Kirish, fonetik sath, leksik-semantik sath

Mantiqiy mushohada uchun

Afandi “Dengizga qaragan o‘ta shinam xonaga bitta ziyoli kishini ijaraga qo‘yaman” degan e’lon bo‘yicha manzilni topib, hujjatlari asosida uni uch sutkaga rasmiylashtirdi. Ertalab uy sohibi xabar olgani keldi, xonada yana ikki kishini ko‘rib, afandiga e’tiroz bildirdi. Shunda afandi e’lon asosida uning e’tiroziga javob berdi. Xona sohibi barmog‘ini tishlab qoldi.

E’londa so‘z qo‘llash bilan bog‘liq qanday mantiqiy xatolik bor edi?

Hosila sememaning vujudga kelish yo‘llari. Har qanday leksema paydo bo‘lish paytida bir sememali bo‘lgan. Tilda o‘xshash va o‘zaro bog‘liq tushunchalarni ifodalash zaruriyati har bir yangi narsa yoki tushunchani ifodalash uchun yangi leksema “kashf qilmay”, mavjud leksemalardan foydalanishni taqozo qiladi. Bu tilda amal qiluvchi tejam qonuniyati bilan bog‘liq. Shunday qilib, leksema birinchi sememasi asosida boshqa narsa va hodisalarni ham ifodalay boshlaydi. Bunda uning yangi paradigmatik, ma’nodoshlik va sintagmatik munosabatlari shakllanadi va barqarorlashadi va shu asosda, yangi sememalar shakllanadi. Ular leksemaning bosh sememasiga nisbatan hosila semema maqomiga ega bo‘ladi.

Hosila semema bir necha yo‘l bilan vujudga keladi: metafora, metonimiya, sinekdoxa va vazifadoshlik kabi. Quyida ularning har biriga alohida-alohida to‘xtalamiz.