Kirish Asosiy tushuncha va atamalar

O’z-o’zinitekshirishuchunsavollar:
1.Aktiv nazorat vositalarining tuzilish sxemasi?
2. Ishlov berilayotgan detal o’lchamlarini aktiv nazorat qiluvchi turli vositalarning klassifikatsiyasi?
3. Aktiv nazorat tizimlarida qo’llaniladigan datchiklar turlari?
4. Jilvirlash dastgohlarida qo’llaniladigan o’lchov-nazorat moslamalarining klassifikatsiyasi?
5. Doiraviy jilvirlash dastgohlarida vallar o’lchamlarini aktiv nazorat qilish moslama va uskunalari?
6. Markazsiz jilvirlashda vallar o’lchamlarini nazorat qiluvchi o’lchov moslama va uskunalari?


Uyga vazifa

1. O’tilgan materilani takrorlash.

2. Internetdan yangi ma’lumotlar manbalarini yig’ish

Qo’shimcha adabiyotlar ro’yxati:

1.Технические средства и автоматизации Шандров Б.В.- 2007 год
2.Автоматизация технологических процессов Шмарев В.Ю.-2005 год
3.Автоматизация производственнqх процессов в машиностроении Капустина Н.М -2004 год
4.Основа автоматизации машиностроительного производства Соломецев Ю.М -1999 год.


Ma’ruza 11
Mavzu: Avtomatik rostlash tizimilarining ustivorlik me’zonlari
Reja:

1. 
   Matematik va mexanik ustinvorligi
   
2. 
   ARTning impuls xarakteristikalari
   

Ehtiyot qismlar va mahsulotlarning zarur sifatini ta'minlash uchun (o'lchovli aniqlik, geometrik, shakli, sirt pürüzlülüğünün parametrlari va boshqalar) kompleks nazorat ishlatiladi, jumladan: tayyor mahsulotlar, blankalar, yordamchi ishlab chiqarish uskunalari (kesish asboblari, o'lchash asboblari va hk.) .) va hokazo), ishlab chiqarishning asosiy vositalari (texnologik uskunalar, tizimlar va boshqarish vositalari va boshqalar).

Avtomatik boshqaruv tizimi (ABT) turli xil jismoniy miqdorlarni (parametrlarni) avtomatik boshqarish uchun mo'ljallangan bo'lib, ular ob'ektni boshqarishda zarur bo'lgan ma'lumotlardir. Har qanday tizim elementlardan, tugunlardan va qurilmalardan, aniq bir funktsiyadan iborat; shuning uchun avtomatik boshqaruv tizimi sxematik tarzda taqdim etilishi mumkin (10-rasm).

Sensor (D) ob'ektning (O) kuzatiladigan parametrining qiymatini o'lchaydi va uni kuchaytirish yoki uzatish uchun qulay bo'lgan signalga aylantiradi. Elektr bo'lmagan miqdorni elektrga aylantiradigan sensorlar eng ko'p ishlatiladigan vositalardir.

Kuchaytirgich (U) - sensordan keladigan kuchsiz signalni kuchaytiradigan va shu bilan aktuatorga ta'sir qilish uchun etarli bo'ladi.

Ijro etuvchi element (IE) - yakuniy operatsiyalar bajariladigan qurilma.

Etkazish va aloqa elementlari bu signallarning sensordan oxirgi elementga uzatilishini ta'minlaydigan qurilmalar.

Ishlab chiqarish jarayonlarini avtomatlashtirish tizimlari tarkibiga axborotni o'zgartirishda ishtirok etmaydigan, ammo bu o'zgarishni ta'minlaydigan qo'shimcha elementlar kiradi. Bularga quvvat manbai, stabilizator, kalit va boshqalar kiradi.

Aktuator turiga qarab avtomatik boshqarish to'rtta asosiy guruhga bo'linadi:

- parametrlarning xarakterli yoki cheklangan qiymatlarini avtomatik signalizatsiya qilish; signalizatsiya qurilmalari (SS) bu lampochka, qo'ng'iroq, siren;

- boshqariladigan parametrlarning qiymatlarini avtomatik ravishda ko'rsatish; ko'rsatuvchi moslama (PU) ko'rsatkich, raqamli bo'lishi mumkin;

- boshqariladigan parametr qiymatlarini avtomatik ravishda ro'yxatdan o'tkazish; yozib olish moslamasi (RU) - magnitofon;

- nazorat qilinadigan parametrlarning belgilangan qiymatlariga qarab turli xil mahsulotlarni avtomatik tartiblash (PS - saralash moslamasi).

Avtomatik boshqaruv tizimi texnologik jarayonning borishiga xalaqit bermaydi.

2. Ishlab chiqarish qismlarining turiga, narxiga va aniqligiga talablarga qarab, barcha mahsulotlar tekshirilganda nazorat to'liq bo'lishi mumkin, qismlarning bir qismi tekshirilganda tanlab olinadi.

Harakat printsipi quyidagicha ajralib turadi:

- boshqariladigan ob'ekt yoki texnologik jarayon parametrlari to'g'risida zarur ma'lumotlarni olish (tizim qayta ishlash jarayonida texnologik jarayon parametrlarini o'zgartirmaydigan, avtomatik boshqarish tizimlari (ABT)) bo'lgan passiv boshqaruv tizimlari. ya'ni passiv ishlaydi);

- avtomatik boshqarish tizimlari (ABT) bo'lgan faol boshqaruv tizimlari, ularning vazifasi nafaqat talab qilinadigan qiymatlarni o'lchash, balki texnologik jarayon davomida ularning belgilangan qiymatini saqlab qolishdir.

