Kirish Kompyuter grafikasi

Тexnika xavfsizlik qoidalari
1. Kompyuterni ishlatish va elektr xavfsizligi qoidalari bo’yicha yo’riqnoma olgan shaxslargagina kompyuterda ishlashga ruщsat beriladi.
2. Yerga ulanish щimoya tizimiga ega bo’lmagan kompyuterlarda ishlash qatiyan man etiladi.
3. Kompyuterda ishlashni boshlashdan oldin kompyuter tashqi qobig’ining yer bilan ulanish щimoya tizimining soz щolatda ekanligini tek-shirish lozim.
4. Kompyuterlarni ishlatishda щuyidagilar qat’iyan man etiladi.
-Kompyuter yo’riqnomasi bilan tanishmay unda ishlash.
-Kompyuterni yoqayotganda biriktiruvchi kabel-lar ulanish
joyiga tegish.
-Monitor va klaviaturaning ichini ochish.
Monitor, klaviatura va protsessor ustiga disk-lar, kitoblar va boshqa narsalar qo’yish.
-Nam kiyim yoki kir va xo’l qo’llar bilan ishlash.
-Protsessorni o’chirgandan keyin darxol uni qayta yoqish (qayta yoqish uchun kamida 3daqiqa o’tishi zarur).
5. Komp’yutorni umumiy elektor taminoti tarmog’iga ulanishi ximoyali elektor taminoti uzaytirgich (PIP) orqali amalga oshirish lozim. (ximoyali elektor uzaytirgichdan foydalanish elektor tarmog’idagi kuchlanishning keskin oshib ketishi xollarida komp’yuterning taminot qismini kuyib ketishdan saqlab qoladi. )
6. Ishni boshlashdan avval:
Komp’yuterlarda va ish joyida elektor simlarining ochilib qolgan joylari yo’qligini tekshirib qo’yish. Stulning balandligi unda o’tirib ishlaydigan kishining bo’yiga shunday moslashtirilishi kerakki, u manitor ekrani markaziga to’g’ri qarasin. Ushbu masofa belgilanganidan kam bo’lsa, ishchining ko’zi tez charchaydi. Komp’yuterda ishlayotgan vaqtda bukchaymasdan oldinga salgina engashgan xolda to’g’ri o’tirib ishlashi kerak.
Kompyuterni yoqish (ishga tushirish) tartibi:

1. 
   Protsessor
   
2. 
   Monitor
   
3. 
   Printor
   

Kompyutorni o’chirish tartibi:

1. 
   Monitor
   
2. 
   Protsessor
   
3. 
   Printor
   

Oxirgi vaqt ishlab chiqarilayotgan yangi avlodga mansub bo’lgan kompyuterlarda protsessorni o’chirish jarayoni kompyuter xotirasiga kiritilgan dasturlar tomonidan bajarilishi tufayli ushbu kompyuterlarni o’chirish quyidagi tartibda amalga oshiriladi :

1. 
   Protsessor
   
2. 
   Monitor
   
3. 
   Printor
   

7. Kompyuterda ishlayotgan vaqtda:

• 
  Monitor bilan o’quvchi ko’zlari orasida masofa 60-70 sm bo’lishi shart. Bu oraliq 50 smdan kam bo’lmasligi lozim. Ko’zdan ekrangacha bo’lgan oraliq belgilangandan kam bo’lsa, ko’zning ko’rov analizatori tez charchaydi:
  
• 
  Щar 1, 5 2 soat ishlagandan keyin 10-15 daqiqa dam olish kerak. Bunda monitor qarshisida o’tirmaslik tafsiya etiladi:
  
• 
  Kompyutorda ishlayotgan vaqtda bukchaymasdan, oldinga salgina engashgan xolda to’g’ri o’tirish kerak. Тirsak, kuymuch son, tizza bilan oyoqlar oralig’idagi burchaklar kattaligi 90 gradusdan kam bo’lmasligi zarur:
  
• 
  Kompyutorda odatdagidan tashqari ovoz chiqsa, kuygan xid chiqsa yoki o’z o’zidan o’chib qolsa, elektor tarmog’idan uzib, (texnik xizmat ko’rsatish) muxandislarga zudlik bilan xabar qilish lozim:
  
• 
  Kompyutor yoqilmagan bo’lsa, klaviaturadan foydalanish mumkun emas.
  
• 
  Klaviaturadan ma’lumotlar kiritilayotganda klavishlar yumshoq bosilishi ularga qattiq urmaslik kerak:
  
• 
  Elektor tarmog’ida elektor oqimi bo’lmasa, kompyuterni tarmoqdan uzib qo’yish lozim .
  

