Kirish. Budjet tashkilotlari moliyasini tashkil etish va boshqarishning tashkiliy- huquqiy asoslari

Byudjet tashkilotlarida xodimlar mexnat haqisidan chegiriladigan daromad solig’i va majburiy ushlanmalar hisobi

Soliq qonunchiligiga asosan respublikamiz xududida korxona va tashkilotlarda faoliyat yuritayotgan ishchi va xodimlar Soliq kodeksida belgilangan foiz stavkalarda daromad solig’i va majbury ushlanmalarni to’lashlari belgilab qo’yilgan. Ishchi va xodimlarning mexnat haqisi bilan bog’liq oolgan daromadlaridan chegirib qolinadigan soliq summasini ish beruvchi ushlab qolib tegishli xududiy Davlat soliq inspeksiyalari hisob raqamlariga o’tkazib beradilar.

Barcha korxona va tashkilotlar kabi byudjet tashkilotlari ham tashkilotda faoliyat yuritayotgan ishchi va xodimlar mexnat haqisidan daromad solig’i va majburiy ushlanmalrani ushlab qoladi va xududiy Davlat soliq inspeksiyasi hisob raqamlariga o’tkazib beradi. Demak, byudjet tashkilotlarida ishchi va xodimlar mexnat haqisi bilan bog’liq daromad solig’i va majburiy ushlanmalarni hisoblash va ularni buxgalteriya hisobida aks ettirish alohida hisob-kitoblarni, xujjatlashtirishlarni talab etadi.

Dastlab mexnat haqi bilan bog’liq daromad solig’i foiz stavkalri va shkalalarini ko’rib chiqsak, mexnat haqidan daromad solig’i Soliq kodeksiga ko’ra uchta shkala bo’yicha ushlab qolinadi:

Mexnat haqining

eng kam mexnat haqi*1 qismidan	0 foiz
eng kam mexnat haqi*(5-1) qismidan	7,5 foiz
(eng kam mexnat haqi*10 - eng kam mexnat haqi*5) qismidan	17 foiz
eng kam mexnat haqi *10 miqdordan ortgan qismidan	23 foiz

Soliq solish maksadlari uchun eng kam ish xakining mikdori yil boshidan e’tiboran ortib boruvchi yakun tarzida xisoblanadi (yil boshidan tegishli davr uchun eng kam ish xakining oylik mikdorlari summasi).

Ish xaqiga nisbatan 1 foiz shaxsiy jamg’arib boriladigan pensiya hisob raqamiga o’tkaziladigan badal mexnat haqidan ushlab qolinadigan daromad solig’idan chegiriladi.

Mexnat haqidan byudjetdan tashqari pensiya jamg’armasi 8 foiz miqdorda majburiy ijtimoiy sug’urta badali ushlab qolinadi.

Tashkilotda ishlovchi xodimlarning manfatlarini himoya qiluvchi, har xil tadbirlar va dam olish maskanlariga yo’llanmalr beruvchi kasaba uyushmasiga 1 foiz a’zolik badali ushlab qolinadi.

Tashkilotda ishlovchi xodimlarning o’z arizasiga ko’ra mexnat haqidan kommunal xizmatlar va olingan iste’mol krediti, ipoteka kreditlari bo’yicha majburiyatlarni qoplash mablag’lar yo’nalitilishi mumkin.

Mexnat haqidan xodimning roziligisiz sud qarorlari asosida aliment, boj to’lovlari va jarimalar undirilishi mumkin.