Kirish. Asosiyqism. Shahar transport tizimi va yo’l xarakatini tashkil etishning nazariy asoslari

2.3 SHahar yo’li va ko’chasining ko’ndalang kesimi elementlari
Shahar yo‘li va ko‘chasining ko‘ndalang kesimi elementlari
Shahar yo‘llari avtomobillar, jamoat transporti, piyodalar harakatini ta’minlashi lozim.Bundan tashqari, ko‘chalar bo‘ylab shahar aholisi yashaydigan va ishlaydigan binolar mavjud. Bularning barchasi bir qator rejalashtirish elementlarini joylashtirishni talab qiladi. Ushbu elementlarga qatnov qismi, yon va mahalliy yo‘llar, tramvay yo‘llari, velosiped yo‘llari, piyodalar yo‘llari,ko‘kalamzorlashtirish uchun mintaqa, to‘xtash joylari kiradi.
Ko‘cha va yo‘llarning umumiy kengligi - qurilish chizig‘i orlig‘idagi masofaga, mavjud bino va inshootlarning balandligiga, ko‘kalamzorlashtirish xususiyatiga, piyodalar yo‘laklarining kengligiga, yer osti inshootlarini joylashtirish uchun ajratilgan texnik polosalar kengligiga va boshqa omillarga bog‘lik.
Ko‘cha qatnov qismining va piyoda yo‘laklarining kengligi, mazkur joyda istiqbolda kutiladigan harakat tarkibi va xajmidan kelib chiqqan holda, eng katta tiqilinch holatlari paydo bo‘lishini hisobga olgan holda qabul qilinadi. Qatnov qismi kengligini to‘g‘ri qabul qilish yangi shaharlarni qurishda, eski magistrallarni rekonstruksiya qilishda juda katta texnik-iqtisodiy ahamiyatga egadir. Qadimdan shakllanib kelayotgan shaharlarda esa bu muammoni yechish juda katta kapital mablag‘ni talab etadi. Qatnov qismlarini va chorrahalarni haddan tashqari keng ham qilib yubormaslik kerak. Bu narsa aksincha, chorrahalarni piyodalar va transport vositalari tomonidan kesib o‘tish masofasini oshirib, natijada chorrahaning o‘tkazish qobiliyatini pasayishiga ham olib kelishi mumkin.
Quyida turli toifadagi ko‘cha, yo‘l va ichki yo‘laklar qatnov qismlarining kengligi keltirilgan (6.1-jadval)

№