Кирисиў. Жеке раўажланыў биологиясы пәниның раўажланыў

Мәйек клеткалары қабықлары. 
Мәйек клеткаларының дүзилиси ҳәм 
өлшеми түрли организмлерде түрлише, ядросы бир қанша үлкен болып 
орайында ядрошасы болады. Цитоплазмасында сарыўыз затларының көп ямаса 
азлығына қарап мәйек клеткаларының өлшеми ҳәр қыйлы болады. 
Мәйектиң плазматикалық мембранасы үсти жағынан бир қанша қабатлар 
менен жабылған болыўы мүмкин. Биринши қабықлар барлық ҳайўанлардың 
мәйек клеткаларында болып, булар омыртқалы ҳайўанларда жақсы раўажланып 
мәйек клеткаларын ҳәм фолликулярлық клеткалар өсимшелери батқан болады. 
Микроскоптың киши үлкейтиўинде бундай қабықлар радиал сызылған ҳәм 
Zona pelluci делинеди. Сүт емизиўшилердиң мәйеги биринши қабығы жылтыр 
қабыққа усап ҳәм буған zona pelluci делинеди. Мүмкин бул қабықтың сыртқы 
тәрепи фолликулярлық клеткалардың бөлип шығарған затларынан пайда болса 
керек. 
Екинши қабық (хорион) мәйекликте тек фолликулярлық клеткалардың 
бөлип шығарған затларынан пайда болады. Булар насекомалардың 
мәйеклеринде жақсы көринеди, беккем ҳәм қалың болады. Хорионда бир ямаса 
бир қанша тар тесиклер болып буларға микропиле делинип, булар арқалы 
сперматозоид мәйекке киреди. 
Үшинши қабық мәйек жолы безлери ислеп шығарған секретлерден пайда 
болады. Айырым омыртқалылардан; химерлик балықларда, амфибияларда, 
рептилияларда, қусларда үшинши қабық жақсы раўажланған. 
Акуланың ҳәм химерлик балықларда бул қабықлар жүдә қурамалы болады. 
Көпшилик ўақытларда бул қабықлар узынша болып ҳәм ерте раўажланыў 
дәўиринде мәйек ең ишки мүйизленген үшинши қабық қуўыслығының бир 
бөлимин ийелеп турады. Кейинги қундаққа усап зародыштың үлкенлиги ҳәм 
формасына толық туўры ислегендей болады. 
Қусларда үшинши қабық белок, еки скорлупа асты пергаментлик қабықлар 
ҳәм скорлупа түринде болады. Бул қабықлар мәйек алып жүриўши түтикте 
избе-из орналасқан безлердиң искерлиги нәтийжесинде мәйек төменге қарап 
ҳәрекетленгенде пайда болады. 
Мәйек алып жүриўши түтик дийўалы тегис булшық етлериниң қысқарыўы 
нәтийжесинде мәйек айланып ҳәрекетленеди ҳәм белок суйықлығы мәйек услап 
туратуғын халазаға айланады.
Зародыштың алды арты оқ көшери мәйек алып жүриўши түтик бойынша 
басынан қуйрығына дейин 
мәйектиң 
айланып ҳәрекет 
бағдарына 
перпендикулярлық туўры келеди. Бул заңлық биринши рет Карл Бэр тәрепинен 
анықланады ҳәм бул Бэр қағыйдасы деп аталады. Бирақ усы ўақытларға дейин 
Бэр қағыйдасы толық түсиндирилмеди.