Hozirgi vaqtda faol boshqaruv tizimlari, aksariyat hollarda, adaptiv boshqaruv printsipiga muvofiq tashkil etilgan, ya'ni texnologik jarayon CNC va SAC bilan birgalikda boshqariladi, vazifasi avtomatik qurilmalardan olingan ma'lumotlarga asoslanib. boshqaruv dasturini o'zgartirish, shu bilan og'ishgan qiymatlarni tiklash.

Maqsadlari bo'yicha quyidagi avtomatik boshqaruv tizimlari ajralib turadi: ishlov berish paytida texnologik parametrlar; tayyor mahsulot parametrlari (mahsulot sifatini nazorat qilish); uskunalar va boshqaruv tizimlarining holati; asboblar, jihozlar va boshqalar holati; dasturiy ta'minot va axborot ta'minoti (ma'lumot to'plash, ma'lumotlarni qayta ishlash, tizimlashtirish va boshqalar).

3. Avtomatik passiv boshqaruv tizimlari farq qiladi:

- boshqaruvni tashkil etishning apparat va usullari; o'lchangan qiymatlar bilan aloqa qilish turlari va usullari (to'g'ridan-to'g'ri aloqa, bilvosita aloqa, ish holatidagi kontakt, o'lchanadigan holatda va boshqalar);

- miqdorlarni o'lchash uchun ishlatiladigan sensorlar turlari (indüktif, pnevmatik, fotoelektrik, tortishish moslamasi, optoelektron);

- o'lchash tizimini va olingan ma'lumotlarni qayta ishlash usullarini tashkil qilish usullari (o'lchash, diskret, berilgan qiymat bilan taqqoslash orqali o'lchash, analog signalni raqamli kodga aylantirish bilan o'lchash va boshqalar);

- ko'rsatkichlar turlari va o'lchash ma'lumotlarini aks ettirish vositalari (ko'rsatkich ko'rsatkichlari, raqamli, ramziy, CRT-da ma'lumotlarning segmentli displeylari va boshqalar);

- ma'lumotlarni saqlash va ro'yxatdan o'tkazish usullari (qog'ozli lentalarda diagrammalar, grafikalar shaklida ro'yxatdan o'tish, bosib chiqarish moslamalari yordamida ro'yxatdan o'tkazish, xotirada qayd qilish bilan ro'yxatdan o'tkazish).

Passiv avtomatik boshqaruv tizimlari boshqaruvni tashkil qilishning turli usullariga ham ega bo'lishi mumkin: to'g'ridan-to'g'ri texnologik jarayon davomida (doimiy yoki bosqichma-bosqich) va olingan natijalar.

11-rasmda passiv avtomatik boshqaruv tizimining strukturaviy diagrammalaridan biri ko'rsatilgan. Tizim quyidagilarni o'z ichiga oladi: differentsial indüktif o'lchovli sensor 1; elektron kuchaytirgich va konvertorli elektron blok (EB); elektron raqamli indikator (ECI) va ijro rölesi shaklida tayyorlangan ko'rsatuvchi qurilma. Sensor korpusidagi tekis buloqlar bilan mahkamlangan ikkita V shaklidagi yadroga (4) ega. Yadrolarda ikkita o'rash (W1W3) mavjud bo'lib, ular transformatorning yarim o'tkazgichlari bilan (W2W4,) muvozanatli o'lchov ko'prigi bo'lib, uning diagonali o'zgaruvchan tok tarmog'idan (Un) keladigan kuchlanishdir. ulangan. Sensor 2 ning o'lchash novdasi 3-gachasi tekis buloqlar yordamida to'xtatiladi. 5 yadrosining langeri novda ustiga o'rnatiladi. 8 mikrometrik vintni burab, yadrolar armatura nisbatan siljiydi. Agar ishlov berishdan oldin qismning o'lchamlari datchikning o'lchov chegarasidan oshsa, 7-kvadrat yordamida novda o'rnatilgan 6-gaykani, yadroni mikrometrik vintdan uzing (o'lchash zonasi yo'q).

SAKning ishlash printsipi quyidagicha

13-rasmda X, Y, Z uch koordinatalarda erkin harakatlanadigan o'lchov jadvalidan tashkil topgan koordinatali-o'lchov tizimining blok diagrammasi ko'rsatilgan. Jadvalga asbob yordamida asbob o'rnatilgan. Stolga nisbatan statsionar qismga o'lchash moslamasi o'rnatiladi, u o'lchanadigan sirtning o'rnini o'lchagich, zond shaklida o'rnatadi. O'lchov stolining sobit holatiga nisbatan harakati optik o'lchash shkalasi (IS) yordamida harakatni hisoblaydigan o'lchovli sensorlar (RD) bilan o'lchanadi. Soni siljish bilan mutanosib bo'lgan impulslar ko'rinishidagi sensor signallari ishlaydigan qurilmaga (OA) beriladi, u erda ular indikatsion signallarga aylantiriladi (uning xotirasidagi ishlaydigan qurilma o'rnatilgan qiymatni o'rnatilgan qiymat bilan solishtirishi mumkin) o'lchanadigan qiymat va og'ishni hisoblash). Ishlayotgan qurilmada ishlov berilgan signal raqamli indikatorga (DIU) beriladi, bu erda o'lchov qiymati yoki uning og'ishi raqamli kodda ko'rsatilgan.