Kirish I bob

1.3.1-jadval.

Energiya tejamkor uylar yaratishda inovatsion texnologiyalarni qo’llash bo’yicha to’siqlar va energiya samarador yechimlar.

Mavjud to’siqlar	Yechimlari
Uy-joy mulkdorlari va menejment kompaniyalari energiya samaradorligini boshirish usullari bilan tanish yemasligi. Ishlab chiquvchilar va ularning pudratchilari energiya samaradorligini oshirish uchun rag’batlantiradilar.	Tez ta’sir Choralari	energiya samaradorligi bo’yicha axborotni tarqatish; binolarning yenergiya jihatidan samaradorligi standartidagi majburiy minimal talablar, monitoring uchun energiya pasportlarini saqlash; binolarning hayoti davomida energiya samaradorligi.

Xonadon egalari energiya tejashga investisiya kiritish uchun hech qanday rag’batga ega yemasliklari. XUJMS’H boshqaruv kompaniyalari kvartira yegalari uchun cheklangan tashqi moliyalashtirishdan foydalanishga yega yekanliklari

Asosiy Chora tadbirlar

energiya samaradorligini oshirishga bo’lgan talabni ta’mirlash uchun davlat tomonidan moliyaviy yordam berilishi zarur; o’lchov asboblarini o’rnatishni rag’batlantirish; uy-joy fondini boshqarishda XUJMSH va boshqaruv kompaniyalari uchun standart ishlarnini ishlab chiqish; binolarga energiya samaradorligini oshiradigan ta’mirlarni olib borish uchun kreditlar uchun kafolatlar beradigan fondni yaratish; yoritish va elektr jihozlari uchun energiya samarador standartlarni va yorliqlarini kiritish.

Uy-joy fondiga xizmat ko’rsatishda energiya tejamkorlikka innovatsiyalar muammolarini hal qilish - bu moslashuvchan uy-joylarni rejalashtirish, binoning kengligini oshirish, dupleks kvartiralarni qurish, bir nechta binolarni bitta va boshqa ko’p narsalarga birlashtirish.

