Kirisiw. O’siw h’a’m rauajlanıwdın’ ulıwma nızamlıqları. Реже: Adam organizminin’ bir pu’tinligi

Qan aylanıstın’ jasqa qaray qa’siyetleri.
Bala tuwılg’an ku’ninen baslap, ju’reginin’ ko’lemi u’lkeyip (o’sip), salmag’ı artıp baradı h’a’m funktsiyası o’zgeredi. Bul qublıs bala o’mirinin’ birinshi jılında, belgili da’rejede baqsha jasında h’a’m jınısıy erjetiw da’wirinde ju’da’ tez boladı. Ju’rek konus formasındag’ı bulshıqetli organ. Ol sırtqı seroz-epikard, orta bulshıqet - miokard, h’a’m ishki epitelial-endokard qabatlardan turadı. Epikard ju’rek qaltasına (perikard) tutasıp ketken. Ju’rektin’ on’ h’a’m shep bo’lmesheleri bar. On’ bo’lmeshege deneden keletug’ın vena tamırları, shep bo’lmeshege o’kpeden keletug’ın o’kpe venaları quyıladı.
Ju’rekte eki ju’rek bo’lmeshesi h’a’m eki ju’rek qarınshası boladı. Adamda ju’rek to’rt kameralı.
Jan’a tuwılg’an balanın’ ju’reginin’ salmag’ı 30 g. 5 jastag’ı balada 100 g, 10 jasta 185 g, 15 jasta 250 g u’lken adamda 300-350 gr boladı.
Bir jasta ju’rektin’ salmag’ı jan’a tuwılg’an balanikine salıstırg’anda 2 ma’rte, 3 jasta 3 ma’rte, 5 jasta 4 ma’rte, 10 jasta 6 ma’rte, 16 jasta 11 ma’rte artadı. Bul o’siw tiykarınan shep qarınsha diywalının’ qalın’lasıwı esabına boladı. Balanın’ jasının’ o’siwi menen onın’ ko’lemide artıp baradı. 1 jasar balada ju’rektin’ ko’lemi 42 sm³, 7 jasta 90 sm³, 14 jasta 130 sm³ u’lken adamda bolsa 270 sm³ di quraydı.
Jan’a tuwılg’an balanın’ ju’regi minutına 120-140, 1-2 jasta 110-120, 5 jasta 95-100, 10-14 jasta 75-90, 15-18 jasta 65-75 ma’rte qısqaradı.
Ju’rek bir ma’rte qısqarg’anda qan tamırlarg’a sıg’ıp shıg’arg’an qannın’ mug’darı ju’rektin’ sistolalıq ko’lemi delinedi. Orta esapta ol jan’a tuwılg’an balada 2,5 sm³ di. 1 jasta 10 sm³ di. 5 jasta 20 sm³ di. 15 jasta 40-60 sm³ di, u’lken adamlarda 65-75 sm³ di quraydı.
Ju’rek bir minutta qan tamırlarg’a sıg’ıp shıg’arg’an qannın’ mug’darı, ju’rektin’ minutlıq ko’lemi delinedi. Jan’a tuwılg’an balada bul 350 sm³ g’a, 1 jasta 1250 sm³ g’a, 5 jasta 1800-2400 sm³ g’a 10 jasta 2500-2700 sm³ g’a, 15 jasta 3500-3800 sm³ g’a, u’lken adamda 3500-4000 sm³ g’a ten’ boladı.