Kitap Kapağı. cdr

Uluslararası Yaylacılık ve Yayla Kültürü Sempozyumu, 26 - 28 Eylül 2019 - Giresun 

International Symposium on Transhumance and Upland Settlement Culture, 26

th

 - 28

th

 of September 2019 – Giresun

 

269 

 

Sultanmurat  Yaylası  ve  Eğrisu  Yaylası  ekseninde,  yaylacılık,  yayla  kültürü  ve  bu 

kültürdeki dönüşüm, kaybolan değerler gibi konularda Felsefe Öğretmeni Davut Coşkun ile 

yaptığımız mülakatta, bize görüşlerini şu şekilde ifade etti: 

Yöremizde  geçmişte  yapılan  yaylacılık  faaliyetleri,  hayvancık  kapsamında 

değerlendirilebilecek ekonomik faaliyetlerdi. Yaylaya çıkanlar hayvanlarıyla beraber 

çıkar ve hayvanların yayladan azami derecede yararlanmasına çalışılırdı. Günümüzde 

ise başta Sultanmurat ve Eğrisu Yaylası olmak üzere, hayvancılık faaliyetlerinin büyük 

ölçüde  gerilemesi  sonucu,  yaylada  kalanların  günlük  ihtiyaçlarını  karşılamak  için 

yeterli süt ve süt ürünlerini bulabilmesi hayli zor olmaktadır. Bu da yaylacılığın artık 

bir hayvancılık faaliyetinden çıktığını göstermektedir. Yaylacılıkta geçmişte, iş birliği 

önemli bir toplumsal değer olarak varlığını sürdürmekte idi. Yaylaya çıkış, yaylada 

kalış ve yayladan iniş süreçlerinde bu değer önemli işlevler görürdü. Günümüzdeki 

yaylacılıkta  ise,  yaylaya  çıkanlar,  kısa  bir  süre  kafa  dinleme,  yalnız  kalma  gibi 

amaçlarla  yaylayı  tercih  etmektedir.  Tatillerinin  tamamını  değil,  bir  kısmını 

geçirdikleri bir yazlık mekandır artık yayla. Yaylalarda artık part-time kullanım tercih 

edilmektedir. Ege, Akdeniz sahillerindeki  turistik bir beldede bulunan yazlık ne ise; 

örneğin  Eğrisu  Yaylası’ndaki  yayla  evi  de  odur  günümüz  yaylacılarının  büyük  bir 

bölümü  için.  Yaylada  uzun  süre  kalan  ve  geleneksel  yaylacılık  faaliyetlerinde 

bulunanların  oranı  yüzde  yirmiye  ulaşmaz.  Yaylacılıkta  çok  dikkat  çekmeyen  bir 

ayrıntı ise, geçmişte çocukların sosyalleşmesi için oynadığı önemli roldür. Okulların 

kapanmasıyla birlikte dede ve nine ile birlikte yaylaya çıkan çocuklar, genellikle bayır 

arazide kurulu köylerinde, birbirine uzak mesafedeki evlerde yaşamaları dolayısıyla 

yeterince bulamadıkları sosyalleşme imkânını yaylada bulabiliyordu. Her tarafı çimen 

olan yayla, çocuklar için hem güvenli bir oyun ortamı, hem de akran öğrenmesinin 

gerçekleşebileceği  rahat  bir  ortam  sunuyordu.  Köyde  yaşayan  ebeveynler  de 

çocuklarının  bakımıyla  uğraşmadan  köy  işlerine  daha  fazla  zaman  ayırabiliyordu. 

Günümüzde,  yaylalarda  artık  uzun  süre  kalan  çocuklar  olmadığı  gibi,  kısa  süreli 

gelenler  de,  söz  konusu  sosyalleşme  imkanlarından  yararlanamamakta;  şehir 

hayatındaki alışkanlıklarına orada da devam etmektedirler. Günümüz yaylacılığında, 

dikkat  çeken bir ayrıntı  da, maddi gelişmişlik noktasında  belirmektedir.  Yaylalarda 

artık hemen her evde beyaz eşyanın her türü bulunmakta, yapılarda kullanılan mimari 

tarz ve malzeme köydeki hatta şehirdeki evlerle aynı olmakta, geleneksel maddi kültür 

öğeleri  hızla  değişmektedir.  Bu  noktada  yaylalar  köyleşmektedir.  Geleneksel 

hayvancılık faaliyetlerinin büyük ölçüde terk edildiği günümüz yaylacılığı, artık kır 

sosyolojisinin alanından çıkmış, turizm ve iktisat sosyolojisinin alanına girmiştir (D.