Uy-joylarning moslashuvchan tartibi turli xil hayotiy vaziyatlarga va shu bilan atalmish binolarning rivojlanishiga qarab kvartiralarni o’zgartirishga imkon beradi. deyarli har qanday tartibdagi binolar Konstruktivni takomillashtirish yechimlari, monolitik qurilish texnologiyasidan keng foydalaniladi, bu sizga har xil me’moriy tarkibdagi vazifalarni yaratishga imkon beradi, shu bilan birga barcha turdagi
an’anaviy materiallarni yorug’lik bilan birlashtirish yuqori samarali energiya tejmkorlikka erishiladi.
Uy-joy fondining muhim qismi bo’lgani uchun 50 dan ortiq xizmat qilgan turar-joy binolari 100 yilgacha va undan ko’p, shu bilan birga, texnik holati bo’yicha, uzoq muddatli ishlashga yaroqli, ammo ularning individualligi tashqi ko’rinish, va ba'zan ahamiyatsiz jismoniy va eskirganligi ularning yanada rivojlanishiga to’sqinlik qiladi.
Kompleks rekonstruksiya bir vaqtning o’zida bino kapitalini ko’paytirish, obodonlashtirish va foydali va yashash maydonlarining ko’payishi va qisman odatda shiftni almashtirmasdan va devorlarni sezilarli darajada qayta qoplamasdan ichki binolarni qayta qurish bilan cheklanadi.
O’zbekiston Respublikasi Iqtisodiyot vazirligi va Jahon banki guruhi hamkorligida amalga oshirilayotgan “Sanoat korxonalarining energiya samaradorligini oshirish” loyihasi doirasida Namangan va Andijon viloyatlariga media-tur tashkil etilgan ekan. Media-tur ishtirokchilari Namangan viloyati Uchqo’rg’on tumanidagi “Uchqo’rg’onyog” aksiyadorlik jamiyatida joriy qilingan energiya tejamkor texnologiyalar, inovatsion texnalogiyalar bilan tanishdi.
Prezidentimizning joriy yil 26-maydagi “2017-2021-yillarda qayta tiklanuvchi energetikani yanada rivojlantirish, iqtisodiyot tarmoqlari va ijtimoiy sohada energiya samaradorligini oshirish chora-tadbirlari dasturi to’g’risida”gi qarori ushbu yo’nalishda yangi istiqbollar ochdi
Mazkur loyiha ham yoqilg’i-energetika resurslaridan oqilona foydalanishga qaratilgan innnovatsiya loyihalarini hayotga tatbiq etish, korxona va tashkilotlardagi eskirgan ishlab chiqarish uskunalarini zamonaviylariga almashtirish, ishlab chiqarish jarayonlarini energiya tejaydigan texnologiyalar hisobiga modernizatsiya qilish, bu boradagi ilmiy-texnik tadqiqotlarni moliyaviy qo’llab-quvvatlashga qaratilgan. “Uchqo’rg’onyog” korxonasida joriy qilingan texnologiya iqtisodiy, ekologik va boshqa jihatlardan muhim ahamiyatga ega.
“Uchqo’rg’onyog” aksiyadorlik jamiyatiga Avstriyaning “Astebo” kompaniyasida ishlab chiqarilgan TND-115000 U 19 rusumli energiya tejamkor bug’ qozoni o’rnatilgan.
Umumiy qiymati 540 ming dollarga teng loyiha korxonamizga katta iqtisodiy naf keltiradi, – deydi korxonaning investitsiyalar bo’limi boshlig’i Sh. Madaminov. – Eski bug’ qozonida 1 tonna bug’ ishlab chiqarish uchun 117 kubmetr tabiiy gaz talab etilar edi. Ushbu zamonaviy bug’ qozonida esa shuncha bug’ ishlab chiqarish uchun 73 kubmetr gaz kifoya qiladi, ya’ni 44 kubmetr yoqilg’i tejab qolinadi. Yoki ilgari 1 tonna bug’ 13,5 kVt elektr energiyasi yordamida ishlab chiqarilgan bo’lsa, endi buning uchun atigi 4,1 kVt elektr energiyasi yetarli. Umumiy hisobda bu texnologiya elektr va tabiiy gazga sarflanadigan mablag’dan yiliga 220 million so’m iqtisod qilish imkonini beradi. Bu, o’z navbatida, mahsulotimiz tannarxini 10-15 foiz arzonlashtirishni ta’minlaydi.
Yangi bug’ qozoni issiqlik o’tkazish tizimining yaxshiligi, tabbiy gazning havoga uchib ketishiga yo’l qo’yilmasligi hisobiga foydali ish samaradorligi yuqori bo’lib, atmosferaga zararli gaz chiqishi 1,5-2-marta kamayishi bilan muhim ahamiyat kasb etadi. Tizim operatorsiz, ya’ni to’liq avtomatlashtirilgan tarzda boshqariladi.
Iqtisodiyot vazirligi mutaxassislari, tijorat banklari hamda ommaviy axborot vositalari xodimlari ishtirokida umumiy qiymati 4,7-million-dollar bo’lgan “O’ztransgaz korxonalari kompress stansiyasi dvigatel gaz quvurlaridan chiqayotgan issiqlikdan korxona ehtiyoji uchun elektr energiyasi olish” loyihasi doirasida Andijon viloyati Xo’jaobod gazni yer ostida saqlash inshootida amalga oshirilayotgan subloyiha taqdimoti o’tkazildi.
Mazkur inshootda mavjud kompressor stansiyalari gaz quvurlariga Italiyaning “Turboden” kompaniyasi maxsus texnologiyasi o’rnatilmoqda. Ushbu texnologiyaning ishga tushirilishi yiliga 3 million kilovat-soat elektr energiyasi ishlab chiqarish imkonini berar ekan.<sup>11



11</sup> http://uza.uz/posts/83269
Bunday inovatsion texnologiyalarni ko’proq joriy qilsak energiya tejmkorlikka erishamiz.