|
KARTERNI QAYTA TIKLASH TANNARXINI HISOBLASH
Karterni epoksid kley bilan qayta tiklash uchun: balgarka va balgarka tosh, parmalash uchun dastgohi (2T150) , epoksid smola, kleyga o’shish uchun qo’shimchalar, po’lat list (0.5-0.8) mm, shisha tolali qoplama,
Qurilmalarga 178 200 000 so’m
Parmalar 50000 so’m
Epoksid kley 1kg 42 000 so’m
Qo’shimchalar 30 000 so’m
Po’lat list 15000000 so’m/tonna
Shisha tolasi 30000 so’m/kv
Karterni ta’mirlashning iqtisodiy samaradorligini aniqlash
Ishdan chiqqan detallarning ta’mirlashning iqtisodiy samaradorligini aniqlash quyidagi formula yordamida hisoblanishi mumkin:
Bu yerda Цya, Цt – yangi va ta’mirlangan detalning tannahxi, so‘mda;
, yangi va ta’mirlangan detallarni ishlatilgandan so‘ng qoldiq narxi, so‘mda;
Тya, Тt – yangi va ta’mirlangan detallarning resursi, yil.
Yuqorida keltirilgan formuladan ma’lumki detallarni ta’mirlash iqtisodiy nuqtayi nazardan ancha qulay, chunki Эт>0. Agarda , deb qabul qilinsa, Тt/Тya qiymati esa ta’mirlangan detalning Кduzoq ishlash koeffitsiyenti, yangi va ta’mirlangan detallarning qiymati quyidagi ko‘rsatkichni qoniqtirishi kerak:
Тt/Тya = 0,2;
2100000 -400000
20000
|
|
Odatda bozor iqtisodiyoti davrida yangi va ta’mirlangan detallar iste’molchiga kelishilgan narxlarda sotilmoqda. Lekin ishlab chiqaruvchi korxona ta’mirlangan detalning haqiqiy qiymatini aniqlash ancha zarur hisoblanadi, chunki bu narx bo‘yicha iste’molchi yangi detalning o‘rniga sotib olishi, hamda detalni ta’mirlash korxonasining rentabelligiga bog‘liq bo‘ladi.
Agarda ta’mirlangan detal iste’molchi tomonidan olinganda unda boshqa xarajatlar, xuddi shundek yangi detal uchun sarflanadigan shunday xarajatlardan yuqori bo‘lmasligi kerak.
Bundan kelib chiqqan holda, ta’mirlangan detalni iste’molchi tomonidan sotib olishi mumkin bo‘lgan maksimal narx quyidagicha bo‘lishi mumkin:
Ta’mirlovchi tomonidan detalni ta’mirlashda o‘rnatiladigan qulay minimal narx esa:
=
=480927700+96185540=577113240
|
|
Bu yerda Сз – ta’mirlangan detalning zavoddan chiqish tannarxi, so‘m;
F– rejadagi balansli foyda, so‘m.
Umumiy holda ta’mirlangan detalning zavoddan chiqish tannarxi:
Bu yerdan – nuqsonlar soni;
Сt – nuqsonni yo‘qotish xarajatlari, bunga qo‘shimcha ishlar (tozalash, nuqsonlarni aniqlash) xarajatlari kirmaydi, so‘m;
Дq – detalni ta’mirlashda bajariladigan qo‘shimcha ishlarning narxi, so‘m;
Сf – ta’mirlash fondining sotib olish xarajatlari (yyeyilgan detalning narxi), so‘m.
Qo‘shimcha ishlarning narxi:
Yeyilgan detallarni sotib olish uchun xarajatlarni hisoblashda narxlar ta’mirlash fondini yetkazib beruvchi (korxona, savdo bazasi, almashtirish punktlari) dan olinadi va odatda yangi detalga nisbatan 0,1 yoki metallom narxiga 20 % qo‘shilib hisoblanadi.
Foyda:
=(15 230220000)/100=34533000
Bu yerda Нf – foydame’yori, %.
Foyda me’yorining qiymati sohaga kiritilgan samaradorlik koeffitsiyentidan kam bo‘lmasligi, O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki o‘rnatgan kredit foizlari stavkasiga mos bo‘lib, samaradorlik koeffitsiyentining oshishiga olib kelishi kerak.