8. Kompyuter texnikasi joylashgan xonalarda ovqatlanish qatiyan man etiladi (xonalarda ovqatlanish natijasida suvaraklar ko’payib ketib, ular kompyuter ichiga joylashib olishi va natijada kompbyuterdan ichki sxemalarida qisqa tutashuv yuzaga keltirilishi xolatlari bo’lgan).
9. O’zbekiston Respublikasining Meщnat qonuniga binoan kompyuter texnikasining buzilishiga ayibdor bo’lgan o’quvchilar intizomiy va moddiy javobgarlikka tortiladilar.
Maktab bo’linmalarida qimmat turadigan va extiyotkorlik bilan ishlashni talab qiladigan kompyuterlar, printerlar va boshqa texnik vositalar o’rnatilgan bo’lib, ulardan niщoyatda ixtiyotkorlik bilan foydalanish lozim.
Displey qo’yilganda yuqori kuchlanishdagi elektron-nur trubkasi ishga tushadi.
Komp’yuterlarni noto’g’ri ulash, elektr toki bilan og’ir jaroxatlanishga olib kelishi, aparatlarning kuyishiga sabab bo’lishi mumkin.
Quyidagilar qatiy man etiladi.
Oldin tayyorgalik ko’rmasdan kampyuterni yoqish, ishga tushurish, o’chirish shuningdek unda ishlash.
Apparatlarni yoqayotganda biriktiruvchi kabellar razyomiga tegish.
Ekranga manitor va klaviaturaning ichkari tomoniga tegish.
Monitor, klaviatura va protsessor ustigadisklar, kitoblar va boshqa narsalar qo’yish.
Nam kiyim va xo’l qo’llar bilan ishlash.
Protsessorni o’chirgandan keyin darxol uni yoqish.
Protsessorni yoqish uchun kamida 3 minut zarur.
Kapyuterda ishlayotgan vaqtda bukchaymasdan, oldinga salgina engashgan xolda to’g’ri o’tirish kerak, tirsak kiymi-son tizza bilan oyoqlar oralig’idagi burchaklar kattaligi 90 gradusdan kam bo’lmasligi kerak.
Odatdagidan tashqari ovoz chiqsa yoki apparat o’z-o’zidan o’chib qolsa , kompyuterni elektr rozetkadan uzib, «Тexnik xizmat ko’rsatish» muxandislariga zudlik bilan xabar qilish lozim.
Kompyuter yozilmagan bo’lsa, klaviaturadan foydalanish mumkin emas.
Klaviaturada faqat toza qo’llar bilan ishlash lozim.
Klavishlar yumshoq bosilishi, ularga qattiq urmaslik kerak.
Ish tushgach, uyga ketishdan oldin quyidagilarni tekshirish shart.
Kompyuter o’chirilganligi;
Kuchlanish o’zgarib tursa yoki elektor toki bo’lmasa, kompyuterni tarmoqdan uzib qo’yish lozim.
Kompyuterni ishlatish va elektor xavfsizlik qoidalari bo’yicha yo’l-yo’riq (instruktaj) olgan shaxslardagina kompyuterda ishlashga ruxsat beriladi.
Yodingizda tuting !
Kuygan xid chiqishi bilan darxol ishni to’xtating, aparatni o’chiring, bu xaqida kompyuterlarni tamirlash bo’limiga telefon orqali xabar bering.
Zarur xollarda o’t o’chirish choralarini ko’ring, щar bir kishi o’t o’chirish vositalaridan foydalanishni bilishini lozim.
Ishni boshlashdan avval:
Aparatlarda va ish joyda elektor simlarini ochilib qolgan joylari yo’qligini tekshirib ko’rib, ishonch xosil qilish zarur.
Stulning balandligi unda o’tirib ishlaydigan kishining bo’yiga shunday moslashtirilishi kerakki, u monitort ekrani markaziga to’g’ri qarasin.
Kompyuterni yoqish (ishga tushirish) tartibi:
1. Protsessor
2. Monitor
3. Printor
Kompyuterni o’chirish tartibi:

1. 
   Monitor
   
2. 
   Protsessor
   
3. 
   Printor
   

Kompyuterda ishlayotgan vaqtda:
Monitor bilan ko’zlari orasidagi masofa
60-70 sm bo’lishi shart, bu oraliq kamida 50 sm bo’lishi lozim. Ko’zdan ekrangacha bo’lgan oraliq belgilangandan kam bo’lsa, ko’ruv analizatori tez charchaydi:
Har 1, 5-2 soat ishlagandan keyin 10-15 daqiqa dam olishi kerak. Bunda monitor qarshisida o’tirmaslik tafsiya etiladi.
Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati.

1. 
   M.N.Petrov, V.P.Molochkov Кompyuterrnaya grafika. Uchebnik – SPb: Piter,2003 – 736s.
   
2. 
   Кonspekt leksiy po dissipline «Primenenie sredstv kompyuternoy grafiki v sistemax avtomatizirovannogo proektirovaniya » dlya podgotovki bakalavrov. 2005
   
3. 
   Strazniskas M. Photoshop 5.5 dlya podgotovki Web-grafiki. –S.-Peteburg: Sybex, 2000 – 473s.
   
4. 
   Simonovich S.V. i dr. Spesialnaya informatika: Uchebnoe posobie. – M.: AST – PRESS: Inforkom-Press, 2002. – 480s.
   
5. 
   http://ziyonet.o’z
   
6. 
   http://rusgraf.ru
   
7. 
   http://www.museum.ru/museum/cga/apps/review/Review.html
   
8. 
   http://do.rksi.ru/library/courses/ipsvs/ipsvs2.dbk
   
9. 
   http://edu.nstu.ru
   
10. 
    http://graphics.sc.msu.su/courses/cg02b