanday asarlar tarkibida berila boshlangan?
2. “Kitob al-masolik va-l-mamolik” nomli asar qaysi olimlar tomonidan
yozilgan?
3. “Kitob al-buldon” nomli asarning mualliflari kimlar?
4. “Kitob al-masolik va-l-mamolik” nomli asarning mazmuni nimalardan
iborat?
5. “Suvor al – aqolim” (“Iqlimlar surati”) nomli mashhur geografik asarning
muallifi kim va u yana qanday nomlar bilan mashhur bo‘lgan?
6. Abu Zayd Balxiyning muhim ilmiy merosi nimadan iborat?
turklar, turkmanlar, o‘g‘izlar, chigillar, yag‘molar, qirg‘izlarning shaharlari,
qishloqlari va yaylovlarini ko‘p kezganligini, lug‘atlarini to‘plaganligini, so‘z
xususiyatlarini o‘rganganligini va aniqlaganligini olimning o‘zi ham eslatib o‘tgan.
Geograf olim H.H.Hasanov ham o‘rta asrlardagi O‘rta Osiyo va Xurosondan
yetishib chiqqan olimlarning geografik merosini yoritib berishda Mahmud
Koshg‘ariyning “Devon”ini va uning ayrim tavsiflariga doir yozilgan turli
maqolalarda bildirilgan fikr-mulhazalarni sinchiklab tahlil qilgan holda, asarning
geografik jihatlarini keng ilmiy ta’riflab bergan (1963, 1981). Uning aniqlashiga
ko‘ra “Devon”dagi geografik ma’lumotlar quyidagilardan iboratdir: 1) tabiiy
geografik terminlar va ularning izohi; 2) doira shaklidagi dunyo xaritasi (5-rasm);
5-rasm. Mahmud Koshg‘ariy tuzgan dunyo xaritasi
3) joy nomlari va ularning izohi; 4) ayrim qabilalarning joylashishi haqidagi
ma’lumotlar; 5) astronomik ma’lumotlar, kalendar sistemasi – muchallar va
ularning tarixi.
Savol va topshiriqlar
1. Tasviriy geografiyaga oid ma’lumotlar dastavval shaharlar yoki o‘lkalar
tavsifiga bag‘ishlangan qanday asarlar tarkibida berila boshlangan?
2. “Kitob al-masolik va-l-mamolik” nomli asar qaysi olimlar tomonidan
yozilgan?
3. “Kitob al-buldon” nomli asarning mualliflari kimlar?
4. “Kitob al-masolik va-l-mamolik” nomli asarning mazmuni nimalardan
iborat?
5. “Suvor al – aqolim” (“Iqlimlar surati”) nomli mashhur geografik asarning
muallifi kim va u yana qanday nomlar bilan mashhur bo‘lgan?
6. Abu Zayd Balxiyning muhim ilmiy merosi nimadan iborat?
turklar, turkmanlar, o‘g‘izlar, chigillar, yag‘molar, qirg‘izlarning shaharlari,
qishloqlari va yaylovlarini ko‘p kezganligini, lug‘atlarini to‘plaganligini, so‘z
xususiyatlarini o‘rganganligini va aniqlaganligini olimning o‘zi ham eslatib o‘tgan.
Geograf olim H.H.Hasanov ham o‘rta asrlardagi O‘rta Osiyo va Xurosondan
yetishib chiqqan olimlarning geografik merosini yoritib berishda Mahmud
Koshg‘ariyning “Devon”ini va uning ayrim tavsiflariga doir yozilgan turli
maqolalarda bildirilgan fikr-mulhazalarni sinchiklab tahlil qilgan holda, asarning
geografik jihatlarini keng ilmiy ta’riflab bergan (1963, 1981). Uning aniqlashiga
ko‘ra “Devon”dagi geografik ma’lumotlar quyidagilardan iboratdir: 1) tabiiy
geografik terminlar va ularning izohi; 2) doira shaklidagi dunyo xaritasi (5-rasm);