O tartibli reaksiyalar (V=k) reaksiya tezligi konsentratsiyaga bog’liq emas. - Monomolekulyarli reaksiyalar, odatda birinchi tartiblidir:
- AB ; A B+C; J2 = J + J V = k [J2]
- Parchalanish, radioaktiv emirilish, izomerlanish reaksiyalari monomolekulyar reaksiyalar qatoriga kiradi.
- Bi yoki di (ikki) molekulyar reaksiyalar ko’p uchraydi va ular ikkinchi tartibli hisoblanadi:
- A+BC ; 2AB; H2 + J2 = 2HJ; V = k[H2][J2]
- Tri (uch) molekulyarli reaksiyalar kamdan-kam uchrab, ular uchinchi tartibli reaksiyalarga kiradi:
- A+B+CD; 2A+BC+D; 3AC;
- 2NO + Cl2 =2 NOCl; V = k [NO] 2[Cl2]I
- Agar reaksiyaga kirishuvchi moddalardan biri juda ko’p miqdorda olinsa (saxarozaning gidrolizi) va faqat bir moddaning konsentrasiyasi o’zgarsa molekulyarlik va tartib mos kelmaydi.
- C12H22O11+H2O=C6H12O6 + C6H12O6
- Mexanizmiga ko’ra bu reaksiya bimolekulyar, lekin birinchi tartiblidir.
-
Do'stlaringiz bilan baham: |