Kirish. Mavzuning dolzarbligi

Anabolik steroidlar
Erkak jinsiy bezlari ishlab chiqaradigan garmonlarda o’ziga xos androgen ta’sirlardan tashqari, anabolik ya’ni organizmda to’qimalar o’sishini va oqsillar parchalanishini pasaytirish hamda ularning sintezini kuchaytirish xossasi mavjud.
Ularning organizmda oqsil sintezi uchun zarur bo’lgan azot, oltingugurt, fosfor, kaliy kabi elementlarni siydik orqali chiqib ketishini kamaytirish va oqsil sintezini kuchaytiruvchi xossalari, ilmiy amalyotlarda mavjud bo’lib, olimlarning shu sohada olib borgan ko’p qirrali ilmiy izlanishlari anabolik moddalar to’g’risidagi tushunchani boyitdi va bir qator kuchli ta’sirdagi moddalar yaratishga olib keldi. Keyinchalik organizmda oqsil sintezini va shu bilan birga to’qimalar o’sishini kuchaytiruvchi xossaga ega, androgen tuzilishdagi birikmalar anabolik steroidlar deb yuritila boshlandi.
Androgen garmonlardagi o’ziga xos jinsiy garmon ta’sirini kamaytirib va shu bilan birga anabolik ta’sirni kuchaytirish maqsadida, ularning kimyoviy tuzilishiga turli o’zgarishlar kiritish, ya’ni madifikatsiya qilish orqali, birmuncha kuchli anabolik ta’sirga ega steroid birikmalar olinadi. Ko’pchilik steroid xarakterdagi anaboliklarning kimyoviy tuzilishi tabiiy androgen garmon, testosteron va 19-nortesteronnikiga o’xshab, ularning modifikatsiyalangan xossalari deb hisoblanadi.


XULOSALAR

1. Steroid qator birikmlari o’simlik, hayvon va inson organizmida moddalar almashinuvi hamda turli a’zolar ish faolyati jarayonida juda muhim ahamyat kasb qilar ekan.

2. Yurak glikozidlari atriovеntrikulyar (bo`lmacha-qorinchaaro) tugunchaga ta'sir etib, undan va Giss bog`lamlaridan qorinchalar mushagiga kеtayotgan impulslarning o`tishini sеkinlashtiradi.
3. Digitaksin boshqa yurak glikozidlarinikiga o’xshash ta’sir ko’rsatib, oraganizmda kam to`planadi va organizmdan tez chiqib ketadi. Bu uning kuchli siydik haydovchi vosita sifatida ishlatilishi mumkinligini ko`rsatadi.
4. Progеstеron-endomеtriyga ta'sir etib, uni tuxum hujayraning yopishishi uchun tayyorlar ekan.
5. Pregnin bachadondan qon ketishida, bepushtsizlida, bola tushishi natijasida ro’y beradigan kasalliklarni oldini olishda qo`llanilar ekan.