Karterni qayta tiklash xarajatlar xissobi:
Bino -10000 $
Dastgohlar qurilmalar- 2000 $
Elektr toki- 500 $
Bir yila qayta tiklanadigan karter soni – 2300 ta
Qayta tiklanadigan karter donasi 10$ dan, yo’l xarajatlatlari bilan 12$ dan jami: 2300*12=27600$
Materiallar – 2000$
Ishchi – 300$: 1 yilda 3600 $
Yangi karter narxi 200$
Qayta tiklangan karter narxi 40$
Soliqlar jami foydani 15%ni tashkil etadi.
Bir yilda 2300 ta karterni qayta tiklab 40$ dan sotilgandagi mablag’ ($):
2300*40=92000$
Foydani xisoblash ($):
92000-10000-2000-500-27600-2000-3600-200=46100$
Soliqlar xissobi (foyda soliqi, mulk soliqi, joy soliqi, va. Ho kazo) jami foydani 15%ni tashkil qiladi ($).
((46100/100)*15)= 6915$
Sof foyda ($):
46100-6915=39185 $
Loyihani o’zini oqlash muddati: 0.5 yil
Xulosa
“Traktor va qishloq xo’jaligi texnikalari detallarini qayta tiklash metodlari” fanidan o’zimga berilgan kurs ishi bo’yicha yani “TTZ-100 traktori dvigatelining karterini epoksid yelimlash orqali qayta tiklash texnologiyasini ishlab chiqish” mavzusini ishlab chiqish jarayonida judayam ko’p o’zim uchun kerakli bo’lgan yangi ma’lumotlarga ega bo’ldim. Bu ma’lumotlardan kurs ishimda qo’lladim. Men epoksid kleydan foydalanib korpus detallarida sodir bo’ladigan darzlar, teshiklar va yoriqlarni qayta tiklashda foydalanish juda unumli kam xarajat, va ko’p vaqt talab etmaydigan optimal varyant deb hisoblayman. Lekin shuni aytishim joizki Epoksid qatronlarni qizdirish paytida chiquvchi uchuvchi moddalar asab tizimi va jigarga ta’sir qiladi. Epoksid qatronlar bevosita kontaktda va bug‘langanda teri kasalliklariga (dermatit, ekzema) sabab bo‘ladi. Kattiqlashtirgich ko‘zga tushsa, uzoq muddatli kon’yunktivitga olib keladi, nafas olish tizimiga tushsa nafas olish etishmovchiligiga, markaziy asab tizimining shikastlanishiga olib keladi. Polimer kompozitsiyalari ishlatiladigan ustaxonalar va joylarda havo haydash va shamollatish uskunalari bilan jihozlangan bo‘lishi kerak. Epoksid qatronlar asosida kompozitsiyalarni tayyorlash va ulardan foydalanish bilan bog‘liq barcha ishlar tutun shkafida bajarilishi kerak bo’ladi.
Foydalanilgan adabiyotlar:
В.И. Черноиванов, И.Г. Голубев “Восстановление деталей машин” Москва 2010.
SH.A. Shoobidov “Mashina detallari” Davlat ilmiy nashriyoti, 2014.
B.A. Alimatov, Х.М. Sadullaev, I.Т. Каrimov, “ Sanoat mashina va jixozlarini tamirlash va ulardan foydalanish” Farg’ona 2008.
Po’latov T. “Traktor va qishloq xo’jaligi texnikalari detallarini qayta tiklash metodlari” fanidan “Sintetik materiallar bilan detallarni qayta tiklash” maruza matni.
E.Z.Fayzullaev tahriri oslida “Transport vositalari tuzilishi va nazariyasi” Toshkent 2006.
A.I. Kamilov, Q.A.Sharipov “Traktor va avtomobillar” NMIU, 2016.
Internet ma’lumotlari:
www.autoport.ru,
www.vmasshtabe.ru ,
www.yandex.ru ,
www.avilonavto.com,
www.youtube.com,
Do'stlaringiz bilan baham: |
